Język Polski
English
The Structure and Managerial Staff of the Security Service Division of the Provincial Headquarters of the Citizens’ Militia/Provincial Office of the Interior in Krosno during 1975–1990
Paweł Fornal
https://orcid.org/0000-0003-2757-5659
Oddziałowe Biuro Badań Historycznych IPN w Rzeszowie
Bio(b. 1975), PhD in humanities, historian, specialist at the Branch Historical Research Office of the Institute of National Remembrance in Rzeszów. He deals with the history of the independence underground after 1944 and the security apparatus of the Polish People’s Republic in the period 1944–1990. Author of the monograph Konspiracja akowska i poakowska w powiecie brzozowskim (1939–1949). Geneza, struktura, działalność i likwidacja [AK and Post-AK Conspiracy in the Brzozów County. Genesis, Structure, Activity and Liquidation] (2010) and the book Żydzi w Urzędzie Bezpieczeństwa w południowo-wschodniej Polsce 1944–1956 [Jews in the Security Office in South-Eastern Poland in 1944–1956] (2014)
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989, No. 20 (2022), pages: 106-149
Publication date: 2023-03-29
https://doi.org/10.48261/arprl222003
PDF (Język Polski)
Abstract
This publication presents the provincial unit of the communist Security Service in Krosno, which was operating from 1975 to 1990 within the structures of the local Provincial Headquarters of the Citizens’ Militia and, from 1983, of the Provincial Office of the Interior. The article is divided into two parts. The first describes the circumstances of the establishment of the provincial unit of the Security Service in Krosno in June 1975 along with its structure, as well as the organisational and staffing changes that took place during the 15 years of its existence. It then presents the Security Service units subordinate to the Provincial Office of the Interior in Krosno that were established in 1983 in the district offices of the interior in Jasło, Brzozów, Sanok, Lesko and Ustrzyki Dolne, and from 1985 in Krosno. The second part, on the other hand, contains extensive biographical notes describing the course of service of the three heads of the provincial unit of the Security Service in Krosno: Stanisław Jamrozik, Jan Żak and Julian Szyndler. The article is supplemented both by photographs of the said unit heads and tables showing the structure of the Security Service unit in 1975 and 1981.
Keywords
Krosno • KW MO • WUSW • SB • etaty • struktura • stanowiska • Stanisław Jamrozik • Julian Szyndler • Jan Żak Krosno • Provincial Headquarters of the Citizens’ Militia • Provincial Office of the Interior • Security Service • jobs • structure • positions • Stanisław Jamrozik • Julian Szyndler • Jan Żak
References
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej (AIPN)
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Rzeszowie (AIPN Rz)
Dziennik Ustaw PRL 1975
Dziennik Ustaw PRL 1983
Dziennik Ustaw RP 1990
Aparat bezpieczeństwa w Polsce 1956–1975. Kadra kierownicza, t. 2, red. P. Piotrowski, Warszawa 2006
Aparat bezpieczeństwa w Polsce 1975–1990. Kadra kierownicza, t. 3, red. P. Piotrowski, Warszawa 2008
Brożyniak A., Gliwa M., Służba Bezpieczeństwa wobec opozycji antykomunistycznej w Polsce południowo-wschodniej w latach 1975–1980. Zarys problematyki, „Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989” 2014, nr 1 (12)
Chmielowiec P., Urząd Bezpieczeństwa i Służba Bezpieczeństwa w Bieszczadach. Struktura – ludzie – działalność [w:] Bieszczady w Polsce Ludowej 1944–1989, red. J. Izdebski, K. Kaczmarski, M. Krzysztofiński, Rzeszów 2009
Dudek A., Reglamentowana rewolucja. Rozkład dyktatury komunistycznej w Polsce 1988–1990, Kraków 2004
Fornal P., Powiatowy Urząd Bezpieczeństwa Publicznego w Krośnie w latach 1944–1959. Struktura, kierownicy, działalność, „Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989” 2015, nr 1 (13)
Fornal P., Referat ds. bezpieczeństwa (SB) Komendy Powiatowej Milicji Obywatelskiej w Krośnie w latach 1957–1975. Struktura, kierownicy, działalność, „Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989” 2020, nr 1 (18)
Fornal P., Struktura, kadra kierownicza i główne kierunki działań operacyjnych Referatu Służby Bezpieczeństwa Komendy Powiatowej Milicji Obywatelskiej oraz Rejonowego Urzędu Spraw Wewnętrznych w Brzozowie w latach 1957–1990, „Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989” 2013, nr 1 (11)
Fornal P., Wybory czerwcowe 1989 r. w Brzozowie i rejonie brzozowskim w raportach Służby Bezpieczeństwa, „Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989” 2014, nr 1 (12)
Frazik W., Struktury organizacyjne Służby Bezpieczeństwa w województwie krakowskim w latach 1956–1990 [w:] Strażnicy sowieckiego imperium. Urząd Bezpieczeństwa i Służba Bezpieczeństwa w Małopolsce 1945–1990, red. F. Musiał, M. Wenklar, Kraków 2009
Iwaneczko D., Opór społeczny a władza w Polsce południowo-wschodniej 1980–1989, Warszawa 2005
Iwaneczko D., Zmierzch dekady Gierka. Polska południowo-wschodnia 1975–1980, Rzeszów 2016
Kasprzycki M., Służba Bezpieczeństwa w latach 1975–1980. Reorganizacja, funkcjonowanie i główne kierunki działań operacyjnych w nowym podziale administra-cyjnym kraju [w:] PRL na pochylni (1975–1980), red. M. Bukała, D. Iwaneczko, Rzeszów 2017
Kleszczyński B., NSZZ „Solidarność” Region Podkarpacie [w:] NSZZ „Solidarność” 1980–1989, t. 5: Polska środkowo-wschodnia, red. Ł. Kamiński, G. Waligóra, Warszawa 2010
Kleszczyński B., Wybory do Sejmu kontraktowego i Senatu w województwie krośnieńskim [w:] Wybory parlamentarne w 1989 r. w Polsce południowo-wschodniej, red. M. Gliwa, M. Krzysztofiński, Rzeszów 2011
Kuna I., Inspektoraty ochrony funkcjonariuszy wojewódzkich urzędów spraw wewnętrznych północno-wschodniej Polski (1984–1990). Struktury,
kadry, działalność, „Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989” 2019, nr 1 (17)
Leniart E., Reforma administracyjna w Polsce w latach 1972–1975 [w:] PRL na pochylni (1975–1980), red. M. Bukała, D. Iwaneczko, Rzeszów 2017
Leśkiewicz R., Od Służby Bezpieczeństwa do Urzędu Ochrony Państwa, „Dzieje Najnowsze” 2016, R. 48, nr 1
Ludzie bezpieki województwa krakowskiego. Obsada stanowisk kierowniczych Urzędu Bezpieczeństwa i Służby Bezpieczeństwa w województwie krakowskim w latach 1945–1990. Informator personalny, red. W. Frazik, F. Musiał, M. Szpytma, M. Wenklar, Kraków 2007
Pączek T., Aparat kontroli wewnętrznej zwalczający przestępczość w Milicji Obywatelskiej (1945–1990), „Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989” 2018, nr 1 (16)
Twarze bezpieki w Polsce południowo-wschodniej 1944–1990. Obsada stanowisk kierowniczych Urzędu Bezpieczeństwa i Służby Bezpieczeństwa. Informator personalny, red. J. Izdebski, K. Kaczmarski, M. Krzysztofiński, Rzeszów 2007
Twarze olsztyńskiej bezpieki. Obsada stanowisk kierowniczych Urzędu Bezpieczeństwa i Służby Bezpieczeństwa w Olsztynie. Informator personalny, red. P. Kardela, Białystok 2007
Wicenty D., Kiszczakowska „policja w policji”. O Zarządzie Ochrony Funkcjonariuszy (1985–1990), „Dzieje Najnowsze” 2016, R. 48, nr 1
Witalec R., Struktura i kadra kierownicza pionu „W” na Podkarpaciu w latach 1959–1989, „Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989” 2011, nr 1 (8–9)
Wszołek G., Służba Bezpieczeństwa w Krakowie na tle przemian w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych 1989–1990, Warszawa 2019
Wybory ’89 w Polsce południowo-wschodniej w dokumentach SB, wstęp i oprac. J. Borowiec, D. Iwaneczko, Warszawa–Rzeszów 2009
Zielonka M., Struktury Służby Bezpieczeństwa w województwie wałbrzyskim w latach 1975–1990, „Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989” 2013, nr 1/11
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0
Most read articles by the same author(s)
- Paweł Fornal, The Security Department of the District Headquarters of the Citizens’ Militia in Krosno in 1957–1975. Structures, Leadership, Activities , Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989: No. 18 (2020)
- Paweł Fornal, The Jedlicze Refinery Protection Department (1951-1955) , Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989: No. 1(17) (2019)
- Paweł Fornal, The Poviat Public Security Office in Krosno in 1944–1956. Structure, leaders, activity , Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989: No. 1(13) (2015)
- Paweł Fornal, Mieczysław Chendyński (1901–1951), żołnierz ZWZ-AK, agent UB o pseudonimie „Twardy” , Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989: No. 2(4) (2006)
- Paweł Fornal, Michał Barć (1903–1979), żołnierz ZWZ-AK, informator, agent celny, tajny współpracownik UB-SB o pseudonimach „Andrzej” i „Bąk” , Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989: No. 1(7) (2009)
- Paweł Fornal, Struktura, kadra kierownicza i główne kierunki działań operacyjnych Referatu Służby Bezpieczeństwa Komendy Powiatowej Milicji Obywatelskiej oraz Rejonowego Urzędu Spraw Wewnętrznych w Brzozowie w latach 1957–1990 , Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989: No. 1(11) (2013)
- Paweł Fornal, The June 1989 Elections in Brzozów and the Brzozów Area in he Reports of the Security Service , Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989: No. 1(12) (2014)
