Flota samochodowa Biura „B” MSW. Transport jako warunek pracy pionu obserwacyjnego
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989, Nr 22 (2024), strony: 257-279
Data publikacji: 2025-02-04

Abstrakt
Sprawa transportu była kluczowa dla resortu spraw wewnętrznych. Biuro„B” MSW, odpowiedzialne za obserwację, było jednostką, dla której samochód stanowił ważne narzędzie pracy. Dysponowało bazą transportową, która zajmowała się przydzielaniem samochodów poszczególnym wydziałom, ich garażowaniem oraz serwisowaniem w Stacji Obsługi i Napraw. W latach sześćdziesiątych najczęściej użytkowanymi samochodami osobowymi były pojazdy marki Volkswagen, Warszawa 20, Simca Aronde, Wartburg, Pobieda, Fiat 600, Fiat Multipla, Mercedes 170, Škoda 440 (Spartak), furgony Škoda, Moskwicz, Warszawa sanitarka oraz motocykle AVO. Według dyrektora Biura„B” MSW w pracy obserwacyjnej szczególnie dobrze sprawdzały się volkswageny. W latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych flotę samochodową resortu stanowiły m.in. fiaty (125p, 126p) oraz polonezy. Wydział transportowy omawianej jednostki borykał się z wieloma problemami, które z różnym natężeniem występowały przez cały okres funkcjonowania Biura„B”. Największą bolączką była za mała liczba aut w stosunku do zapotrzebowania oraz brak samochodów zagranicznych. W latach osiemdziesiątych ogólnokrajowe kłopoty z zaopatrzeniem dotknęły również resort – brakowało m.in. części zamiennych i benzyny. Kolejnym problemem były kolizje i wypadki drogowe, do których dochodziło najczęściej przez nieuwagę kierowców, ale i przez nadużywanie alkoholu. Wypadki pociągały za sobą sprawy odszkodowań, co nie tylko generowało koszty, lecz także prowadziło do ujawnienia Milicji Obywatelskiej danych osobowych funkcjonariuszy wywiadowców, a to już było naruszeniem konspiracji pracy.
Bibliografia
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej (AIPN).
Instrukcje pracy pionów pomocniczych Urzędu Bezpieczeństwa i Służby Bezpieczeństwa (1945– 1989), oprac. i red. M. Komaniecka, Kraków 2010.
Aparat bezpieczeństwa w Polsce. Kadra kierownicza, t. 2: 1956–1975, red. P. Piotrowski, Warszawa 2006.
Ciupa R., Komaniecka M., Szpiegowski arsenał bezpieki. Obserwacja, technika operacyjna, kontrola korespondencji jako środki pracy Służby Bezpieczeństwa PRL, Katowice–Kraków 2011.
Hermański S., Jusupović A., Wróblewski T., Cywilne organy bezpieczeństwa państwa 1956–1990 [w:] Historyczno-prawna analiza struktur organów bezpieczeństwa państwa w Polsce Ludowej (1944–1990). Zbiór studiów, red. A. Jusupović, R. Leśkiewicz, Warszawa 2013.
Historyczno-prawna analiza struktur organów bezpieczeństwa państwa w Polsce Ludowej (1944– 1990). Zbiór studiów, red. A. Jusupović, R. Leśkiewicz, Warszawa 2013.
Jusupović A., Ośrodki kształcenia chorążych w MSW. Na przykładzie Szkoły Chorążych pionu obserwacji, „Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989” 2012, nr 1 (10).
Komaniecka-Łyp M., Metody i zasady działania Biura „B” Ministerstwa Spraw Wewnętrznych (1957–1990). Przegląd najważniejszych zagadnień [w:] Obserwacja w służbie SB. Studia i szkice, red. M. Komaniecka-Łyp, Kraków 2022.
Komaniecka-Łyp M., Specjalistyczne szkolenie resortowe funkcjonariuszy w PRL. Najważniejsze zagadnienia, „Pamięć i Sprawiedliwość” [w druku].
Pasztor M., Jarosz D., Nie tylko Fiat. Z dziejów stosunków polsko-włoskich, Warszawa 2018.
Piotrowski P., Służba Bezpieczeństwa w latach 1956–1975 [w:] Aparat bezpieczeństwa w Polsce. Kadra kierownicza, t. 2: 1956–1975, red. P. Piotrowski, Warszawa 2006.
Szczerbicki T., Polskie samochody osobowe z lat PRL. Produkcja seryjna, Warszawa 2017.
Szczerbicki T., Samochody w PRL. Rzecz o motoryzacji i nie tylko… Syrena, Warszawa 2016.
Szczerbicki T., Samochody w PRL. Rzecz o motoryzacji i nie tylko… Warszawa, Warszawa 2017.
Najpopularniejsze i najciekawsze samochody w PRL, https://intercars.pl/blog/historia/najpopularniejsze-i-najciekawsze-samochody-w-prl/, dostęp 28 X 2024 r.
Zakrzewski B., Samochody osobowe badane w ITS w latach 50. XX w., http://yadda.icm.edu.pl/baztech/element/bwmeta1.element.baztech-13a001e5-a4a5-4af5-b3b3-8b167145c607, dostęp 21 XI 2024 r.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0
Inne teksty tego samego autora
- Monika Komaniecka-Łyp, Współpraca Biura „B” MSW z jego odpowiednikami w służbach bezpieczeństwa bloku sowieckiego (przypadek ZSRS, NRD, CSRS i WRL). Metody pracy i „wymiana doświadczeń operacyjnych” , Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989: Nr 21 (2023)
- Monika Komaniecka-Łyp, Działalność Wojewódzkich Urzędów Cenzury w okresie stanu wojennego , Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989: Nr 18 (2020)