Język Polski
English
Deutsch
Français (France)
Italiano
Русский
Rosyjska emigracja socjaldemokratyczna w czasie I wojny światowej: od internacjonalistów do oborońców (оборонцы, oborontsy)
Pamięć i Sprawiedliwość, Tom 39 Nr 1 (2022), strony: 92-118
Data publikacji: 2022-06-30
https://doi.org/10.48261/pis223905
PDF (English)
Abstrakt
Bazując na ogromnej ilości źródeł, autorka analizuje poglądy rosyjskiej emigracji socjaldemokratycznej w Europie w okresie I wojny światowej. Stanowiska prezentowane przez emigrantów należących do środowiska socjaldemokratycznego odegrały najistotniejszą rolę w kształtowaniu się kluczowych wytycznych ideologicznych, ponieważ w wyniku masowego exodusu po klęsce rewolucji lat 1905–1907 to właśnie za granicą skupiły się jego główne siły ideowe. Wybuch I wojny światowej zastał rosyjskich socjaldemokratów w sytuacji, gdy ich partia była formalnie zjednoczona, lecz w rzeczywistości była podzielona na dwie niezależne frakcje – bolszewików i mienszewików. Wojna stworzyła nowy układ sił w Socjaldemokratycznej Partii Robotniczej Rosji, zaś stosunek do wojny stał się decydującym czynnikiem prowadzącym do powstania nowych frakcji. Autorka śledzi całe spektrum poglądów – od internacjonalistów do obrońców (tzw. oborońców) – zwracając szczególną uwagę na stanowiska Włodzimierza Lenina, Aleksandra Bogdanowa, lewicowej, bolszewickiej grupy „Wpieriod”, Aleksandry Kołłontaj i Aleksandra Szlapnikowa, Lwa Martowa i emigracyjnej gazety „Gołos”/„Nasze Słowo”, jak również Lwa Trockiego, Pawła Akselroda i Georgija Plechanowa.
Bibliografia
Российский государственный архив социально-политической истории, Фонд 151, Опись 1, Дело 119, Лист 1; Фонд 436, Опись 1, Дело 119, Лист 1.
Lenin V.I., Collected Works, vol. 21 (Moscow: Progress, 1964).
Конференции РСДРП 1912 года. Документы и материалы, cост., автор коммент Ю.Н. Амиантов и др.; пер. с нем. С.А. Гаврильченко (Мoсква: РОССПЭН, 2008).
КПСС в резолюциях и решениях съездов, конференций и Пленумов ЦК, 7 издание, ч. 1, Мoсква, 1953.
Ленин В.И., Полное собрание сочинений, т. 26, 27, 30.
Мартов Л., Против войны. Сборник статей (1914–1916) (Мoсквa: Возрождение 1917).
Меньшевики. Документы и материалы. 1903–1917, cост., автор вводной статьи и коммент. С.В.Тютюкин (Мoсква: РОССПЭН, 1995).
Плеханов Г.В., О войне. Статьи (Петроград: Огни, 1917).
Троцкий Л.Д., Война и революция, т. 1–2 (Мoсква-Петроград: Государственное издательство, 1924).
“Вперед”, 1915, 1916, 1917.
“Наше слово”, 1915.
Морозова А.Ю., “Неленинский большевизм” А.А. Богданова и “впередовцев”: идеи, альтернативы, практика, (Мoсква-Санкт-Петербург: Нестор-История, 2020).
Ненароков А. П., В поисках жанра. Записки архивиста с документами, комментариями, фотографиями и посвящениями, кн. 2: Свеча в доме (Москва: Издательство Новый хронограф, 2009).
Тютюкин C.B., Война, мир, революция: Идейная борьба в рабочем движении России 1914–1917 гг. (Москва: Издательство Мысль, 1972).
Тютюкин C.B., Г.В.Плеханов: Судьба русского марксиста, (Москва: РОССПЭН, 1997).
Тютюкин С.В., Меньшевизм. Страницы истории (Москва: РОССПЭН, 2002).
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Pamięć i Sprawiedliwość
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
