Język Polski
English
Français (France)
Italiano
Deutsch
Proces Williego Haasego przed Sądem Wojewódzkim w Krakowie w 1951 roku
Polish-Jewish Studies, Nr 4 (2023), strony: 196-220
Data publikacji: 2024-01-03
https://doi.org/10.48261/PJS230407
PDF
Abstrakt
W czerwcu 1951 r. przed Sądem Wojewódzkim w Krakowie stanął Willi Haase, były szef sztabu dowódcy SS i Policji dystryktu krakowskiego, odpowiedzialny m.in. za nadzorowanie Aktion „Reinhardt” na tym obszarze. W artykule scharakteryzowano osobę sprawcy, a następnie jego los od momentu ujęcia go, przez ekstradycję do Polski, aż po proces sądowy, ze szczególnym uwzględnieniem strategii obrony przyjętej przez oskarżonego. Opisano zarówno czyny popełnione przez Haasego, jak i ich rozliczenie przed wymiarem sprawiedliwości Polski „ludowej” na początku lat pięćdziesiątych XX w. Artykuł pokazu- je, jak wiele cennych informacji dotyczących zbrodni popełnionych względem ludności żydowskiej zostało udokumentowanych podczas tego postępowania karnego.
Bibliografia
Archiwum IPN w Krakowie, Centralne Więzienie przy ul. Montelupich w Krakowie; Okręgowa Komisja Badania Zbrodni Hitlerowskich w Krakowie; Sąd Wojewódzki w Krakowie.
Archiwum IPN w Warszawie, Centralny Zarząd Więziennictwa Ministerstwa Sprawiedliwości w Warszawie.
Die Verfolgung und Ermordung der europäischen Juden durch das nationalsozialistische Deutschland 1933–1945, t. 9: Polen: Generalgouvernement August 1941–1945, red. K.P. Friedrich, München 2014.
Proces ludobójcy Amona Leopolda Goetha przed Najwyższym Trybunałem Narodowym, Warszawa–Łódź–Kraków 1947.
Biberstein A., Zagłada Żydów w Krakowie, Kraków 2001.
Grądzka M., „Do winy się nie poczuwam…”. Proces załogi KL Płaszów (1948), „Zeszyty Historyczne WiN-u” 2012, nr 36.
Grądzka M., „Wszystkim tym zarzutom przeczę zdecydowanie i stanowczo”. Proces Amona Leopolda Götha (1946), „Zeszyty Historyczne WiN-u” 2012, nr 35.
Grądzka-Rejak M., Kobieta żydowska w okupowanym Krakowie (1939–1945), Kraków 2016.
Jarkowska-Natkaniec A., Wymuszona współpraca czy zdrada? Wokół przypadków kolaboracji Żydów w okupowanym Krakowie, Kraków 2018.
Jasch H.Ch., Karanie zbrodni akcji „Reinhardt” przez sądy RFN [w:] Akcja „Reinhardt”. Historia i upamiętnienie, red. S. Lehnstaed, R. Traba, Warszawa 2019.
Kobierska-Motas E., Ekstradycja przestępców wojennych do Polski z czterech stref okupacyjnych Niemiec 1946–1950, cz. 1, Warszawa 1991; cz. 2, Warszawa 1992.
Kotarba R., Niemiecki obóz w Płaszowie 1942–1945, Warszawa–Kraków 2009.
Księga Sprawiedliwych wśród Narodów Świata. Ratujący Żydów podczas Holocaustu. Polska, red. I. Gutman, S. Bender, S. Krakowski, t. 1–2, Kraków 2009.
Libionka D., Zagłada Żydów w Generalnym Gubernatorstwie. Zarys problematyki, Lublin 2017.
Lubecka J., Joseph Bühler – urzędnik uwikłany czy świadomy uczestnik zbrodni? Rozważania w świetle procesu Josepha Bühlera (17 czerwca – 10 lipca 1948 r.), „Pamięć i Sprawiedliwość” 2020, nr 1 (36).
Lubecka J., Konieczność wykonania rozkazu jako instrument obrony w procesach przed Najwyższym Trybunałem Narodowym [w:] Pola wolności, red. A. Bartuś, Oświęcim–Poznań 2020.
Lubecka J., Niemiecki zbrodniarz przed polskim sądem. Krakowskie procesy przed Najwyższym Trybunałem Narodowym, Kraków 2021.
Mączyński M., Organizacyjno-prawne aspekty funkcjonowania administracji bezpieczeństwa i porządku publicznego dla zajętych obszarów polskich w latach 1939–1945, ze szczególnym uwzględnieniem Krakowa jako stolicy Generalnego Gubernatorstwa, Kraków 2012.
Rączy E., Zagłada Żydów w dystrykcie krakowskim w latach 1939–1945, Rzeszów 2014. Swałtek-Niewińska D., Powiat bocheński [w:] Dalej jest noc. Losy Żydów w wybranych powiatach okupowanej Polski, t. 2, red. B. Engelking, J. Grabowski, Warszawa 2018.
Zabierowski S., Szebnie. Dzieje obozów hitlerowskich, Rzeszów 1985.
Harten H.Ch., Weltanschauliche Schulung der SS und der Polizei im Nationalsozialismus: Zusammenstellung personenbezogener Daten, 2017, s. 166, DOI: https://doi.org/10.25656/01:15155 , dostęp 13 I 2022 r.
http://www.kmk.krakow.pl/artykul_nazwy_ulic.html dostęp 21 I 2022 r.
https://www.nobiskrug.com/company/evolution-of-innovation/ dostęp 13 I 2022 r.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Polish-Jewish Studies
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/legalcode.pl
Inne teksty tego samego autora
- Roman Gieroń, Historia ocalenia Rudolfa Grossfelda w trakcie okupacji niemieckiej. Próba rekonstrukcji , Polish-Jewish Studies: Nr 3 (2022)
- Roman Gieroń , Zarys problematyki pomocy udzielanej Żydom podczas okupacji niemieckiej w aktach postępowań karnych wszczętych na podstawie dekretu PKWN z 31 sierpnia 1944 r. na obszarze powojennego województwa krakowskiego , Polish-Jewish Studies: Nr 2 (2021)
- Roman Gieroń, Akty kolektywnej przemocy antyżydowskiej w Rzeszowie i Krakowie w 1945 roku. Próba porównania w kontekście postępowań karnych , Polish-Jewish Studies: Nr 4 (2023)
- Roman Gieroń, Refleksje na marginesie wystawy o niemieckich badaniach antropologicznych rodzin żydowskich w Tarnowie w 1942 roku , Polish-Jewish Studies: Nr 3 (2022)
- Roman Gieroń, „Ofiary wołają do nas o pamięć”. Sprawozdanie z działalności Oddziału IPN w Krakowie w związku z 80. rocznicą rozpoczęcia Aktion „Reinhardt” , Polish-Jewish Studies: Nr 4 (2023)
- Roman Gieroń, „W domu nazywaliśmy ją Hanką”. Z problematyki udzielania schronienia żydowskim dzieciom przez Polaków po tzw. aryjskiej stronie w dystrykcie krakowskim , Polish-Jewish Studies: Nr 5 (2024)
- Roman Gieroń, Wstęp , Polish-Jewish Studies: Nr 5 (2024)
- Wiesława Sotwin, Czy to była trauma? Głos w sprawie psychologicznych kosztów ukrywania Żydów w czasie II wojny światowej , Polish-Jewish Studies: Nr 5 (2024)
