okładka

No. 18 (2020)

ISSN:
1733-6996

Section: Articles and studies: Varia

What is There in Those Archives... An Exploration of the Allocation of the Records and Archives of the Communist Interior Apparatus in 1989–1992 (Part I)

Piotr Borysiuk

https://orcid.org/0000-0002-2357-5929

Główne Archiwum Policji, Komenda Główna Policji

(b. 1982), MA, he is a historian and archivist working in the Main Archive of the Police Headquarters; his research interests focus on the functioning of archives created in Poland, the organisational structures of the Citizens’ Militia and the history of Bureau C at the Ministry of Internal Affairs; author of the article "Rola Głównego Archiwum Policji w kształtowaniu policyjnego zasobu archiwalnego", Kwartalnik Policyjny. Czasopismo Centrum Szkolenia Policji w Legionowie, no. 2 (2014), pp. 50–51

Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989, No. 18 (2020), pages: 594-627

Publication date: 2023-03-29

https://doi.org/10.48261/ARPRL201820

Abstract

The article is the first part of a study concerning the allocation of the records and archives of the communist Interior apparatus in 1989–1992. Following some introductory comments the article focuses on the events from June 1989 until April 1990. It primarily describes the decision to move the archival records from the Central Archive of the Ministry of Internal Affairs (Bureau C) to the Central Archives of Modern Records (AAN) in 1989. It also discusses the clash between two institutions at the end of 1989 and early 1990, namely between the Head Directorate of State Archives (NDAP) and the Main Commission for the Investigation of Nazi Crimes in Poland – Institute of National Remembrance (GKBZHwP – IPN) the takeover of the archival records of the Ministry of Internal Affairs held on deposit in various locations in Poland since 1966. The final part of the article describes the mutual contacts between the representatives of state and voivodeship (and Warsaw) archives of internal affairs offices concerning the takeover of any materials held by the Ministry of Internal Affairs but originating from other institutions.


Archiwum Akt Nowych (AAN)

Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie (AIPN)

Archiwum Sejmu (AS)

Archiwum Zakładowe Ministerstwa Sprawiedliwości (AZ MS)

Archiwum Zakładowe Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych (AZ NDAP)

Ewidencja operacyjna i archiwum organów bezpieczeństwa PRL w latach 1944–1990. Zbiór normatywów, red. i oprac. M. Komaniecka-Łyp, Kraków 2017

Abramowicz S., Znaczenie akt sądowych z zasobu Instytutu Pamięci Narodowej – Oddziału w Łodzi dla badań naukowych i ścigania zbrodni przeciwko narodowi polskiemu [w:] Archiwa instytucji wymiaru sprawiedliwości w służbie państwa i obywateli. Materiały III Krajowego Sympozjum Archiwalnego, Łódź, 4–5 września 2001 r., red. J. Baranowski, U. Zarzycka-Sutter, Łódź 2001

Białek S., Brakowanie i niszczenie dokumentacji SB w województwie opolskim w latach 1987–1990. Ustalenia wstępne, „Przegląd Archiwalny Instytutu Pamięci Narodowej” 2009, t. 2. Długajczyk E., Sprawa karna o niszczenie akt w Wojewódzkim Urzędzie Spraw Wewnętrznych w Katowicach w latach 1989–1990 [w:] Archiwa i archiwalia górnośląskie, t. 1, red. E. Długajczyk, W. Gojniczek, B. Kalinowska-Wójcik, Katowice 2008

Fedorowicz W., Próba ogólnej charakterystyki zasobu archiwalnego byłego wydziału „C” KWMO w Białymstoku w zasobach Oddziałowego Biura Udostępniania i Archiwizacji Dokumentów w Białymstoku [w:] Pogranicze polsko-litewsko-białoruskie. Źródła historyczne, stan badań. Materiały z konferencji, red. M. Kietliński, Białystok 2003

Gontarczyk P., Aleksander Kwaśniewski w dokumentach Służby Bezpieczeństwa. Fakty i interpretacje, „Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989” 2009, nr 1(7)

Jach [J.Jachowicz], Co jest w tych archiwach, „Gazeta Wyborcza”, 3 IV 1990 r.

Jelonek-Litewka K., In Memoriam. Alicja Sokołowska (1942–2015), „Krakowski Rocznik Archiwalny” 2015, t. 21

Koller S., Brakowanie i niszczenie dokumentacji operacyjnej Służby Bezpieczeństwa w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych (1956–1990), „Przegląd Archiwalny Instytutu Pamięci Narodowej” 2011, t. 4. Koller S., Służba Bezpieczeństwa Ministerstwa Spraw Wewnętrznych w świetle brakowania i niszczenia akt operacyjnych w latach 1956–1989 [w:] Educare necesse est – ale jak i dlaczego. Przykłady dobrych praktyk edukacyjnych, red. nauk. V. Urbaniak, Warszawa 2017

Koller S., Znaczenie wykazu akt w procesie brakowania i niszczenia dokumentacji operacyjnej Służby Bezpieczeństwa w latach 1956–1989: zarys problematyki, „Przegląd Archiwalny Instytutu Pamięci Narodowej” 2015, t. 8. Kołodziej E., Bogdan Kroll [w:] Słownik biograficzny archiwistów polskich, t. 2: 1906–2001, Warszawa 2002

Kościański R., Leśkiewicz R., Brakowanie i niszczenie dokumentów Wojewódzkiego Urzędu Spraw Wewnętrznych w Poznaniu w latach 1989–1990, „Przegląd Archiwalny Instytutu Pamięci Narodowej” 2011, t. 4. Kozłowski T., Koniec imperium MSW. Transformacja organów bezpieczeństwa państwa 1989–1990, Warszawa 2019

Kruk M., Niszczenie materiałów archiwalnych w Wojewódzkim Urzędzie Spraw Wewnętrznych w Gdańsku w latach 1989–1990, „Przegląd Archiwalny Instytutu Pamięci Narodowej” 2011, t. 4. Krupska Z., Zarządzanie dokumentacją aktową w naczelnych organach bezpieczeństwa państwa i porządku publicznego w latach 1944–1990 [w:] W kręgu „teczek”. Z badań nad zasobem i funkcjami archiwum Instytutu Pamięci

Narodowej, red. J. Bednarek, P. Perzyna, Łódź–Toruń 2006

Leśkiewicz R., Badanie procesów archiwotwórczych na przykładzie akt Wojskowego Sądu Rejonowego w Poznaniu (1946–1955), „Przegląd Archiwalny Instytutu Pamięci Narodowej” 2008, t. 1. Leśkiewicz R., Organizacja i działalność Wojskowego Sądu Rejonowego w Poznaniu

(1946–1955), „Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989” 2006, nr 1(3)

Leśkiewicz R., Zarządzanie archiwami komunistycznych służb specjalnych [w:] Z uczniami, kolegami i przyjaciółmi w świecie nauki. Prace dedykowane Profesorowi Bohdanowi Ryszewskiemu w osiemdziesiątą rocznicę urodzin, Olsztyn 2014

Metody pracy operacyjnej aparatu bezpieczeństwa wobec kościołów i związków wyznaniowych 1945–1989, red. A. Dziurok, Warszawa 2004

Ostrowska K., Żuławnik M., Niszczenie kartotek Biura C MSW w latach 1989–1990, „Przegląd Archiwalny Instytutu Pamięci Narodowej” 2011, t. 4

Perzyna P., Kształtowanie zasobu archiwalnego i specyfika działalności Wydziału „C” Komendy Miejskiej MO w Łodzi do 1975 r., "Przegląd Archiwalny Instytutu Pamięci Narodowej" 2011, t. 4.

Peterman R., Proces brakowania i niszczenia akt organów bezpieczeństwa państwa w latach 1954–1990 na przykładzie województwa łódzkiego [w:] Wokółteczek bezpieki. Zagadnienia metodologiczno-źródłoznawcze, red. F. Musiał, wyd. 2, Kraków 2015

Rosowska E., Wojciechowski Marian Kazimierz [w:] Słownik biograficzny archiwistów polskich, t. 3: 1835–2015, Warszawa 2017

Szczęch R., Komendanci wojewódzcy MO/szefowie WUSW i ich zastępcy ds. Służby Bezpieczeństwa w Krakowie w latach 1957–1990 [w:] Strażnicy sowieckiego imperium. Urząd Bezpieczeństwa i Służba Bezpieczeństwa w Małopolsce, red. F. Musiał, M.Wenklar, Kraków 2009

Wspólny mianownik: pogarda. Z dr. Józefem Musiołem – wiceprzewodniczącym CK SD, wiceministrem sprawiedliwości, dyrektorem Głównej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce – Instytutu Pamięci Narodowej – rozmawia Maciej Rosolak, „Tygodnik Demokratyczny” 1990, nr 6(1903), s. 4

Wyrozumska B., Zbigniew Perzanowski (22 X 1922 – 3 II 1999), "Studia Źródłoznawcze" 2000, t. 37

Zieliński A., Grzegorz Jakubowski (1954–2001), „Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej” 2011, nr 4

Zieliński A., Grzegorz Jakubowski (1954–2001). Dyrektor Centralnego Archiwum Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, pierwszy dyrektor Biura Udostępniania i Archiwizacji Dokumentów Instytutu Pamięci Narodowej. Sylwetka praktyka [w:] Wkład archiwistów warszawskich w rozwój archiwistyki polskiej. Zbiór studiów poświęconych warszawskiemu środowisku archiwalnemu, red. nauk. A. Kulecka, Warszawa 2012

Biuletyn nr 638/III Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw dotyczących powszechnego dostępu do archiwów i dokumentacji byłych organów bezpieczeństwa państwa /nr 8/, 2 VII 1998 r., http://orka.sejm.gov.pl/Biuletyn.nsf/0/D76D46A4642F0FE1C1256B73003A097F?OpenDocument, dostęp 10 X 2020 r.

Historia [Oddziału Archiwum Państwowego w Płotach], https://www.szczecin.ap.gov.pl/media/oddzialy/Historia.pdf, dostęp 9 X 2020 r.

katalog funkcjonariuszy aparatu bezpieczeństwa, https://katalog.bip.ipn.gov.pl/informacje/27917, dostęp 26 X 2020 r.

katalog funkcjonariuszy aparatu bezpieczeństwa, https://katalog.bip.ipn.gov.pl/informacje/158726, dostęp 26 X 2020 r.

Lisiecka K., Akta Wojskowego Sądu Rejonowego w Koszalinie – problem rozproszenia zespołu oraz brak usankcjonowanych prawem możliwości jego scalenia, https://ipn.gov.pl/pl/archiw/dzialalnosc-naukowa-i-p/publikacje-internetowe/32831,Katarzyna-Lisiecka-Akta-Wojskowego-Sadu-Rejonowego-w-Koszalinie-problem-rozprosz.html, dostęp 9 X 2020 r.

szukajwarchiwach.pl, https://szukajwarchiwach.pl/67/222/0/?q=kartoteka+XARCHro:67&wynik=23&rpp=15&page=2#tabZespol; dostęp 9 X 2020 r.

Borysiuk, P. (2023). What is There in Those Archives. An Exploration of the Allocation of the Records and Archives of the Communist Interior Apparatus in 1989–1992 (Part I). Aparat Represji W Polsce Ludowej 1944-1989, (18), 594–627. https://doi.org/10.48261/ARPRL201820

Statistics

Downloads

Download data is not yet available.

Share it

okładka

No. 18 (2020)

ISSN:
1733-6996

Data publikacji:
2020-12-29

Dział: Articles and studies: Varia