View No. 21 (2023)

No. 21 (2023)

ISSN:
1733-6996

Section: Articles and studies

Relations of the public prosecutor’s offices with security bodies in Silesian Province 1945–1947

Adam Dziurok

https://orcid.org/0000-0001-6631-0544

Oddziałowe Biuro Badań Historycznych IPN w Katowicach, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

Adam Dziurok (ur. 1972) – historyk, doktor habilitowany nauk humanistycznych, naczelnik Oddziałowego Biura Badań Historycznych IPN w Katowicach, profesor Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, redaktor naczelny półrocznika popularnonaukowego „CzasyPismo. O historii Górnego Śląska”, członek redakcji czasopisma „Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989”.

Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989, No. 21 (2023), pages: 180-202

Publication date: 2024-01-10

https://doi.org/10.48261/arprl232106

Abstract

The article presents the mutual relations between the public prosecutor’s offices and the security bodies (Citizens’ Militia and offices of the Ministry of Public Security) in Silesian Province in the first years of “people’s” Poland (1945–1947). In particular, it discusses issues concerning relations arising from pre-trial investigations (investigations and prosecutions), the supervision of the execution of sentences of imprisonment, the problem of the low professional level of MO (Citizens’ Militia) and UB (Security Office) officers in terms of legal knowledge and the resulting involvement of prosecutors in teaching activities. Among other things, the issue of competence disputes between prosecutors and MO and UB officers was addressed. The source base for the text are primarily reports from the prosecutors of the Katowice District Courts of Appeal addressed to the prosecutor of the Court of Appeal in Katowice and to the Silesian provincial governor.


Archiwum Akt Nowych (AAN).

Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej (AIPN).

Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Katowicach (AIPN Ka). Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Szczecinie (AIPN Sz). Archiwum Państwowe w Katowicach (AP Kat).

Aparat bezpieczeństwa w Polsce. Kadra kierownicza, t. 1: 1944–1956, red. K. Szwagrzyk, Warszawa 2005.

Dubiański W., Dziurok A., Kadra kierownicza urzędów bezpieczeństwa w województwie śląskim w latach 1945–1946 [w:] „Zwyczajny” resort. Studia o aparacie bezpieczeństwa 1944–1956, red. K. Krajewski, T. Łabuszewski, Warszawa 2005.

Dziurok A., Początki milicji na Górnym Śląsku, „Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej” 2002, nr 6 (16).

Fic M., Nowy podział administracyjny [w:] Województwo śląskie 1945–1950. Zarys dziejów politycznych, red. A. Dziurok, R. Kaczmarek, Katowice 2014.

Frazik W., Kopka B., Majchrzak G., Dzieje aparatu represji w Polsce Ludowej (1944–1989). Stań badań [w:] Wokół teczek bezpieki. Zagadnienia metodologiczno-źródłoznawcze, red. F. Musiał, Kraków 2015.

Jakubowski G., Sądownictwo powszechne w Polsce w latach 1944–1950, Warszawa 2002.

Księga bezprawia. Akta normatywne kierownictwa resortu bezpieczeństwa publicznego (1944–1956), wybór i oprac. B. Kopka, wstęp A. Paczkowski, Warszawa 2011.

Kurpierz T., Piątek P., „Dobić wroga”. Aparat represji wobec podziemia zbrojnego na Śląsku Cieszyńskim i Żywiecczyźnie (1945–1947), Katowice–Kraków 2007.

Kurpierz T., Węgrzyn D., Działalność śledcza [w:] Fundament systemu zniewolenia. Z działalności wojewódzkich struktur Urzędu Bezpieczeństwa w Katowicach 1945–1956, red. A. Dziurok, A. Dziuba, Katowice 2009.

Lityński A., Ku likwidacji instytucji sędziego śledczego w Polsce Ludowej [w:] Problemy nauk penalnych. Prace ofiarowane Pani Profesor Oktawii Górniok, red. L. Tyszkiewicz, Katowice 1996.

Lityński A., Na drodze ku nowej procedurze karnej: o postępowaniu przygotowawczym w latach 1943–1950 [w:] Przestępstwa sędziów i prokuratorów w Polsce lat 1944–1956, red. W. Kulesza, A. Rzepliński, Warszawa 2000.

Machnikowska A., Wymiar sprawiedliwości w Polsce w latach 1944–1950, Gdańsk 2008.

Majer P., Milicja Obywatelska w systemie organów władzy PRL (zarys problematyki i źródła), Toruń 2003.

Miroszewski K., Prokuratura powszechna i specjalna [w:] Województwo śląskie 1945–1950. Zarys dziejów politycznych, red. A. Dziurok, R. Kaczmarek, Katowice 2014.

Niekrasz J., Z dziejów AK na Śląsku, Katowice 1993.

Obara A., Organizacja prokuratury powszechnej według ustawy z 20 lipca 1950 r. o Prokuraturze Rzeczypospolitej Polskiej, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 2021, t. 73, z. 2.

Paszek M., Wojskowy Sąd Rejonowy w Katowicach (1946–1955). Organizacja i funkcjonowanie, Katowice–Warszawa 2019.

Protokoły z odpraw, zjazdów i narad kierownictwa Departamentu Więziennictwa Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego z naczelnikami więzień i obozów pracy (1944–1954), wybór, oprac. i przygotowanie do druku M. Jabłonowski, W. Janowski, Warszawa 2006.

Romanowska E., Przekształcenia w powszechnym wymiarze sprawiedliwości w Polsce w latach 1944–1956,„Czasopismo Prawno-Historyczne” 2016, t. 67,

z. 2.

Stawarska-Rippel A., Prawo sądowe Polski Ludowej 1944–1950 a prawo Drugiej Rzeczypospolitej, Katowice 2006.

Zaborski M., „Specjalne” sądy wojskowe w Polsce w latach 1944–1955 (Wojskowy Sąd PKP, Wojskowy Sąd KBW oraz Wojskowe Sądy Rejonowe),„Palestra” 2004, nr 3–4.

License

Copyright (c) 2023 Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989

Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0

                            View No. 21 (2023)

No. 21 (2023)

ISSN:
1733-6996

Data publikacji:
2023-12-28

Dział: Articles and studies