Język Polski
English
[Review] Michał Siedziako, Marian Jurczyk (1935–2014). Biografia polityczna szczecińskiej legendy „Solidarności” [Marian Jurczyk (1935–2014). Political Biography of the Szczecin Legend of Solidarity], Gdańsk 2024, 912 pp.
Przemysław Benken
https://orcid.org/0000-0002-1385-3016
Instytut Pamięci Narodowej
BioPrzemysław Benken (b. 1985) – Dr. habil. in History, currently at the Institute of National Remembrance Branch in Szczecin Historical Research Office, author of more than a hundred academic publications concerning, i.a., recent Polish history, with particular focus on the Communist security apparatus. Distinguished with the Janusz Kurtyka Award for the best monograph on the history of the Home Army (2022).
Marcin Stefaniak
https://orcid.org/0009-0006-5451-8640
Bio
Marcin Stefaniak (b. 1975) – Dr., from 2006 to 2018 an employee of the Institute of National Remembrance. Currently employed at the Supreme Audit Office as an Advisor to the Office’s President. His research focuses on the history of the democratic opposition and social resistance in the Polish People’s Republic in the 1970s and 1980s.
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989, No. 23 (2025), pages: 665-677
Publication date: 2025-12-23
https://doi.org/10.48261/ARPRL252324
PDF (Język Polski)
Abstract
The review is a critical analysis of Michał Siedziako’s book, which constitutes the first scholarly biography of Marian Jurczyk, leader of the trade union Solidarity in Szczecin during the 1980s, and later mayor of the city. The review identifies factual and methodological errors and shortcomings of the book, and also polemically engages with some of the author’s assessments of the protagonist.
References
Benken P., Dźwigał M., Stefaniak M., Franciszka Skwierczyńskiego „tajna kronika” szczecińskiej „Solidarności” w latach 1980–1982, Szczecin–Warszawa 2020.
Dziechciowski T., Dziennik z internowania. Goleniow – Wierzchowo Pomorskie – Strzebielinek, wstęp i oprac. M. Marcinkiewicz, Szczecin 2011.
Gontarczyk P., Tajny współpracownik „Święty”. Dokumenty archiwalne sprawy Mariana Jurczyka, Warszawa 2005.
Zieliński P., Marian Jurczyk. Zły prezydent. Wywiad rzeka, Szczecin 2008.
Benken P., Życie w cieniu aparatu bezpieczeństwa. Działalność Franciszka Skwierczyńskiego (TW „Kamila”) do 1983 roku [w:] Opozycja i opór społeczny w Polsce po 1956 r., t. 4, red. T. Kozłowski, J. Olaszek, G. Wołk, Warszawa 2019.
Kościelny K., Wiosna wolnych Polaków. Wersja szczecińska, Warszawa 2017.
Lipska-Sondecka A., Recenzja Michał Siedziako, „Marian Jurczyk (1935–2014). Biografia polityczna szczecińskiej legendy »Solidarności«”, Wydawnictwo Europejskiego Centrum Solidarności, Gdańsk 2024, ss. 912, „Acta Politica Polonica” 2025, nr 1 (59).
Marcinkiewicz M., „Czasy nieracjonalnej jedności” – rzecz o Wolnych Związkach Zawodowych Pomorza Zachodniego, „Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej” 2008, nr 4.
Paziewski M., Debata robotników z Gierkiem. Szczecin 1971, Warszawa 2010.
Popławska J., Reportaż na Pomorzu. Rekonesans, „Przegląd Zachodniopomorski” 2016, nr 4.
Siedziako M., Zaangażowanie, uwikłanie, odmowa współpracy. Marian Jurczyk wobec Służby Bezpieczeństwa, „Kwartalnik Historyczny” 2024, nr 2.
Stanuch Z., Pod ścisłym nadzorem władz. Najważniejsze wydarzenia religijne na Pomorzu Zachodnim w latach 1979–1990 [w:] Dzieje Kościoła katolickiego na Pomorzu Zachodnim, t. 4: 1979–1989/1990, red. K. Kowalczyk, M. Siedziako, Z. Stanuch, Szczecin–Warszawa 2019.
Stefaniak M., Opór społeczny w województwie szczecińskim w latach 1975–1980, „Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989” 2014, nr 12.
Szejnert M., Zalewski T., Szczecin. Grudzień – Sierpień – Grudzień, Szczecin 2008.
Wicenty D., Tajna współpraca ze Służbą Bezpieczeństwa. Szkic teoretyczny, „Przegląd Socjologiczny” 2024, nr 3.
Zadworny A., Bałuka jestem…, Szczecin 2021.
License
Copyright (c) 2025 Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0
Most read articles by the same author(s)
- Przemysław Benken, [Review] Piotr Hac, Rzeczywistość równoległa. Plany dotyczące wprowadzenia w Polsce w latach 1987–1989 stanu wyjątkowego na tle rozmów rządzących z opozycją [Parallel reality. Plans to introduce martial law in Poland in 1987–1989 against the background of talks between the government and the opposition], Katowice–Warsaw 2023, 392 pp. , Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989: No. 22 (2024)
- Przemysław Benken, "Dear Stefek..." The Story of the Collaboration between Stefan Sumlet, a Soldier in the Polish Guard Companies of the US Army, and the Communist Security Apparatus. A Case Study , Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989: No. 20 (2022)
- Przemysław Benken, "I am ready for anything to have the opportunity to live in a free and democratic country". History of escape of Capitan Stanisław Szymonik, crypographer of the Permanent Representative of People's Republic of Poland to the United Nations in New York , Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989: No. 1(14) (2016)
- Marcin Stefaniak, Social Resistance in the Szczecin Region in the Years 1975–1980 , Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989: No. 1(12) (2014)
- Przemysław Benken, Aparat bezpieczeństwa a geneza wypadków gryfickich w 1951 r. , Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989: No. 1(11) (2013)
- Przemysław Benken, Officers as Victims of Western Capitalism? Improprieties in Equipment Purchasing by the Technical Supply Departament of the Communications Board of the Ministry of the Interior in the Years 1957–1964 , Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989: No. 1(12) (2014)
- Przemysław Benken, Behind the scenes of agent "Zaręba's" (Donat Czerewacz) activities aimed at the Home Army Group "Radosław" in 1947–1949 , Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989: No. 1(13) (2015)
- Przemysław Benken, Agnieszka Pietrzak, Soldiers of the battalion of the Home Army battalion „Zośka” repressed between 1944–1956, Warsaw 2016 , Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989: No. 1(14) (2016)
- Przemysław Benken, “She Displays an Uncompromisingly Hostile Attitude Towards the Socialist System” , Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989: No. 23 (2025)
