Rekrutacja, szkolenie i kariery funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa (na przykładzie województwa opolskiego)
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989, Nr 1(15) (2017), strony: 145-176
Data publikacji: 2023-03-28
Abstrakt
Utworzona w listopadzie 1956 r. Służba Bezpieczeństwa odziedziczyła część kadr po działających wcześniej urzędach ds. bezpieczeństwa publicznego. Z upływem czasu postępowała jednak rekrutacja młodszych funkcjonariuszy, wywodzących się z różnych środowisk społecznych, i reprezentujących rozmaity poziom wykształcenia. Do pracy w SB zgłaszali się przeważnie absolwenci szkół średnich i cywilnych uczelni wyższych – świeżo upieczeni, bądź legitymujący się już krótszym lub dłuższym stażem pracy w innych zawodach. Część funkcjonariuszy w województwie opolskim kończyła resortowe szkołę podoficerskie lub szkoły chorążych. Pełne możliwości awansu zawodowego zapewniało jednak dopiero ukończenie resortowej szkoły oficerskiej. Do 1972 r. funkcjonariusze SB odbywali roczne studia w Centrum Wyszkolenia Ministerstwa Spraw Wewnętrznych w Legionowie. W późniejszym czasie kadry oficerskie kształcono w Wyższej Szkole Oficerskiej w Legionowie oraz w Akademii Spraw Wewnętrznych w Warszawie. Osoby bez wykształcenia wyższego kończyły studia resortowe w cyklu trzyletnim. W przypadku osób legitymujących się wykształceniem wyższym wystarczało ukończenie rocznego studium podyplomowego. Najambitniejsi przedstawiciele kadry kierowniczej SB byli delegowani na specjalne przeszkolenie w Wyższej Szkole KGB w Związku Sowieckim. Ważną rolę w kształceniu opolskich kadr SB odgrywały także cywilne uczelnie wyższe, ze szczególnym uwzględnieniem uczelni miejscowych: Wyższej Szkoły Pedagogicznej i Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Opolu. Osobiste związki z cywilnymi uczelniami wyższymi miały istotne znaczenie z punktu widzenia możliwości operacyjnego działania poszczególnych funkcjonariuszy SB.
Słowa kluczowe
Security Service • staffs • recruitment • career • Opole Voivodeship Służba Bezpieczeństwa • kadry • rekrutacja • szkolenie • kariera • województwo opolskie
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0
Inne teksty tego samego autora
- Zbigniew Bereszyński, Potencjał organizacyjno-kadrowy oraz ważniejsze kierunki działalności Służby Bezpieczeństwa w województwie opolskim w latach 1975–1990 (część I) , Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989: Nr 20 (2022)
- Zbigniew Bereszyński, Tomasz Kozłowski, „Koniec imperium MSW. Transformacja organów bezpieczeństwa państwa 1989–1990”, Warszawa 2019 , Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989: Nr 18 (2020)
- Zbigniew Bereszyński, Pion II Służby Bezpieczeństwa wobec Republiki Federalnej Niemiec, ludności niemieckiej, postaw proniemieckich i relacji polsko-niemieckich na przykładzie Górnego Śląska w latach 1957–1990 , Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989: Nr 18 (2020)
- Zbigniew Bereszyński, Potencjał organizacyjno-kadrowy oraz ważniejsze kierunki działalności Służby Bezpieczeństwa w województwie opolskim w latach 1975–1990 (część II) , Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989: Nr 21 (2023)
- Zbigniew Bereszyński, Okrągły stół i zmiany w postawie SB wobec „Solidarności”. Uwagi na marginesie publikacji Służba Bezpieczeństwa wobec przemian politycznych w latach 1988–1990. Region łódzki , Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989: Nr 1(8-9) (2011)
- Zbigniew Bereszyński, Odpowiedzialność karna i dyscyplinarna funkcjonariuszy UB, SB i MO w świetle udokumentowanych przykładów ze Śląska Opolskiego , Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989: Nr 1(16) (2018)
- Zbigniew Bereszyński, Służba Bezpieczeństwa i środowiska naukowe. Relacje ludzi nauki z aparatem represji na przykładzie Opola , Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989: Nr 1(12) (2014)
- Zbigniew Bereszyński, Kadry aparatu bezpieczeństwa w województwie opolskim w latach 1956–1990 (ze szczególnym uwzględnieniem obsady personalnej stanowisk kierowniczych) , Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989: Nr 1(14) (2016)
- Zbigniew Bereszyński, Grzegorz Kowal, Ośrodek Odosobnienia w Grodkowie (1981–1982), Wrocław 2013 , Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989: Nr 1(14) (2016)