Pokaż  Nr 22 (2024)

Nr 22 (2024)

ISSN:
1733-6996

eISSN:
2957-1707
Dział: Artykuły i Studia: Jednostki pomocnicze UB/SB na tle codziennego funkcjonowania aparatu represji PRL

Piony pomocnicze Służby Bezpieczeństwa w województwie opolskim. Ich potencjał organizacyjno-kadrowy, jego źródła i przemiany oraz wybrane przykłady działalności. Część I. Piony „B”, „T” i „W”

Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989, Nr 22 (2024), strony: 178-224

Data publikacji: 2025-02-04

https://doi.org/10.48261/arprl242206

Abstrakt

Piony„B”,„T” i„W” Komendy Wojewódzkiej Milicji Obywatelskiej i Wojewódzkiego Urzędu Spraw Wewnętrznych w Opolu kontynuowały działalność wydziałów „B”, IX i „W” oraz Samodzielnej Sekcji„W”Wojewódzkiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Publicznego. Zachowując ciągłość organizacyjną tych struktur, utrzymano także ich potencjał organizacyjno-kadrowy, co znacznie różniło się od sytuacji w innych pionach aparatu bezpieczeństwa. Liczba funkcjonariuszy w poszczególnych jednostkach pionów pomocniczych UB i SB w woj. opolskim w większości przypadków utrzymywała się na zbliżonym poziomie w całym okresie 1955–1989. Wyjątkiem był pion„W”, którego potencjał kadrowy z czasem się podwoił. Lata siedemdziesiąte XX w. przyniosły postępujące zmiany w zakresie mechanizmów rekrutacji i poziomu wykształcenia. Rosła liczba funkcjonariuszy z wykształceniem wyższym, zwłaszcza absolwentów uczelni cywilnych. Ważnym źródłem kadr stała się Wyższa Szkoła Inżynierska w Opolu.


Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej (AIPN).

Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej Oddział we Wrocławiu (AIPN Wr).

Zbiory prywatne autora.

Instrukcje pracy pionów pomocniczych Urzędu Bezpieczeństwa i Służby Bezpieczeństwa (1945– 1989), wybór, wstęp i oprac. M. Komaniecka, Kraków 2010.

Aparat bezpieczeństwa w Polsce. Kadra kierownicza, t. 1: 1944–1956, red. K. Szwagrzyk, Warszawa 2005.

Aparat bezpieczeństwa w Polsce. Kadra kierownicza, t. 2: 1956–1975, red. P. Piotrowski, Warszawa 2006.

Aparat bezpieczeństwa w Polsce. Kadra kierownicza, t. 3: 1975–1990, red. P. Piotrowski, Warszawa 2008.

Bereszyński Z., Internowanie i inne formy pozbawienia wolności jako instrument represji oraz środek pracy operacyjnej SB w województwie opolskim w okresie stanu wojennego i po jego zawieszeniu [w:] Internowani i uwięzieni w stanie wojennym, red. T. Kurpierz, J. Neja, Katowice–Warszawa 2018.

Bereszyński Z., „Jedynka” na opolskich drogach do wolności [w:] Jubileusz 75-lecia Publicznego Liceum Ogólnokształcącego im. Mikołaja Kopernika w Opolu, red. J. Jakubowska, M. Mika, Opole 2020.

Bereszyński Z., Marzec ’68 w opolskim środowisku akademickim [w:] Marzec ’68 z czterdziestoletniej perspektywy, red. D. Kisielewicz, M. Świder, Opole 2009.

Bereszyński Z., NSZZ „Solidarność” i rewolucja solidarnościowa na Śląsku Opolskim 1980–1990, t. 2, Opole 2014.

Bereszyński Z., Rewolucja „Solidarności” w województwie opolskim 1980–1990. Historia ilustrowana regionu w czasach przełomu, t. 1–3, wyd. 2, Opole 2021.

Hermański S., Jusupović A., Wróblewski T., Cywilne organy bezpieczeństwa państwa 1956–1990 [w:] Historyczno-prawna analiza struktur organów bezpieczeństwa państwa w Polsce Ludowej (1944–1990). Zbiór studiów, red. A. Jusupović, R. Leśkiewicz, Warszawa 2013.

Jasiak K., Kadra WUBP/WUdsBP w Opolu w latach 1950–1956. Wybrane biogramy [w:] Komunistyczny aparat represji i życie społeczne Opolszczyzny w latach 1945–1989. Studia i materiały, red. K. Jasiak, Opole 2012.

Jasiak K., Powiatowy Urząd Bezpieczeństwa w Opolu w latach 1945–1947. Struktura i działalność, „Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989” 2011, nr 1 (8–9).

Jusupović A., Ośrodki kształcenia chorążych w MSW. Na przykładzie Szkoły Chorążych pionu obserwacji, „Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989” 2012, nr 1 (10).

Komaniecka M., Pod obserwacją i na podsłuchu. Rzeczowe środki pracy operacyjnej aparatu bezpieczeństwa w województwie krakowskim w latach 1945–1990, Kraków 2014.

Komaniecka M., Struktura i normatywy pionu „W” i jego poprzedników (1949–1989), „Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989” 2011, nr 1(8–9).

Kozłowski T., Koniec imperium MSW. Transformacja organów bezpieczeństwa państwa 1989–1990, Warszawa 2019.

Leśkiewicz R., Od Służby Bezpieczeństwa do Urzędu Ochrony Państwa,„Dzieje Najnowsze” 2016, nr 1.

Musiał F., Podręcznik bezpieki. Teoria pracy operacyjnej Służby Bezpieczeństwa w świetle wydawnictw resortowych Ministerstwa Spraw Wewnętrznych PRL (1970–1989), wyd. 3, Kraków–Warszawa 2018.

Nawrocki Z., Struktura aparatu bezpieczeństwa [w:] Aparat bezpieczeństwa w Polsce. Kadra kierownicza, t. 1: 1944–1956, red. K. Szwagrzyk, Warszawa 2005.

Piotrowski P., Struktura organizacyjna Służby Bezpieczeństwa [w:] Aparat bezpieczeństwa w Polsce. Kadra kierownicza, t. 3: 1975–1990, red. P. Piotrowski, Warszawa 2008.

Piotrowski P., Struktury Służby Bezpieczeństwa MSW 1975–1990,„Pamięć i Sprawiedliwość” 2003, nr 1.

Twarze opolskiej bezpieki, oprac. W. Trębacz et al., Wrocław 2007.

Licencja

Prawa autorskie (c) 2024 Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0

Inne teksty tego samego autora

Bereszyński, Z. (2025). Piony pomocnicze Służby Bezpieczeństwa w województwie opolskim. Ich potencjał organizacyjno-kadrowy, jego źródła i przemiany oraz wybrane przykłady działalności. Część I. Piony „B”, „T” i „W”. Aparat Represji W Polsce Ludowej 1944-1989, (22), 178–224. https://doi.org/10.48261/arprl242206

Statystyki

Liczba pobrań PDF

Udostępnij

                            Pokaż  Nr 22 (2024)

Nr 22 (2024)

ISSN:
1733-6996
eISSN:
2957-1707

Data publikacji:
2024-12-27

Dział: Artykuły i Studia: Jednostki pomocnicze UB/SB na tle codziennego funkcjonowania aparatu represji PRL