Pod patronatem redakcji organizowane są doroczne konferencje naukowe. Wystąpienia prelegentów stanowią podstawę do przygotowania działów tematycznych czasopisma w kolejnym roku.

22–23 maja 2024 r., Kraków – konferencja naukowa „Polowanie na szpiegów! Kontrwywiad typu sowieckiego w Polsce i na świecie”.

Informacje o konferencji

Program

22 maja 2025 r.

10.30 – Otwarcie konferencji.

Panel 1: Obrazy w mediach i w narracjach propagandowych.

Prowadzący: dr hab. Filip Musiał (IPN, Uniwersytet Ignatianum w Krakowie).

10.40-11.00: prof. Mirosław Golon (IPN), Propaganda strachu przed ‘wrogiem’. Szpiegostwo rzeczywiste i urojone na łamach komunistycznej prasy wojskowej w stalinowskiej Polsce.

11.00-11.20: Marcin Libor, Obraz „zagrożenia” ze strony zachodnich służb specjalnych dla Bloku Wschodniego w kulturze popularnej. Różnice między PRL a pozostałymi państwami.

11.20-11.40: Maria Żukowska (Szkoła Doktorska Uniwersytetu w Białymstoku), Obraz kontrwywiadu sowieckiego w treści radzieckich i rosyjskich podręcznikach historii. Między heroicznym mitem a narzędziem represji.

11.40-12.00: Radosław Peterman (IPN), Czynności operacyjno-rozpoznawcze czy czynności kontrwywiadowcze w komunistycznym aparacie bezpieczeństwa państwa.

12.00-12.20: Dyskusja.

12.20-12.40: Przerwa kawowa.

Panel 2: Działania komunistycznych organów bezpieczeństwa wobec polskich oficerów i amerykańskiego wywiadu.

Prowadzący: dr Witold Bagieński (IPN)

12.40-13.00: dr hab. Dariusz Rogut (IPN, Akademia Sztuki Wojennej), Cele i zadania pionu kontrwywiadowczego w obozach Zarządu do Spraw Jeńców Wojennych i Internowanych na podstawie rozkazu NKWD ZSRS nr 002707 z 14 grudnia 1942 r.

13.00-13.20: dr hab. Władysław Bułhak (IPN, Uniwersytet Warszawski), Walet
w szpiegowskiej talii. Ppłk Adam Rudnicki jako przykład funkcjonowania wielostronnego agenta w kraju limitrofowym.

13.20-13.40: dr Tomasz Krok (IPN), Działania kontrwywiadowcze komunistycznych służb wobec polskiego wywiadu emigracyjnego. Casus siatki wywiadowczej Aleksandra Popiaka (1952).

13.40-14.00: dr Paweł Skubisz (IPN), Najlepsza forma rozpoznania przeciwnika? Gry operacyjne Służby Bezpieczeństwa wobec wywiadu amerykańskiego na przykładzie sprawy inż. Stanisława Jana Markisza.

14.00-14.20: Dyskusja

14.20-15.20: Przerwa.

Panel 3: Studia przypadków.

Prowadzący: dr Elżbieta Pietrzyk-Dąbrowska (IPN)

15.20-15.40: dr Wojciech Frazik (IPN), Gustaw Górecki – agent o wielu twarzach.

15.40-16.00: dr hab. Łucja Marek (IPN), „Szpieg” i „Maska”. Historia literata Tadeusza Kwiatkowskiego podejrzanego o współpracę z obcym wywiadem.

16.00-16.20: dr Grzegorz Wołk (IPN), Kontrwywiad na wojnie z Solidarnością. Działalność Departamentu II MSW skierowana przeciwko podziemiu prowadzona po 13 grudnia 1981 r.

16.20-16.40: Dyskusja.

23 maja 2025 r.

Panel 4: Kontrwywiad wobec placówek dyplomatycznych i konsularnych oraz marynarzy.

Prowadzący: dr Paweł Skubisz (IPN)

10.00-10.20: dr hab. Robert Kuśnierz (Uniwersytet Pomorski), Inwigilacja polskich konsulatów w ZSRS przez sowiecki kontrwywiad wojskowy w latach 30. XX w. Wybrane aspekty problematyki

10.20-10.40: Agnieszka Marczak, Obserwacja socjalistycznych służb kontrwywiadu amerykańskich ambasadorów i dyplomatów - od Arthura Bliss Lane do Stevena Mulla.  

10.40-11.00: dr Paweł Miedziński (IPN), Szpiedzy za burtą – kontrwywiad i marynarze.

11.00-11.20 - Bo Robertson (Bożysława Nadolna), Hunting Rotmistrz Plocek — Cold-war spy-hunt for the agents of the Polish Government in Exile by the MBP counterintelligence
of the PRL.

11.20-11.40: Dyskusja.

11.40-11.50: Przerwa.

Panel 5: Obsada personalna i metody pracy.

Prowadzący: dr Bartosz Kapuściak (Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL).

11.50-12.10: Paweł Sztama (IPN), Próba portretu zbiorowego pracowników pionu śledczego Głównego Zarządu Informacji Wojska Polskiego/Ministerstwa Obrony Narodowej, oskarżonych o popełnienie zbrodni stalinowskich przez tzw. Komisję Mazura.

12.10-12.30: Łukasz Zaroda (Szkoła Doktorska Uniwersytetu Jagiellońskiego), „Zagrożenie to wzmaga się na skutek długoletniej praktyki […] w pracy kontrwywiadowczej”. Działania UBP wobec pracowników i współpracowników kontrwywiadu II RP w latach 1949-1956.

12.30-12.50: dr Witold Bagieński (IPN), Opiniowanie kandydatów do pracy w służbie zagranicznej przez pion kontrwywiadowczy wywiadu PRL.

12.50-13.10: Dyskusja.

13.10-14.00: Przerwa obiadowa.

Panel 6: Wzorce sowieckie i przykłady z innych krajów bloku sowieckiego. Wnioski
na dzisiaj.

Prowadzący: dr hab. Władysław Bułhak (IPN, Uniwersytet Warszawski).

14.00-14.20: dr Maciej Korkuć (IPN, Uniwersytet Ignatianum w Krakowie), Brygada „Grunwald” na Wołyniu - utworzenie, cele i efekty sowieckiej weryfikacji kontrwywiadowczej.

14.20-14.40: Ingilabli Seymur (Szkoła Doktorska Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie), The Role of Counterintelligence in Controlling National Minorities and Political Exiles: The Case of Azerbaijani Political Dissidents in the Soviet Union.

14.40-15.00: Oleksandra Soldatova (Uniwersytetu Jagielloński), Od sowieckich metod do cyfrowych narzędzi: Jak kanał RIA Novosti na telegramie adaptuje techniki kontrwywiadowcze w propagandzie podczas rosyjskiej inwazji na Ukrainę.

15.00-15.20: Chinmaya Lele (Robert Morris University), Operation INFEKTION and OPERATION DENVER: Stasi’s Disinformation Legacy and Its Archival Value
for Contemporary Research and Education.

15.20-15.40: Dyskusja.

15:40: Zakończenie konferencji.

6–7 czerwca 2024 r., Lublin – międzynarodowa konferencja naukowa „Aparat represji – podmiot wykonawczy w systemie sowieckim – historia i perspektywy badawcze”.

Informacje o konferencji

18–19 maja 2023 r., Kraków – ogólnopolska konferencja naukowa „Za kulisami bezpieki. Jednostki pomocnicze UB-SB na tle codziennego funkcjonowania aparatu represji PRL (1944–1990)”.

Program i relacja z konferencji

26–27 maja 2022 r., Kraków – ogólnopolska konferencja naukowa „W sieci zależności. Relacje Urzędu/Służby Bezpieczeństwa z innymi instytucjami Polski »ludowej« i tajnych służb państw bloku sowieckiego”.

Program i relacja z konferencji

27 maja 2021 r., Kraków – ogólnopolska konferencja naukowa „Służba Bezpieczeństwa w latach 1975–1990”.

Program i relacja z konferencji

Dyskusja wokół nr 20 (2022) rocznika „Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989”

Uczestnicy: dr Witold Bagieński, dr hab. Władysław Bułhak, dr hab. Mariusz Krzysztofiński, dr hab. Cecylia Kuta. Prowadzenie: dr Grzegorz Wołk

Dyskusja wokół nr 18 (2020) rocznika „Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989”

Uczestnicy: dr hab. Władysław Bułhak, dr Piotr Chmielowiec, dr hab. Adam Dziurok, dr hab. Filip Musiał, dr Paweł Skubisz. Prowadzenie: Rafał Dudkiewicz