Afficher No 4 (2023)

No 4 (2023)

ISSN:
2719-4086

eISSN:
2957-1413
Section: Studia

Akty kolektywnej przemocy antyżydowskiej w Rzeszowie i Krakowie w 1945 roku. Próba porównania w kontekście postępowań karnych

Polish-Jewish Studies, No 4 (2023), pages: 254-286

Publication date: 2024-01-03

https://doi.org/10.48261/PJS230409

Résumé

W artykule podjęto próbę porównania przebiegu dwóch aktów kolektywnej przemocy antyżydowskiej, do których doszło w powojennej Polsce najpierw 11–12 czerwca 1945 r. w Rzeszowie, a dwa miesiące później, 11 sierpnia, w Krakowie, oraz postępowań karnych wszczętych w związku z nimi. W tekście przedstawiono działania organów ścigania i wymiaru sprawiedliwości, związane z tymi wydarzeniami zarówno w latach czterdziestych XX w., jak i po 1989 r., gdy stały się one przedmiotem śledztw Okręgowych Komisji Badania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Krakowie i Rzeszowie, a później Oddziałowych Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w tych miastach.


Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Krakowie, Wojskowy Sąd Rejonowy w Krakowie.

Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Rzeszowie, Wojewódzki Urząd Spraw Wewnętrznych w Rzeszowie; Wojskowy Sąd Rejonowy w Rzeszowie.

Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie, Wojskowa Prokuratura Okręgowa nr V w Krakowie; Wojskowy Sąd Okręgowy nr V w Krakowie.

Archiwum Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Krakowie, Dokumentacja śledztwa.

Archiwum Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Rzeszowie, Dokumentacja śledztwa.

Kwiek J., Wydarzenia antyżydowskie 11 sierpnia 1945 r. w Krakowie. Dokumenty, „Biuletyn Żydowskiego Instytutu Historycznego” 2001, nr 1.

Cichopek A., Pogrom Żydów w Krakowie 11 sierpnia 1945 r., Warszawa 2000.

Cichopek A., The Cracow Pogrom of August 1945. A Narrative Reconstruction [w:] Contested Memories. Poles and Jews during the Holocaust and Its Aftermath, red. J.D. Zimmerman, New Brunswick 2003.

Cichopek-Gajraj A., Pogromy w Krakowie (Polska) i Topolczanach (Słowacja) w 1945 r. – analiza porównawcza [w:] Pogromy Żydów na ziemiach polskich w XIX i XX wieku, t. 4: Holokaust i powojnie (1939–1946), red. A. Grabski, Warszawa 2019.

Cichopek-Gajraj A., Przemoc antyżydowska w Krakowie w 1918 i 1945 r. Analiza porównawcza [w:] Pytać mądrze. Studia z dziejów społecznych i kulturowych. Księga pamiątkowa dedykowana profesorowi Andrzejowi Chwalbie, red. A. Czocher, B. Klich-Kluczewska, Kraków 2020.

Gawron E., Powojenna emigracja Żydów z Polski. Przykład Krakowa [w:] Następstwa zagłady Żydów. Polska 1944–2010, red. F. Tych, M. Adamczyk-Garbowska, Warszawa–Lublin 2011.

Grabski A., Wstęp [w:] Pogromy Żydów na ziemiach polskich w XIX i XX wieku, t. 4: Holokaust i powojnie (1939–1946), red. A. Grabski, Warszawa 2019.

Grądzka-Rejak M., Ocaleni z Zagłady – zarys demograficzny, „Studia nad Totalitaryzmami i Wiekiem XX” 2019, t. 3.

Grinberg D., Wokół idei pogromów. Definicje, główne szkoły interpretacji, źródła nieporozumień [w:] Pogromy Żydów na ziemiach polskich w XIX i XX wieku, t. 3: Historiografia, polityka, recepcja społeczna (do 1939 roku), red. K. Kijek, A. Markowski, K. Zieliński, Warszawa 2019.

Gross J.T., Strach. Antysemityzm w Polsce tuż po wojnie. Historia moralnej zapaści, Kraków 2008.

Kaczmarski K., Antyżydowskie zajścia 1945 [w:] Encyklopedia Rzeszowa, red. Z. Budzyński, Rzeszów 2011.

Kaczmarski K., Pogrom, którego nie było. Rzeszów, 11–12 czerwca 1945 r. Fakty, hipotezy, dokumenty, Rzeszów 2008.

Krzyżanowski Ł., „To było między pierwszą a drugą”. Zabójstwo Róży Berger podczas pogromu w Krakowie 11 sierpnia 1945 r., „Zagłada Żydów. Studia i Materiały” 2019, nr 15. Kwiek J., Nie chcemy Żydów u siebie. Przejawy wrogości wobec Żydów w latach 1944–1947, Warszawa 2021.

Kwiek J., Pogrom antyżydowski w Krakowie 11 sierpnia 1945 r. [w:] Pogromy Żydów na ziemiach polskich w XIX i XX wieku, t. 4: Holokaust i powojnie (1939–1946), red. A. Grabski, Warszawa 2019.

Kwiek J., Żydzi, Łemkowie, Słowacy w województwie krakowskim w latach 1945–1949/50, Kraków 1998.

Małecki J.M., Zamieszki w Krakowie w kwietniu 1918 r. Pogrom czy rozruchy głodowe? [w:] The Jews in Poland, t. 1, red. A.K. Paluch, Kraków 1992.

Nijakowski L.M., Rozkosz zemsty. Socjologia historyczna mobilizacji ludobójczej, Warszawa 2013.

Ożóg M.E., Żydzi po wyzwoleniu [w:] Dzieje Rzeszowa, t. 3, red. F. Kiryk, Rzeszów 2001.

Rączy E., Zagłada Żydów w dystrykcie krakowskim w latach 1939–1945, Rzeszów 2014.

Szaynok B., Polska historiografia po 1989 r. na temat pogromów [w:] Pogromy Żydów na ziemiach polskich w XIX i XX wieku, t. 4: Holokaust i powojnie (1939–1946), red. A. Grabski, Warszawa 2019.

Śmietanka-Kruszelnicki R., Pogrom w Kielcach – Podziemie w roli oskarżonego [w:] Wokół pogromu kieleckiego, red. Ł. Kamiński, J. Żaryn, Warszawa 2006.

Tokarska-Bakir J., Cries of the Mob in the Pogroms in Rzeszów (June 1945), Cracow (August 1945) and Kielce (July 1946) as a Source to the History of Mentality, „East European Politics & Societies” 2011, t. 25, nr 3.

Tokarska-Bakir J., Legendy o krwi. Antropologia przesądu, Warszawa 2008.

Tokarska-Bakir J., Okrzyki pogromowe. Szkice z antropologii historycznej Polski lat 1939–1946, Wołowiec 2012.

Wierzbieniec W., Antyżydowskie zajścia 1919 [w:] Encyklopedia Rzeszowa, red. Z. Budzyński, Rzeszów 2011.

Wierzbieniec W., Żydzi rzeszowscy [w:] Encyklopedia Rzeszowa, red. Z. Budzyński, Rzeszów 2011.

Zaremba M., Wielka trwoga. Polska 1944–1947. Ludowa reakcja na kryzys, Warszawa 2012.

Articles les plus lus par le même auteur ou la même autrice

Gieroń, R. (2024). Akty kolektywnej przemocy antyżydowskiej w Rzeszowie i Krakowie w 1945 roku. Próba porównania w kontekście postępowań karnych . Polish-Jewish Studies, (4), 254–286. https://doi.org/10.48261/PJS230409

Statistics

Téléchargements

Les données relatives au téléchargement ne sont pas encore disponibles.

Share it

                            Afficher No 4 (2023)

No 4 (2023)

ISSN:
2719-4086
eISSN:
2957-1413

Data publikacji:
2024-01-03

Dział: Studia