Język Polski
English
“Between us, SB men”. Relations among functionaries of the Security Service in Tarnów on the sidelines of the Czesław Gucik case of 1971
Marcin Kasprzycki
https://orcid.org/0000-0002-0942-9845
Oddziałowe Biuro Badań Historycznych IPN w Krakowie
BioMarcin Kasprzycki (ur. 1975) – doktor nauk historycznych, politolog, pracownik Oddziałowego Biura Badań Historycznych IPN w Krakowie. Zajmuje się problematyką funkcjonowania aparatu bezpieczeństwa w województwach krakowskim i nowosądeckim oraz działaniami aparatu władzy wobec Kościoła katolickiego w województwach krakowskim (do 1975 r.) i nowosądeckim (1975–1990). Autor monografii Ludzie bezpieki w powiecie Nowy Sącz. Obsada Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego / Powiatowego Urzędu do spraw Bezpieczeństwa Publicznego w Nowym Sączu w latach 1945–1956 (2009) i „Organ ładu i spokoju w rękach demokracji…” Aparat bezpieczeństwa w powiecie nowosądeckim w latach 1945–1975 (2020). Redaktor tomów Konfederacja Polski Niepodległej w Krakowie w latach 1979–1990. Wybór dokumentów (2009) oraz Niezależne Zrzeszenie Studentów w Krakowie w latach 1980–1990. Wybór dokumentów, t. 1: 1980–1981 (wraz z H. Głębockim, 2014).
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989, No. 21 (2023), pages: 713-773
Publication date: 2024-01-10
https://doi.org/10.48261/arprl232123
PDF (Język Polski)
Abstract
Published documents related to the case of Capt. Czesław Gucik, an officer of the Security Department of the Municipal and District Headquarters of the Citizens’ Militia in Tarnów, shed some light on everyday problems in the functioning of the local Security Service (SB) unit in the late 1960s and early 1970s: on relations between officers, personal conflicts, animosities and mutual divisions. The protocol from the meeting of the Branch Party Organisation at the Security Department of the Municipal and District Headquarters of the Citizens’ Militia in Tarnów of 20 March 1971 is a record of accusations directed at Captain Gucik of various types of official misconduct and immoral behaviour. Accusations were also made against the service’s directors, such as the failure to react to Gucik’s “sins”, known to the majority of officers, not only in the SB, and also about the disregard of other problems. A second document includes Gucik’s explanations, which are a testimony to his use of defence-by-attack tactics, which resulted in the denigration of those Security Service officers who took the most unfavourable positions toward him.
References
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej (AIPN).
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej Delegatura w Bydgoszczy (AIPN By).
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Gdańsku (AIPN Gd).
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Krakowie (AIPN Kr).
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Rzeszowie (AIPN Rz).
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej Oddział we Wrocławiu (AIPN Wr).
Archiwum Narodowe w Krakowie (AN Kr).
Bereszyński Z., Odpowiedzialność karna i dyscyplinarna funkcjonariuszy UB, SB i MO w świetle udokumentowanych przykładów ze Śląska Opolskiego, „Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989” 2018, nr 16.
Bułhak W., Wywiad PRL a Watykan 1962–1978, Warszawa 2019.
Dudek A., Państwo i Kościół w Polsce 1945–1970, Kraków 1970.
Filip K., Przestępczość funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa w województwie gdańskim w latach 1957–1965. Wprowadzenie do problematyki, „Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989” 2019, nr 17.
Frazik W., Musiał F., Szpytma M., Wenklar M., Ludzie bezpieki województwa krakowskiego. Obsada stanowisk kierowniczych Urzędu Bezpieczeństwa i Służby Bezpieczeństwa w województwie krakowskim w latach 1945–1990. Informator personalny, wyd. 2 zmienione i popr., Kraków 2009.
https://books.google.com.au. https://fdb.pl. https://katalog.bip.ipn.gov.pl. https://www.nbp.pl.
Kasprzycki M., Plany reorganizacji Służby Bezpieczeństwa szczebla powiatowego i wojewódzkiego opracowywane w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych w latach 1971–1973 (z uwzględnieniem przygotowań do niej w województwie krakowskim), „Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989” 2015, nr 13.
Kozłowski C., Związek Walki Młodych (1943–1948), Warszawa 1978.
Kuta C., „Działacze” i „Pismaki”. Aparat bezpieczeństwa wobec organizacji katolików świeckich w Krakowie w latach 1957–1989, Kraków 2009.
Musiał F., Szefowie zakopiańskiej bezpieki w latach 1945–1975 [w:] Drogi do Niepodległości. Polska, Podhale, Zakopane 1945–1989, Zakopane 2005.
Szczęch R., Komendanci wojewódzcy MO / szefowie WUSW i ich zastępcy ds. Służby Bezpieczeństwa w Krakowie w latach 1957–1990 [w:] Strażnicy sowieckiego imperium. Urząd Bezpieczeństwa i Służba Bezpieczeństwa w Małopolsce 1945–1990, red. F. Musiał, M. Wenklar, Kraków 2009.
Szczypta-Szczęch R., Po drugiej stronie barykady. Stanisław Wałach – (nie tylko) szef sądeckiej bezpieki [w:] Masz synów w lasach, Polsko… Podziemie niepodległościowe i opór społeczny na Sądecczyźnie w latach 1945–1956, red. D. Golik, Nowy Sącz 2014.
Talarek K., Diecezja tarnowska w latach 1945–1970. Problemy personalno-organizacyjne, Tarnów 2012.
Wenklar M., Nie tylko WiN i PSL. Opór społeczny w latach 1945–1956 w powiecie tarnowskim, Kraków 2009.
Wokół Orędzia. Kardynał Bolesław Kominek prekursor pojednania polsko-niemieckiego, red. W. Kucharski, G. Strauchold, Wrocław 2008.
„Życie Literackie” 1958, nr 37.
License
Copyright (c) 2023 Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0
Most read articles by the same author(s)
- Marcin Kasprzycki, Inspectorate Number 2 of the Provincial Office of the Interior of the Security Service in Nowy Sącz (1985–1988) , Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989: No. 20 (2022)
- Marcin Kasprzycki, Bochnia District Authorities towards School and Out-of-School Religious Education of Children and Youth in 1956–1975 , Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989: No. 19 (2021)
- Marcin Kasprzycki, Areas of Cooperation between the Polish United Workers’ Party, Local Administration and the Security Service. A Case Study of the Districts in the Cracow Voivodeship, 1957–1975. An Overview of Research Problems , Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989: No. 18 (2020)
- Marcin Kasprzycki, Reorganisation plans for Służba Bezpieczeństwa (Security Service) in poviats and voivodeships prepared by the Ministry of Interior in 1971–1973 (taking into account preparations for reorganisation in Krakowskie voivodeship) , Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989: No. 1(13) (2015)
- Marcin Kasprzycki, System organizacji pracy powiatowych referatów Służby Bezpieczeństwa i próby jego reform w latach szcześćdzesiątych , Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989: No. 1(11) (2013)
- Marcin Kasprzycki, Oświadczenie kpt. Józefa Muniaka, funkcjonariusza Departamentu III Komitetu ds. Bezpieczeństwa Publicznego , Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989: No. 1(7) (2009)
- Marcin Kasprzycki, The Issue of Religious Education in the Light of the Minutes of the Polish United Workers' Party's Poviat Committee Executive in Nowy Sącz in the Years 1958–1970. Outline of Issues , Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989: No. 1(12) (2014)
- Marcin Kasprzycki, Staff of the Security Departament / ds. SB KP MO/KMiP MO in Nowy Sącz between 1957–1975 , Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989: No. 1(15) (2017)
