„Nasz stosunek do Ślązaków”. Referat opracowany Departamencie Więziennictwa i Obozów Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego (2 kwietnia 1946 r.)
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989, Nr 1(13) (2015), strony: 451-467
Data publikacji: 2023-03-28
Abstrakt
Podczas wizytacji więzień na Górnym Śląsku inspektorzy Wydziału Polityczno-Wychowawczego Departamentu Więziennictwa i Obozów Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego zauważyli wśród funkcjonariuszy więzień konflikty między Ślązakami a ludnością napływową. Wystąpili więc z wnioskiem o przeprowadzenie kampanii w celu zlikwidowania tego antagonizmu. W tym celu w kwietniu 1946 r. w opracowano tzw. referat polityczny zatytułowany „Nasz stosunek do Ślązaków”, którego adresatem byli naczelnicy więzień i obozów w woj. śląskim oraz na tzw. Ziemiach Odzyskanych. Dokument miał stanowić kompendium wiedzy o stosunkach narodowościowych na Górnym Śląsku, w tym o kwestiach związanych z niemiecką listą narodowościową (tzw. volkslistą). Jest w nim wiele patosu i propagandowej retoryki. Zwrócono m.in. uwagę na błędy Polski szlacheckiej i sanacyjnej w polityce wobec Ślązaków (zaniedbywanie, traktowanie jak „pół-Polaków”), nazywając ich braćmi „jęczącymi pod jarzmem germańskim”. Referat miał doprowadzić do zrozumienia „duszy śląskiej”, a przez to do zmniejszenia wrogości wobec Ślązaków. Wskazano przy tym, że kierownictwo więzień i obozów UB potępia antyśląskie fobie, czy wręcz zaprogramowany odwet na volksdeutschach.
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0
Inne teksty tego samego autora
- Adam Dziurok, Relacje prokuratur powszechnych z organami bezpieczeństwa w województwie śląskim w latach 1945–1947 , Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989: Nr 21 (2023)
- Adam Dziurok, Struktury i kadry aparatu bezpieczeństwa zajmujące się rozpracowaniem zakonów na terenie województwa śląskiego/katowickiego w latach 1945–1989 , Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989: Nr 18 (2020)
- Adam Dziurok, „W matni” – kontakty księdza Wiktora Skworca ze Służbą Bezpieczeństwa , Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989: Nr 1(6) (2008)
- Adam Dziurok, „Ignorować Wyszyńskiego. My go przeżyjemy i zwyciężamy”. Notatka z wykładu wicedyrektora Departamentu IV MSW płk. Zenona Gorońskiego z kwietnia 1969 r. , Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989: Nr 2(4) (2006)