Język Polski
English
Deutsch
Français (France)
Italiano
Русский
Gustaw Herling-Grudziński and the People’s Republic of Poland – the perspective of a realist from Naples
Remembrance and Justice, Vol. 28 No. 2 (2016), pages: 485-511
Publication date: 2016-06-30
PDF (Język Polski)
Abstract
The principal purpose of the analysis is to accurately represent the relationship of the author of “A World Apart” to the Polish People’s Republic and convincingly prove that the works of Gustaw Herling-Grudziński are characterised by realism that is unusual among Polish authors, one which was apparent on a number of different levels: the lack of any intellectual illusion when looking at the “people’s” Poland, a careful and reasonably non--emotional presentation of one’s thoughts, and making valuable generalisations. This realism was primarily reflected in describing how the communist system worked in Poland and judging the attitudes of writers towards the reality of the “people’s” Poland.
References
Aron Raymond, Opium intelektualistów, Warszawa 2000
Bielska-Krawczyk Joanna, Świat w sąsiedztwie zaświatów. Gustaw Herling-Grudziński. Krystyna Herling-Grudzińska. Jan Lebenstein, Kraków 2011
Bolecki Włodzimierz, Ciemna miłość. Szkice do portretu Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, Kraków 2005
Bolecki Włodzimierz, Masions Laffite, 13 grudnia, [w:] Herling-Grudziński i krytycy. Antologia tekstów, wybór i oprac. Z. Kudelski, Lublin 1997, s. 273-287
Bolecki Włodzimierz, Posłowie, [do:] G. Heling-Grudziński, Cud, Dżuma w Neapolu. Lekcja literatury z Włodzimierzem Boleckim, Kraków 1998, s. 72-74
Borkowska Grażyna, Gustaw Herling-Grudziński korzenie twórczości, [w:] Herling-Grudziński i krytycy. Antologia tekstów, wybór i oprac. Z. Kudelski, Lublin 1997, s. 178-192
Czarnik Oskar Sebastian, Między dwoma sierpniami. Polska kultura literacka w latach 1944- 1980, Warszawa 1993
Dudek Antoni, Gryz Ryszard, Komuniści i Kościół w Polsce (1945-1989), Kraków 2006
Eisler Jerzy, Hierarchowie Kościoła katolickiego wobec kryzysów politycznych 1956, 1968, 1970, [w:] Społeczeństwo. Państwo. Kościół (1945-2000) Materiały z ogólnopolskiej konferencji naukowej, Szczecin 15-16 VI 2000 r., red. A. Kawecki, K. Kowalczyk, A. Kubaj, Szczecin 2000, s. 35-40
Eisler Jerzy, Siedmiu wspaniałych. Poczet pierwszych sekretarzy KC PZPR, Warszawa 2014
Frankiewicz Stefan, Przedmowa, [do:] Gustaw Herling-Grudziński – Abp Józef Życiński. Pięć dialogów, Warszawa 1999, s. I-VIII
Giedroyc Jerzy, Autobiografia na cztery ręce, oprac., K. Pomian, Warszawa 1996
Grochowska Magdalena, Jerzy Giedroyc. Do Polski ze snu, Warszawa 2014
Gustaw Herling-Grudziński – Abp Józef Życiński. Pięć dialogów, Warszawa 1999
Heller Michał, Polska w oczach Moskwy, Paryż 1984
Herling-Grudziński Gustaw, Dzieła zebrane tom. 1. Recenzje, szkice, rozprawy literackie 1935-1946, Kraków 2009
Herling-Grudziński Gustaw, Dzieła zebrane tom. 2. Recenzje, szkice, rozprawy literackie 1947-1956, Kraków 2010
Herling-Grudziński Gustaw, Dzieła zebrane tom. 3. Recenzje, szkice, rozprawy literackie 1957-1988 i komentarze z Radia Wolna Europa 1955-1967, Kraków 2014
Herling-Grudziński Gustaw, Dziennik pisany nocą, Tom 1 1971-1981, Kraków 2011
Herling-Grudziński Gustaw, Dziennik pisany nocą, Tom 2 1982-1992, Kraków 2012
Herling-Grudziński Gustaw, Dziennik pisany nocą, Tom 3: 1993-2000, Kraków 2012
Herling-Grudziński Gustaw, Inny Świat, Kraków 2010
Herling-Grudziński Gustaw, Najkrótszy przewodnik po sobie samym, Kraków 2009
Herling- Grudziński Gustaw, Upiory rewolucji, Lublin 1999
Herling-Grudziński Gustaw, Bolecki Włodzimierz, Rozmowy w Dragonei, Warszawa 1997
Herling-Grudziński i krytycy. Antologia tekstów, wybór i oprac. Z. Kudelski, Lublin 1997
Jeleński Konstanty A., Portret dekady z wizerunkiem autora w lewym rogu, [w:] Herling-Grudziński i krytycy, Herling-Grudziński i krytycy. Antologia tekstów, wybór i oprac. Z. Kudelski, Lublin 1997, s. 324-329
Judt Tony, Brzemię odpowiedzialności. Blum, Camus, Aron i francuski wiek dwudziesty, Warszawa 2014
Judt Tony, Historia niedokończona. Francuscy intelektualiści 1944- 1956, Warszawa 2012
Karpiński Wojciech, Proza Herlinga-Grudzińskiego, [w:] Herling-Grudziński i krytycy. Antologia tekstów, wybór i oprac. Z. Kudelski, Lublin 1997, s. 22-28
Kimla Piotr, Historycy- politycy jako źródło realizmu politycznego, Kraków 2009
Kornat Marek, Sowietologia polska na uchodźstwie (1945- 1989) Główne idee, [w:] Polskie wizje i oceny komunizmu po 1939 r., red. R. Łatka, B. Szlachta, Kraków 2015, s. 275-328
Kołakowski Leszek, Główne nurty marksizmu t.1- 3, Warszawa 2009
Kowalczyk Andrzej Stanisław, Giedroyc i ,,Kultura”, Wrocław 1999
Kowalczyk Andrzej Stanisław, Wena do polityki. O Giedroyciu i Mieroszewskim, Warszawa 2014
Kudelski Zdzisław, Gustaw Herling-Grudziński i ,,Kultura” paryska (1947-1996). Fakty- historia- świadectwa, Lublin 2013
Kudelski Zdzisław, Pielgrzym Świętokrzyski. Szkice o Herlingu-Grudzińskim, Lublin 1991
Kudelski, Posłowie, [do:] G. Herling-Grudziński, Dziennik pisany nocą 1984- 1988, Warszawa 1996
Kudelski Zdzisław, Posłowie, [do:] G. Herling-Grudziński, Wyjścia z milczenia, oprac. Z. Kudelski, Warszawa 1993
Kudelski Zdzisław, Posłowie, [do:] Herling-Grudziński i krytycy. Antologia tekstów, wybór i oprac. Z. Kudelski, Lublin 1997
Kudelski Zdzisław, Studia o Herlingu-Grudzińskim. Twórczość- recepcja- biografia, Lublin 1998
Ligarski Sebastian, ,,Intelektualiści polscy milczą zupełnie”. Grudzień 1970- styczeń 1971 w Szczecinie, Szczecin 2010.
Łatka Rafał, Czy prymasa Wyszyńskiego możemy określać mianem realisty politycznego?, [w:] Realizm polityczny, red. R. Łatka, ,,Politeja” nr 25 (2013), s. 201-212
Łatka Rafał, Komunizm w Dzienniku pisanym nocą Gustawa Herlinga- Grudzińskiego, [w:] Polskie wizje i oceny komunizmu po 1939 r., red. R. Łatka, B. Szlachta, Kraków 2015, s. 455-481
Łatka Rafał, Kościół katolicki wobec sytuacji ekonomiczno-społecznej w czasie pierwszej Solidarności, [w:] Polityka a ekonomia, red. M. Kaleta, M. Ślepowroński, Kraków 2012, s. 57-64
Łatka Rafał, Kościół wobec „Solidarności” czyli wsparcie idei niezależnych związków zawodowych, [w:] Kościoły i inne związki wyznaniowe w służbie dobru wspólnemu, red. W. Uruszczak, K. Krzysztofek, M. Mikuła, Kraków 2014, s. 335-345
Łatka Rafał, Oceny zaangażowania polskich pisarzy w komunizm. Zróżnicowane perspektywy (1944-1989), ,,Glaukopis” 2015 nr 32, s. 86-111
Łatka Rafał, Rola pisarza w czasach komunizmu w dzienniku Jana Józefa Szczepańskiego, [w:] Doświadczenie komunizmu, pamięć i język- spojrzenie w kierunku teorii, red. P. Zemszał, Toruń 2016, w druku
Łatka Rafał, Wstęp, [do:] Realizm polityczny, red. R. Łatka, ,,Politeja” nr 25 (2013), s. 5-16
Machcewicz Paweł, Polski rok 1956, Warszawa 1993
Micewski Andrzej, Kościół wobec Solidarności i stanu wojennego, Paryż 1987
Michnik Adam, Zapis czasu (nad Dziennikiem pisanym nocą 1980- 1984), [w:] Herling-Grudziński i krytycy. Antologia tekstów, wybór i oprac. Z. Kudelski, Lublin 1997, s. 359-374
Morawski Dominik, Rozmowa z Gustawem Herlingiem- Grudzińskim, [w:] Z. Kudelski, Spotkania z paryską ,,Kulturą”, Warszawa 1995, s. 107-110
Operacja ,,Lato- 80”. Preludium stanu wojennego 1980- 1981, oprac. P. Raina, M. Zbrożek, Pelpin 2003
Polskie wizje i oceny komunizmu po 1939 r., red. R. Łatka, B. Szlachta, Kraków 2015
Pytania bez odpowiedzi. Z Markiem Nowakowskim rozmawia Grzegorz Eberhardt, ,,Glaukopis” 2012 nr 27, s.12-24
Raina Peter, Kościół a państwo w świetle akt Wydziałów ds. Wyznań 1967-1969. Próby kontroli Kościoła, wydarzenia marcowe, interwencja w Czechosłowacji, Warszawa 1994
Raina Peter, Kościół Katolicki a Solidarność, Warszawa 2005
Rachunek pamięci, Warszawa 2012
Rokicki Konrad, Literaci. Relacje między literatami a władzami PRL w latach 1956-1970, Warszawa 2011
Rozmowy na koniec wieku 2, red. K. Jankowska, P. Mucharski, Kraków 1998
Sawicka Elżbieta, Widok z wieży. Rozmowy z Gustawem Herlingiem- Grudzińskim, Warszawa 1997
Sowiński Kazimierz, Widziane od środka, [w:] Herling-Grudziński i krytycy. Antologia tekstów, wybór i oprac. Z. Kudelski, Lublin 1997, s. 315-320
Szlachta Bogdan, Realizm w polskiej myśli politycznej XVI w. (wprowadzenie do badań), [w:] Patriotyzm i zdrada. Granice realizmu i idealizmu w polityce i myśli polskiej, red. J. Kloczkowski, M. Szułdrzyński, Kraków 2008, s. 13-26
Szaruga L., Szczerość i prawda, [w:] Herling-Grudziński i krytycy. Antologia tekstów, wybór i oprac. Z. Kudelski, Lublin 1997, s. 12-21
Szczepański Jan Józef, Dziennik, tom III: 1964- 1972, Kraków 2013
Szczepański Jan Józef, Dziennik tom IV: 1973- 1980, Kraków 2015
Szczepański Jan Józef, Kadencja, Warszawa 2010
Trznadel Jacek, Hańba domowa, Lublin 1990
Urban Urszula, Władza ludowa a literaci. Polityka władz wobec środowiska Związku Zawodowego Literatów Polskich 1947-1950, Warszawa 2006
Urbanek Mariusz, Broniewski. Miłość, wódka, polityka, Warszawa 2011
Urbanowski Maciej, Od Brzozowskiego do Herberta, Łomianki 2014
Urbankowski Bohdan, Czerwona msza, czyli uśmiech Stalina t. 1-2, Warszawa 2012
Waszkiewicz Zofia, Zwolennicy i kontestatorzy postawy prymasa Polski Józefa Glempa, [w:] Kościoły chrześcijańskie w systemach totalitarnych, red. J. Kłaczkow, W. Rozynkowski, Toruń 2012, s. 516-550
Waśko Andrzej, Barbaria i widmo. Zbigniew Herbert wobec komunizmu, [w:] Polskie wizje i oceny komunizmu po 1939 r., red. R. Łatka, B. Szlachta, Kraków 2015, s. 483-496
Waśko Andrzej, Prawda i parabola. O Gustawie Herlingu-Grudzińskim, [w:] Herling-Grudziński i krytycy. Antologia tekstów, wybór i oprac. Z. Kudelski, Lublin 1997, s. 95-109
Wat Andrzej, Mój wiek. Pamiętnik mówiony, tom 1-2, Kraków 2011
Wielomski Adam, Realizm polityczny, [w:] Encyklopedia Polityczna, red. J. Bartyzel, B. Szlachta, A. Wielomski, Radom 2007, s. 348
Wojtczak Mieczysław, Wielką i mniejszą literą. Literatura i polityka w pierwszym ćwierćwieczu PRL, Warszawa 2014
Woźniakowski Krzysztof, Między ubezwłasnowolnieniem a opozycją. Związek Literatów Polskich w latach 1949- 1959, Kraków 1990
Wysłouch Seweryna, Twarze Herlinga, [w:] Herling-Grudziński i krytycy. Antologia tekstów, wybór i oprac. Z. Kudelski, Lublin 1997, s. 139-144
Zaleski Marek, Herling-Grudziński jako krytyk literatury polskiej, [w:] Herling-Grudziński i krytycy. Antologia tekstów, wybór i oprac. Z. Kudelski, Lublin 1997, s. 388- 396
Żaryn Jan, Dzieje Kościoła katolickiego w Polsce (1945- 1989), Warszawa 2003
License
Copyright (c) 2022 Pamięć i Sprawiedliwość
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0
Most read articles by the same author(s)
- Rafał Łatka, Paweł Skibiński, Cardinal Stefan Wyszyński’s Forgotten 1980 Interview for Le Figaro Magazine , Remembrance and Justice: Vol. 37 No. 1 (2021)
- Cecylia Kuta, Rafał Łatka, Od redakcji , Remembrance and Justice: Vol. 35 No. 1 (2020)
- Rafał Łatka, Jan Żaryn, Was the Catholic Church in Permanent Opposition to Communist Rule in “People’s” Poland? , Remembrance and Justice: Vol. 35 No. 1 (2020)
- Rafał Łatka, Main Council of the Polish Episcopate and the Pre-August Opposition (1976–1981) , Remembrance and Justice: Vol. 29 No. 1 (2017)
- Rafał Łatka, Report of the scientific conference, entitled “Stefan Wyszyński towards social resistance and opposition 1945–1981”, Warsaw, 3 April, 2017 , Remembrance and Justice: Vol. 30 No. 2 (2017)
- Rafał Łatka, The Roman Catholic Church in the Breakthrough Years (1987–1989) , Remembrance and Justice: Vol. 33 No. 1 (2019)
- Rafał Łatka, Milena Kindziuk, Ogólnopolska konferencja naukowa „Wiara i patriotyzm. Msze za Ojczyznę bł. ks. Jerzego Popiełuszki. W 100-lecie odzyskania niepodległości”, Warszawa, 18 października 2018 roku , Remembrance and Justice: Vol. 33 No. 1 (2019)
- Rafał Łatka, “Do Not Yield to This Illusory Change of Atmosphere Too Much”. Church–State Relations of 1979–1980 from the Perspective of the Episcopate of Poland , Remembrance and Justice: Vol. 31 No. 1 (2018)
- Rafał Łatka, "Komunistyczna aparat represji wobec Polskiej Prowincji Dominikanów", red. Marek Miławicki, Michał Wenklar, Kraków 2007 [recenzja] , Remembrance and Justice: Vol. 27 No. 1 (2016)
- Rafał Łatka, About Two Agreements – Primate Stefan Wyszyński’s Concept of Modus Vivendi with the Communist Authorities (1949–1956) , Remembrance and Justice: Vol. 42 No. 2 (2023)
