Pamięć i Sprawiedliwość | Pamięć i Sprawiedliwość

Vol. 39 No 1 (2022)

ISSN:

1427-7476

Publication date:
2022-12-07

Cover

Sections

Vol. 39 No 1 (2022)

Cechą charakterystyczną dziejów Europy Środkowej i Wschodniej XX–XXI w. była (i jest) dominacja na tym obszarze lub jego części państw autorytarnych i totalitarnych (Rosja carska, ZSRS, hitlerowskie Niemcy, współcześnie rządy Władimira Putina). Dlatego tak ważną rolę odgrywała tu emigracja polityczna jako miejsce działania ludzi narażonych w swoich krajach na represje oraz przestrzeń powstawania idei niemających poza wychodźstwem szans na rozwój. Problematyką wiodącą numeru 39 „Pamięci i Sprawiedliwości” jest emigracja z omawianego regionu na zachód oraz na Daleki Wschód (Harbin), ujmowana syntetycznie oraz przez dzieje poszczególnych środowisk politycznych i jednostek. Artykuły dotyczą wychodźstwa politycznego z Rosji, Ukrainy (Zachodniej i Naddnieprzańskiej), Kaukazu (Gruzini i Czerkiesi) i Polski oraz prób zjednoczenia wysiłków emigrantów w celu obalenia reżimu sowieckiego w ZSRS i odzyskania niepodległości przez narody od nich zależne (ruch prometejski oraz próby jego kontynuacji po 1939 i 1945 r.). Tematem osobnej grupy artykułów jest środowisko rodzinne, poglądy i przebieg kariery politycznej wybitnego przedstawiciela obozu piłsudczykowskiego płk. Ignacego Matuszewskiego. Pojedyncze artykuły dotyczą: postrzegania Bitwy Warszawskiej 1920 r. przez obcokrajowców przebywających wówczas w Polsce, przynależności nazizmu do lewicy lub prawicy, historiografii obozu koncentracyjnego dla dzieci, istniejącego w Łodzi podczas II wojny światowej, a także działalności stowarzyszeń mających za cel kultywowanie przyjaźni komunistycznej Polski z ZSRS, Czechosłowacją, Jugosławią i Bułgarią.

Pobierz cały tom (Język Polski)

Od Redakcji

Od Redakcji
Paweł Libera

Pamięć i Sprawiedliwość, Vol. 39 No 1 (2022), pages: 11-13
- PDF (Język Polski)

Eseje

The Socialist-Revolutionary Emigration in Europe in 1907–1914: the moral-psychological atmosphere and centrifugal processes
Konstantin Morozov

Pamięć i Sprawiedliwość, Vol. 39 No 1 (2022), pages: 15-39
- PDF (English)
Prometeizm po prometeizmie. Zarys historii ruchu prometejskiego po 1939 roku
Paweł Libera

Pamięć i Sprawiedliwość, Vol. 39 No 1 (2022), pages: 40-64
- PDF (Język Polski)
Rosyjska emigracja polityczna w XX i na początku XXI wieku
Boris Sokołow

Pamięć i Sprawiedliwość, Vol. 39 No 1 (2022), pages: 65-91
- PDF (Język Polski)

Studia

Russian Social Democratic Emigration during the First World War: from internationalists to defenders (ОБОРОНЦЫ, oborontsy)
Alla Morozova

Pamięć i Sprawiedliwość, Vol. 39 No 1 (2022), pages: 92-118
- PDF (English)
Pomoc ukraińskich organizacji społecznych dla jeńców i internowanych ukraińskich z Galicji Wschodniej w polskiej niewoli (1918-1921)
Wiktor Węglewicz

Pamięć i Sprawiedliwość, Vol. 39 No 1 (2022), pages: 119-137
- PDF (Język Polski)
The Process of Transition of the UPR Army Soldiers Interned in Poland to Civil Status and their Emigration to Czechoslovakia and France, the 1920s
Ihor Sribnyak, Natalia Yakovenko, Viktor Matviyenko

Pamięć i Sprawiedliwość, Vol. 39 No 1 (2022), pages: 138-159
- PDF (English)
Aktywność nacjonalistów ukraińskich na Bałkanach w latach 1929-1933. Wokół raportu z podróży inspekcyjnej Jarosława Baranowśkiegoo
Magdalena Gibiec

Pamięć i Sprawiedliwość, Vol. 39 No 1 (2022), pages: 160-177
- PDF (Język Polski)
Turcja jako wpływowe centrum emigracji regionu północnokaukaskiego w okresie międzywojennym
Cem Kumuk

Pamięć i Sprawiedliwość, Vol. 39 No 1 (2022), pages: 178-211
- PDF (English)
Między Europą a Azją, między katolicyzmem a prawosławiem. Ks. dr Diodor Kołpiński (1892-1932)
Dmitriy Panto

Pamięć i Sprawiedliwość, Vol. 39 No 1 (2022), pages: 212-231
- PDF (Język Polski)
Polskie uchodźstwo w Turcji podczas II wojny światowej
Karolina Wanda Olszowska

Pamięć i Sprawiedliwość, Vol. 39 No 1 (2022), pages: 232-248
- PDF (Język Polski)
Polski rząd na uchodźstwie i Polskie Siły Zbrojne na łamach niemieckiej, polskojęzycznej prasy codziennej Generalnego Gubernatorstwa
Wojciech Grott

Pamięć i Sprawiedliwość, Vol. 39 No 1 (2022), pages: 249-268
- PDF (Język Polski)
„W Harbinie dobrze było mieszkać…”. O potrzebie badań nad powojenną reemigracją tzw. harbińców do ZSRS
Jerzy Rohoziński

Pamięć i Sprawiedliwość, Vol. 39 No 1 (2022), pages: 269-290
- PDF (Język Polski)
Siergieja Mielgunowa emigracyjne spotkania z Polską
Łukasz Dryblak

Pamięć i Sprawiedliwość, Vol. 39 No 1 (2022), pages: 291-312
- PDF (Język Polski)
Ambasador beznadziejnie słusznej sprawy. Kazimierz Papée w walce o utrzymanie Ambasady RP przy Stolicy Apostolskiej w latach 1945-1948
Juliusz Jędrzejczak

Pamięć i Sprawiedliwość, Vol. 39 No 1 (2022), pages: 313-332
- PDF (Język Polski)
Zapomniany „biały kruk”. Ukraina w myśli Mariana Kamila Dziewanowskiego (1913-2005)
Oleksandr Avramchuk

Pamięć i Sprawiedliwość, Vol. 39 No 1 (2022), pages: 333-355
- PDF (Język Polski)
W imię socjalizmu- poszukiwanie miejsca na ziemi. Przypadek Leona (Libera) Gotloba
Martyna Rusiniak-Karwat

Pamięć i Sprawiedliwość, Vol. 39 No 1 (2022), pages: 356-383
- PDF (Język Polski)
Prasa centralna Stronnictwa Ludowego „Wolność” w latach 1946–1957
Arkadiusz Indraszczyk

Pamięć i Sprawiedliwość, Vol. 39 No 1 (2022), pages: 384-407
- PDF (Język Polski)
Relacje między emigracją a drugim obiegiem wydawniczym w PRL w latach 1976-1989/1990
Cecylia Kuta

Pamięć i Sprawiedliwość, Vol. 39 No 1 (2022), pages: 408-431
- PDF (Język Polski)

Varia

Ignacy Matuszewski. Piłsudczyk, czyli kto?
Krzysztof Kloc

Pamięć i Sprawiedliwość, Vol. 39 No 1 (2022), pages: 432-451
- PDF (Język Polski)
Marszałek Józef Piłsudski i pułkownik Ignacy Matuszewski. Kilka refleksji o wzajemnych relacjach
Mariusz Wołos

Pamięć i Sprawiedliwość, Vol. 39 No 1 (2022), pages: 452-475
- PDF (Język Polski)
Ignacy Erazm Matuszewski – krytyk i filozof literatury
Olaf Krysowski

Pamięć i Sprawiedliwość, Vol. 39 No 1 (2022), pages: 476-489
- PDF (Język Polski)
Bitwa Warszawska 1920 r. w opiniach ikomentarzach zachodnich uczestników i obserwatorów
Olga Morozova, Marek Mikołajczak

Pamięć i Sprawiedliwość, Vol. 39 No 1 (2022), pages: 490-522
- PDF (Język Polski)
Obóz przy ul. Przemysłowej w Łodzi i powojenne rozliczenia z jego historią
Tomasz Toborek

Pamięć i Sprawiedliwość, Vol. 39 No 1 (2022), pages: 523-538
- PDF (Język Polski)
Prawicowość nazizmu? Uwagi na marginesie niemieckiej edycji Mein Kampf Adolfa Hitlera oraz innych publikacji dotyczących narodowego socjalizmu. Problem badawczy
Krzysztof Kosiński

Pamięć i Sprawiedliwość, Vol. 39 No 1 (2022), pages: 539-561
- PDF (Język Polski)
Powstanie i działalność towarzystw przyjaźni polsko-słowiańskiej w drugiej połowie lat czterdziestych XX wieku
Marcela Gruszczyk

Pamięć i Sprawiedliwość, Vol. 39 No 1 (2022), pages: 562-581
- PDF (Język Polski)

Dokumenty

Sprawa powrotu do Polski emisariuszy gruzińskiego rządu emigracyjnego Szalwy Beriszwilego oraz Dawita Erkomaiszwilego jesienią 1930 roku
Razhden Chikhoria

Pamięć i Sprawiedliwość, Vol. 39 No 1 (2022), pages: 582-606
- PDF (Język Polski)

Recenzje

„Drugie życie” zapisków z okupowanego Lwowa, czyli garść refleksji na temat Notatek lwowskich 1944-1946 Ryszarda Gansińca w redakcji naukowej Radości Gansiniec i Krzysztofa Królczyka, Warszawa 2020, 422s.
Piotr Olechowski

Pamięć i Sprawiedliwość, Vol. 39 No 1 (2022), pages: 607-615
- PDF (Język Polski)
ŁUKASZ BERTRAM, Bunt, podziemie, władza. Polscy komuniści i ich socjalizacja polityczna do roku 1956, Instytut Studiów Politycznych PAN, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Fundacja Kultura Liberalna, Warszawa 2022, 745s.
Piotr Juchowski

Pamięć i Sprawiedliwość, Vol. 39 No 1 (2022), pages: 616-621
- PDF (Język Polski)
Oświadczenie dr. Michała Kuchciaka dotyczące monografii Warszawska Brygada Pancerno-Motorowa jako zaporowy związek taktyczny w 1939 roku
Michał Kuchciak

Pamięć i Sprawiedliwość, Vol. 39 No 1 (2022), pages: 622

Voir tous les numéros

Sections

Vol. 39 No 1 (2022)

Od Redakcji

Od Redakcji

Eseje

The Socialist-Revolutionary Emigration in Europe in 1907–1914: the moral-psychological atmosphere and centrifugal processes

Prometeizm po prometeizmie. Zarys historii ruchu prometejskiego po 1939 roku

Rosyjska emigracja polityczna w XX i na początku XXI wieku

Studia

Russian Social Democratic Emigration during the First World War: from internationalists to defenders (ОБОРОНЦЫ, oborontsy)

Pomoc ukraińskich organizacji społecznych dla jeńców i internowanych ukraińskich z Galicji Wschodniej w polskiej niewoli (1918-1921)

The Process of Transition of the UPR Army Soldiers Interned in Poland to Civil Status and their Emigration to Czechoslovakia and France, the 1920s

Aktywność nacjonalistów ukraińskich na Bałkanach w latach 1929-1933. Wokół raportu z podróży inspekcyjnej Jarosława Baranowśkiegoo

Turcja jako wpływowe centrum emigracji regionu północnokaukaskiego w okresie międzywojennym

Między Europą a Azją, między katolicyzmem a prawosławiem. Ks. dr Diodor Kołpiński (1892-1932)

Polskie uchodźstwo w Turcji podczas II wojny światowej

Polski rząd na uchodźstwie i Polskie Siły Zbrojne na łamach niemieckiej, polskojęzycznej prasy codziennej Generalnego Gubernatorstwa

„W Harbinie dobrze było mieszkać…”. O potrzebie badań nad powojenną reemigracją tzw. harbińców do ZSRS

Siergieja Mielgunowa emigracyjne spotkania z Polską

Ambasador beznadziejnie słusznej sprawy. Kazimierz Papée w walce o utrzymanie Ambasady RP przy Stolicy Apostolskiej w latach 1945-1948

Zapomniany „biały kruk”. Ukraina w myśli Mariana Kamila Dziewanowskiego (1913-2005)

W imię socjalizmu- poszukiwanie miejsca na ziemi. Przypadek Leona (Libera) Gotloba

Prasa centralna Stronnictwa Ludowego „Wolność” w latach 1946–1957

Relacje między emigracją a drugim obiegiem wydawniczym w PRL w latach 1976-1989/1990

Varia

Ignacy Matuszewski. Piłsudczyk, czyli kto?

Marszałek Józef Piłsudski i pułkownik Ignacy Matuszewski. Kilka refleksji o wzajemnych relacjach

Ignacy Erazm Matuszewski – krytyk i filozof literatury

Bitwa Warszawska 1920 r. w opiniach ikomentarzach zachodnich uczestników i obserwatorów

Obóz przy ul. Przemysłowej w Łodzi i powojenne rozliczenia z jego historią

Prawicowość nazizmu? Uwagi na marginesie niemieckiej edycji Mein Kampf Adolfa Hitlera oraz innych publikacji dotyczących narodowego socjalizmu. Problem badawczy

Powstanie i działalność towarzystw przyjaźni polsko-słowiańskiej w drugiej połowie lat czterdziestych XX wieku

Dokumenty

Sprawa powrotu do Polski emisariuszy gruzińskiego rządu emigracyjnego Szalwy Beriszwilego oraz Dawita Erkomaiszwilego jesienią 1930 roku

Recenzje

„Drugie życie” zapisków z okupowanego Lwowa, czyli garść refleksji na temat Notatek lwowskich 1944-1946 Ryszarda Gansińca w redakcji naukowej Radości Gansiniec i Krzysztofa Królczyka, Warszawa 2020, 422s.

ŁUKASZ BERTRAM, Bunt, podziemie, władza. Polscy komuniści i ich socjalizacja polityczna do roku 1956, Instytut Studiów Politycznych PAN, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Fundacja Kultura Liberalna, Warszawa 2022, 745s.

Oświadczenie dr. Michała Kuchciaka dotyczące monografii Warszawska Brygada Pancerno-Motorowa jako zaporowy związek taktyczny w 1939 roku

Recently published

Most read