Język Polski
English
Intelligence Units of the Ministry of Internal Affairs Department I in the Eastern Bloc Countries in the 1970s and 1980s
Witold Bagieński
https://orcid.org/0000-0003-4000-6813
Instytut Pamięci Narodowej
BioWitold Bagieński (b. 1980) – Dr., historian, graduate of the Institute of History at the University of Warsaw, currently at the Archive of the Institute of National Remembrance in Warsaw Division of Archival Research and Source Edition. Author of the monograph Wywiad cywilny Polski Ludowej w latach 1945–1961 [Civil Intelligence of People’s Poland in 1945–1961] (2017). Academic editor of source editions: Instrukcje i przepisy wywiadu cywilnego PRL z lat 1953–1990 [Instructions and Regulations of the Civilian Intelligence of the Polish People’s Republic 1953–1990] (2020), and Aparat represji wobec księdza Jerzego Popiełuszki [The Apparatus of Repression Towards Father Jerzy Popiełuszko], vol. 3: Sprawa ks. Jerzego Popiełuszki w dokumentach wywiadu MSW [The Case of Father Jerzy Popiełuszko in the Records of the Ministry of Internal Affairs Intelligence Service] (2023). Co-editor of the multi-volume dictionary Leksykon bezpieki. Kadra kierownicza aparatu bezpieczeństwa 1944–1956 [Lexicon of the Security Service: Security Apparatus Management in 1944–1956] (Vol. 1–4, 2020–2023), and source editions Stanisław Mikołajczyk w dokumentach aparatu bezpieczeństwa [Stanisław Mikołajczyk in the Documents of the Security Apparatus] (Vol. 1–3, 2010), and Afera “Żelazo” w dokumentach MSW i PZPR [The “Żelazo” Affair in the Records of the Ministry of Internal Affairs and the Polish United Workers’ Party] (2013).
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989, No. 23 (2025), pages: 65-98
Publication date: 2025-12-23
https://doi.org/10.48261/ARPRL252303
PDF (Język Polski)
Abstract
From the second half of the 1960s, the Ministry of Internal Affairs Department I – the civilian intelligence service of the security police – maintained intelligence stations in all European countries of the Eastern Bloc, with the exception of the Soviet Union. In Bulgaria, Czechoslovakia, and Hungary, these stations had the form of official representations of the Ministry of Internal Affairs of the Polish People’s Republic attached to the security authorities of those states. In Albania, Yugoslavia, and Romania, the situation was different, as Polish officers did not maintain working contact with local services. The primary task of operational posts was to collect information concerning politics and internal affairs. In line with the unwritten rules observed throughout the Eastern Bloc, Ministry of Internal Affairs Department I did not recruit personal sources of information (i.e. informants or agents) among the citizens of socialist countries, but instead gathered so-called non-agent human intelligence. The range of activity of each branch depended on local conditions and the operational competence of the officers in charge.
Keywords
wywiad • wywiad cywilny • Departament I MSW • kontrwywiad • Departament II MSW • MSW • Albania • Bułgaria • Czechosłowacja • Jugosławia • Rumunia • Węgry • Związek Sowiecki intelligence • civilian intelligence • Ministry of Internal Affairs Department I • military counterintelligence • Ministry of Internal Affairs Department II • Department I of the Ministry of Internal Affairs • Albania • Bulgaria • Czechoslovakia • Yugoslavia • Romania • Hungary • Soviet Union
References
Archiv bezpečnostních složek (ABS).
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej (AIPN).
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Katowicach (AIPN Ka).
Dyrżawna Sigurnost i razuznawatełnite służbi na stranite ot Iztocznija błok. Dokumentalen sbornik. Razsziren wariant, Sofia 2015.
Zmierzch dyktatury. Polska lat 1986–1989 w świetle dokumentów, t. 1: (lipiec 1986 – maj 1989), t. 2: (czerwiec–grudzień 1989), oprac. A. Dudek, Warszawa 2009–2010.
Bagieński W., Początki działalności wywiadowczej Departamentu I Ministerstwa Spraw Wewnętrznych w krajach bloku wschodniego, „Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989” 2020, nr 18.
Blažek P., Krize Polské lidové republiky a její reflexe v Československu v letech 1980–1984 [w:] Akce „Sever”. Státní bezpečnost a krize Polské lidové republiky 1980–1984, t. 1, red. P. Blažek, Praha 2017.
Burakowski A., Geniusz Karpat. Dyktatura Nicolae Ceauşescu 1965–1989, Warszawa 2008.
Gasztold P., Towarzysze z betonu. Dogmatyzm w PZPR 1980–1990, Warszawa 2019.
Grabowska-Siwiec A., Powstanie i wykorzystanie grup operacyjnych Departamentu II Ministerstwa Spraw Wewnętrznych PRL ze szczególnym uwzględnieniem Grupy Operacyjnej „ODRA”, „Świat Idei i Polityki” 2021, t. 10, nr 1.
Kozłowski T., Koniec imperium MSW. Transformacja organów bezpieczeństwa państwa 1989–1990, Warszawa 2019.
Pomfret J., Pozdrowienia z Warszawy. Polski wywiad, CIA i wyjątkowy sojusz, tłum. Ł. Müller, Kraków 2022.
Sokulski M., Polska w polityce Jugosławii w latach 1968–1981, Katowice–Warszawa 2024.
Stambolija N., Stosunki jugosłowiańsko-polskie w 1987 r. [w:] W kręgu dyplomacji i polityki w 100-lecie nawiązania stosunków dyplomatycznych między Polską i Jugosławią, red. B. Dimitrijević, P. Wawryszuk, A. Zaćmiński, Bydgoszcz 2020.
Tantzscher M., Grupy operacyjne Stasi w krajach bloku wschodniego, „Pamięć i Sprawiedliwość” 2006, nr 9.
Współpraca SB MSW PRL z KGB ZSRR w latach 1970–1990. Próba bilansu, red. Z. Nawrocki, Warszawa 2013.
Zaćmiński A., Poljska civilna obavještajna služba u Jugoslaviji 1949–1973. [w:] Jugoslavija i Poljska. Veze i međusobni odnosi u XX veku. Međunarodni tematski zbornik radova, red. B.B. Dimitrijević, A. Zaćmiński, N. Stambolija, Beograd 2022.
Zaćmiński A., Za kulisami choroby i śmierci Tity. Wywiad cywilny Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej o sytuacji w Jugosławii [w:] W kręgu dyplomacji i polityki w 100-lecie nawiązania stosunków dyplomatycznych między Polską i Jugosławią, red. B. Dimitrijević, P. Wawryszuk, A. Zaćmiński, Bydgoszcz 2020.
Zieliński A., Ciastoń Władysław [w:] Leksykon bezpieki. Kadra kierownicza aparatu bezpieczeństwa (1944–1956), t. 3, red. W. Bagieński, M. Dźwigał, Warszawa 2022.
License
Copyright (c) 2025 Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0
Most read articles by the same author(s)
- Witold Bagieński, Od redakcji , Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989: No. 22 (2024)
- Witold Bagieński, The Ministry of Public Security Cipher Service from 1945 to 1954 , Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989: No. 22 (2024)
- Witold Bagieński, Cooperation between the intelligence services of the Polish People’s Republic and the Soviet Union as an element of bilateral relations between the KGB and the Ministry of the Interior (1956–1990) , Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989: No. 21 (2023)
- Witold Bagieński, The Beginnings of Intelligence Activity by Department I of the Polish Ministry of Internal Affairs in the Eastern Bloc Countries , Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989: No. 18 (2020)
- Witold Bagieński, The Licence to Kill. Analysis of the Ministry of Internal Affairs Intelligence Concerning the Legal Conditions of Carrying Out Death Sentences Outside the Country against the Background of the Unit’s ‘Special Operations’ , Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989: No. 19 (2021)
- Witold Bagieński, Organisation and Structure of the Study Office of the Security Service of the Ministry of the Interior (1982–1989). Basic Facts and Findings , Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989: No. 20 (2022)
- Witold Bagieński, Elżbieta Pietrzyk-Dąbrowska, Editorial , Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989: No. 21 (2023)
- Witold Bagieński, Categories of cases and operational documentation of the Ministry of the Interior intelligence (1956-1990) , Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989: No. 1(17) (2019)
Similar Articles
- Witold Bagieński, The Beginnings of Intelligence Activity by Department I of the Polish Ministry of Internal Affairs in the Eastern Bloc Countries , Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989: No. 18 (2020)
You may also start an advanced similarity search for this article.
