Od Redakcji
Pamięć i Sprawiedliwość, Том 38 № 2 (2021), pages: 13-17
Publication date: 2021-12-31
Аннотация
Lata trwania Wielkiej Wojny (1914–1918) pokazały, że każda historia pragnie tego samego, to jest – stać się historią powszechną. Po raz kolejny okazało się, że świat ucieka poza prowincjonalność, lokalność, peryferyjność, perspektywę mniejszościową, jest bowiem systemem powiązań w wymiarze globalnym, który określa się mianem human web. To w ramach Big History rozegrała się także walka o granice II Rzeczypospolitej; walka, której redakcja „Pamięci i Sprawiedliwości” postanowiła poświęcić numer 38. Zachowując poczucie proporcji oraz rejestr tych faktów lokuje się w płaszczyźnie europejskiej, uzupełniając globalny portret epoki. Nawet jeśli tzw. wielkie przyspieszenie z końca wieku XIX kulturowo ominęło ziemie polskie, z procesami politycznymi po 1918 r. już tak nie było. Abdykacja Wilhelma II Hohenzollerna, rezygnacja z udziału w rządach Karola I Habsburga, polityka Rady Komisarzy Ludowych, wojna polsko-bolszewicka, powstania śląskie, zryw wielkopolski, wreszcie decyzje podejmowane podczas paryskiej konferencji pokojowej zmieniały scenerię starego kontynentu, z Polakami jako aktywnymi uczestnikami tej wielkiej dziejowej metamorfozy.
Różne środowiska polityczne w kraju, wykraczając poza ściśle wytyczone ramy programów partyjnych i praktycznych zadań, angażowały się w konstytuowanie niepodległości. Nie tracąc związku z trudnym, empirycznym doświadczeniem ówczesnej społecznej i ekonomicznej rzeczywistości, Józef Piłsudski, Roman Dmowski i inni realizowali marzenie wcześniejszych pokoleń o wolnym państwie, mocno osadzonym terytorialnie. Państwie będącym partnerem dla mocarstw zachodnich, odgrywającym rolę lokalnego lidera. W tym niełatwym okresie pierwszych kilku lat suwerenności rządzący przeprowadzili udaną konsolidację wewnętrzną, podjęli wysiłek świadomego budowania tożsamości, a także skupili zbiorowe uczucia wokół zasadniczej idei, za jaką uważano obronę ojczyzny przed zewnętrznymi wrogami. Racją stanu II RP stała się walka z bolszewikami, następnie koncepcja poszukiwania ładu międzynarodowego, w którym Polska dysponowała określoną pozycją wynikającą z położenia terytorialnego. W tekstach przygotowanych przez cenionych autorów zaprezentowano te aspekty, formujące dzisiaj sposób myślenia Polaków, pokazując rozległość przestrzeni tematycznych łączących się z tytułowym zagadnieniem niniejszego tomu.
Лицензия
Copyright (c) 2021 Pamięć i Sprawiedliwość
Это произведение доступно по лицензии Creative Commons «Attribution-NonCommercial-NoDerivatives» («Атрибуция — Некоммерческое использование — Без производных произведений») 4.0 Всемирная.
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0
Наиболее читаемые статьи этого автора (авторов)
- Cecylia Kuta, Rafał Łatka, Od redakcji , Pamięć i Sprawiedliwość: Том 35 № 1 (2020)
- Rafał Łatka, Paweł Skibiński, Zapomniany wywiad kardynała Stefana Wyszyńskiego dla czasopisma „Le Figaro Magazine” z 1980r. , Pamięć i Sprawiedliwość: Том 37 № 1 (2021)
- Rafał Łatka, Jan Żaryn, Czy Kościół katolicki był permanentną opozycją wobec rządów komunistów w Polsce „ludowej”? , Pamięć i Sprawiedliwość: Том 35 № 1 (2020)
- Rafał Łatka, Rada Główna Episkopatu Polski wobec opozycji przedsierpniowej (1976–1981) , Pamięć i Sprawiedliwość: Том 29 № 1 (2017)
- Rafał Łatka, Sprawozdanie z konferencji naukowej „Stefan Wyszyński wobec oporu społecznego i opozycji 1945–1981”, Warszawa, 3 kwietnia 2017 roku , Pamięć i Sprawiedliwość: Том 30 № 2 (2017)
- Rafał Łatka, Kościół katolicki w latach przełomu (1987–1989) , Pamięć i Sprawiedliwość: Том 33 № 1 (2019)
- Rafał Łatka, Milena Kindziuk, Ogólnopolska konferencja naukowa „Wiara i patriotyzm. Msze za Ojczyznę bł. ks. Jerzego Popiełuszki. W 100-lecie odzyskania niepodległości”, Warszawa, 18 października 2018 roku , Pamięć i Sprawiedliwość: Том 33 № 1 (2019)
- Rafał Łatka, „Zbytnio nie ulegać tej pozornej zmianie atmosfery”. Relacje państwo–Kościół 1979–1980 z perspektywy Episkopatu Polski , Pamięć i Sprawiedliwość: Том 31 № 1 (2018)
- Rafał Łatka, "Komunistyczna aparat represji wobec Polskiej Prowincji Dominikanów", red. Marek Miławicki, Michał Wenklar, Kraków 2007 [recenzja] , Pamięć i Sprawiedliwość: Том 27 № 1 (2016)
- Rafał Łatka, Wokół dwóch porozumień – prymasa Stefana Wyszyńskiego koncepcja modus vivendi z władzami komunistycznymi (1949–1956) , Pamięć i Sprawiedliwość: Том 42 № 2 (2023)