Język Polski
English
Inspektorat 2 SB WUSW w Nowym Sączu (1985–1988)
Marcin Kasprzycki
https://orcid.org/0000-0002-0942-9845
Oddziałowe Biuro Badań Historycznych IPN w Krakowie
Biogram(ur. 1975), doktor nauk humanistycznych, historyk, politolog, pracownik Oddziałowego Biura Badań Historycznych IPN w Krakowie. Zajmuje się problematyką funkcjonowania aparatu bezpieczeństwa w województwach krakowskim i nowosądeckim oraz działaniami aparatu władzy wobec Kościoła katolickiego w województwach krakowskim (do 1975) i nowosądeckim (1975–1990). Autor monografii: Ludzie bezpieki w powiecie Nowy Sącz. Obsada Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego / Powiatowego Urzędu do spraw Bezpieczeństwa Publicznego w Nowym Sączu w latach 1945–1956 (2009), „Organ ładu i spokoju w rękach demokracji…” Aparat bezpieczeństwa w powiecie nowosądeckim w latach 1945–1975 (2020). Redaktor tomów: Konfederacja Polski Niepodległej w Krakowie w latach 1979–1990. Wybór dokumentów (2009), Niezależne Zrzeszenie Studentów w Krakowie w latach 1980–1990. Wybór dokumentów, t. 1: 1980–1981 (wraz z H. Głębockim, 2014)
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989, Nr 20 (2022), strony: 251-294
Data publikacji: 2023-03-29
https://doi.org/10.48261/arprl222008
PDF
Abstrakt
W artykule omówiono ponaddwuipółletnią działalność Inspektoratu 2 SB WUSW w Nowym Sączu, który w strukturze Wojewódzkiego Urzędu Spraw Wewnętrznych był obecny od 1 kwietnia 1986 r. do końca roku 1988. Artykuł składa się z pięciu części oraz aneksu. Podjęto w nim próbę odpowiedzi na pytanie o cel utworzenia w Nowym Sączu ekspozytury Biura Studiów SB MSW w sytuacji, w której „zagrożenie” działalnością opozycyjną w województwie – na tle innych ośrodków – było stosunkowo niewielkie. Omówiono podstawową działalność tej jednostki, przedstawiono jej kadrę, wymieniono prowadzone sprawy operacyjne z krótką ich charakterystyką, a także poruszono problem wykorzystywanych w pracy operacyjnej osobowych źródeł informacji. Na podstawie zachowanej dokumentacji kandydatów do werbunku wskazano najważniejsze potrzeby operacyjne tej jednostki. W aneksie zamieszczono podstawowe informacje z przebiegu służby funkcjonariuszy SB pracujących w Inspektoracie 2 SB.
Słowa kluczowe
Służba Bezpieczeństwa • Inspektorat 2 SB • woj. nowosądeckie • Nowy Sącz • Podhale • NSZZ „Solidarność”, • opozycja • drugi obieg wydawniczy Security Service • Inspectorate No. 2 of the Security Service • Nowy Sącz Province • Nowy Sącz • Sub-Tatra region • Independent Self-Governing Trade Union “Solidarity” • opposition • second circulation publishing
Bibliografia
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej (AIPN)
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Krakowie (AIPN Kr)
Podziemie polskie w końcu 1987 r. w oczach Służby Bezpieczeństwa, Warszawa, XI 1987 r., oprac. W. Sawicki [w:] Drogi do niepodległości 1944–1956/1980–1989. Nieznane źródła do dziejów najnowszych Polski, red. W. Wrzesiński, wybór, wstęp i oprac. T. Balbus, Ł. Kamiński, W. Sawicki, K. Szwagrzyk, Wrocław 2001
Solidarność Walcząca w dokumentach, t. 1: W oczach SB, wybór, wstęp i oprac. Ł. Kamiński, W. Sawicki, G. Waligóra, Warszawa 2007
Studentowicz J., „Janosik” z Nowego Targu [w:] Świadectwa stanu wojennego, oprac. A. Dudek, K. Madej, Warszawa 2001
Wołk G., Opozycja polityczna w świetle danych Biura Studiów Służby Bezpieczeństwa MSW z 1988, „Pamięć i Sprawiedliwość” 2019, nr 1
Encyklopedia Solidarności. Opozycja w PRL 1976–1989, t. 1, red. M. Łątkowska et al., Warszawa 2010
Encyklopedia Solidarności. Opozycja w PRL 1976–1989, t. 2, red. G. Waligóra et al., Warszawa 2012
Encyklopedia Solidarności. Opozycja w PRL 1976–1989, t. 3, red. G. Waligóra et al., Warszawa 2019
Encyklopedia Solidarności. Opozycja w PRL 1976–1989, t. 4, red. J. Olaszek et al., Warszawa 2020
Grabowski Ł., Maruszak M., Zarys struktur oraz zadania Zwiadu Wojsk Ochrony Pogranicza i Kontroli Ruchu Granicznego w latach 1945–1991, „Pamięć i Sprawiedliwość” 2012, nr 2 (20)
Kasprzycki M., Służba Bezpieczeństwa wobec „Nowosądeckich Wiadomości” i „Wiadomości Nowosądeckich”, „Studia Sandecjana” 2021, t. 2
Komaniecka M., Osobowe źródła informacji w technice operacyjnej [w:] Osobowe źródła informacji – zagadnienia metodologiczno-źródłoznawcze, red. F. Musiał, Kraków 2008
Kuta C., Józef Jungiewicz (1936–2015) – biografia opozycjonisty, „Rocznik Sądecki” 2017, t. 45
Majchrzak G., Radio Solidarności Walczącej [w:] Solidarność Walcząca 1982–1990
Studia i szkice, red. S. Ligarski, M. Siedziako, Szczecin–Warszawa 2019
Musiał F., Podręcznik bezpieki. Teoria pracy operacyjnej Służby Bezpieczeństwa w świetle wydawnictw resortowych Ministerstwa Spraw Wewnętrznych PRL (1970–1989), Kraków 2007
Piotrowski P., Służba Bezpieczeństwa w latach 1975–1990 [w:] Aparat bezpieczeństwa w Polsce. Kadra kierownicza, t. 3: 1975–1990, red. P. Piotrowski, Warszawa 2008
Piotrowski P., Struktury Służby Bezpieczeństwa MSW 1975–1990, „Pamięć i Sprawiedliwość” 2003, nr 1 (3)
Pleskot P., W cieniu centrali. Struktury pionu SB Komendy Stołecznej MO i Stołecznego Urzędu Spraw Wewnętrznych w latach 1975–1990, Warszawa 2018
Sawicki W., Osobowe źródła informacji organów bezpieczeństwa Polski Ludowej [w:] Osobowe źródła informacji – zagadnienia metodologiczno-źródłoznawcze, red. F. Musiał, Kraków 2008
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0
Inne teksty tego samego autora
- Marcin Kasprzycki, Obszary współdziałania PZPR, administracji terenowej i Służby Bezpieczeństwa na przykładzie powiatów województwa krakowskiego 1957–1975. Zarys problematyki , Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989: Nr 18 (2020)
- Marcin Kasprzycki, „Między nami, esbekami”. Stosunki wśród funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa w Tarnowie na marginesie sprawy Czesława Gucika z 1971 roku , Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989: Nr 21 (2023)
- Marcin Kasprzycki, Władze powiatu bocheńskiego wobec szkolnej i pozaszkolnej katechizacji dzieci i młodzieży w latach 1956–1975 , Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989: Nr 19 (2021)
- Marcin Kasprzycki, Plany reorganizacji Służby Bezpieczeństwa szczebla powiatowego i wojewódzkiego opracowywane w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych w latach 1971–1973 (z uwzględnieniem przygotowań do niej w województwie krakowskim) , Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989: Nr 1(13) (2015)
- Marcin Kasprzycki, Oświadczenie kpt. Józefa Muniaka, funkcjonariusza Departamentu III Komitetu ds. Bezpieczeństwa Publicznego , Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989: Nr 1(7) (2009)
- Marcin Kasprzycki, System organizacji pracy powiatowych referatów Służby Bezpieczeństwa i próby jego reform w latach szcześćdzesiątych , Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989: Nr 1(11) (2013)
- Marcin Kasprzycki, Kwestia nauczania religii w świetle protokołów egzekutywy Komitetu Powiatowego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w Nowym Sączu w latach 1958–1970. Zarys problematyki , Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989: Nr 1(12) (2014)
- Marcin Kasprzycki, Kadra Referatu ds. Bezpieczeństwa/ds. Służby Bezpieczeństwa KP MO/KMiP MO w Nowym Sączu w latach 1957–1975 , Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989: Nr 1(15) (2017)
