Kwestia nauczania religii w świetle protokołów egzekutywy Komitetu Powiatowego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w Nowym Sączu w latach 1958–1970. Zarys problematyki
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989, Nr 1(12) (2014), strony: 209-223
Data publikacji: 2023-03-28
Abstrakt
Artykuł opisuje działania lokalnego aparatu władzy w powiecie nowosądeckim wobec jednego z obszarów aktywności Kościoła katolickiego – nauczania religii. Obejmuje on okres rządów I sekretarza KC PZPR W. Gomułki i stara się ukazać realizację polityki laicyzacji społeczeństwa przez trzy ogniwa: Komitet Powiatowy PZPR, terenową administrację na tle zmiany kursu komunistów wobec Kościoła w 1958 r., usankcjonowanego aktami prawnymi różnej rangi. Jednym z najistotniejszych aspektów tej walki były wysiłki komunistów o narzucenie świeckiego modelu wychowania młodzieży, której wyrazem stała się uchwalona 15 lipca 1961 r. przez Sejm PRL „ustawa o rozwoju systemu oświaty i wychowania”, w konsekwencji czego usunięto ze szkół podstawowych i średnich nauczanie religii oraz określono ramy kontroli nauczania pozaszkolnego tego przedmiotu. Wcielanie w życie ustawy i nadzorowanie wykonania wydanego na jej podstawie zarządzenia o prowadzeniu punktów katechetycznych przez księży, spadło w całości na lokalną administrację, szczególnie oświatową, wspieraną przez Służbę Bezpieczeństwa, która wykorzystując działania operacyjne obserwowała sytuację wśród nowosądeckiego duchowieństwa oraz wskazywała możliwe do zastosowania działania. Całość polityki na bieżąco poddawana była kontroli i ocenie przez KP PZPR w Nowym Sączu.
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0
Inne teksty tego samego autora
- Marcin Kasprzycki, Inspektorat 2 SB WUSW w Nowym Sączu (1985–1988) , Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989: Nr 20 (2022)
- Marcin Kasprzycki, Władze powiatu bocheńskiego wobec szkolnej i pozaszkolnej katechizacji dzieci i młodzieży w latach 1956–1975 , Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989: Nr 19 (2021)
- Marcin Kasprzycki, Obszary współdziałania PZPR, administracji terenowej i Służby Bezpieczeństwa na przykładzie powiatów województwa krakowskiego 1957–1975. Zarys problematyki , Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989: Nr 18 (2020)
- Marcin Kasprzycki, „Między nami, esbekami”. Stosunki wśród funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa w Tarnowie na marginesie sprawy Czesława Gucika z 1971 roku , Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989: Nr 21 (2023)
- Marcin Kasprzycki, Plany reorganizacji Służby Bezpieczeństwa szczebla powiatowego i wojewódzkiego opracowywane w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych w latach 1971–1973 (z uwzględnieniem przygotowań do niej w województwie krakowskim) , Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989: Nr 1(13) (2015)
- Marcin Kasprzycki, System organizacji pracy powiatowych referatów Służby Bezpieczeństwa i próby jego reform w latach szcześćdzesiątych , Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989: Nr 1(11) (2013)
- Marcin Kasprzycki, Oświadczenie kpt. Józefa Muniaka, funkcjonariusza Departamentu III Komitetu ds. Bezpieczeństwa Publicznego , Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989: Nr 1(7) (2009)
- Marcin Kasprzycki, Kadra Referatu ds. Bezpieczeństwa/ds. Służby Bezpieczeństwa KP MO/KMiP MO w Nowym Sączu w latach 1957–1975 , Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989: Nr 1(15) (2017)