Język Polski
English
The Structures and Personnel of the Security Apparatus Dealing with Intelligence Operations against Religious Orders in the Voivodeship of Silesia/Katowice in 1945–1989
Adam Dziurok
https://orcid.org/0000-0001-6631-0544
Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Katowicach i Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
BioPhD with habilitation, historian, head of the Branch Office of Historical Research at the Institute of National Remembrance in Katowice, professor at the Cardinal Wyszyński University in Warsaw, chief editor of the popular history magazine CzasyPismo. O historii Górnego Śląska, and member of the Editorial Board of Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989, No. 18 (2020), pages: 132-160
Publication date: 2023-03-29
https://doi.org/10.48261/ARPRL201806
PDF (Język Polski)
Abstract
This article presents the security apparatus structures and personnel conducting intelligence operations against religious orders in the voivodeship of Silesia/Katowice in 1945–1989. The analysis examines the personnel and structures tasked with activities aimed against religious orders at the voivodeship (regional) level, including special units within the voivodeship structures located in Częstochowa (1958–1975). The article contains three parts: a discussion of the structures in the voivodeship security apparatus in Katowice dealing with religious orders and their evolution over the years, followed by a discussion of the officers tasked with those activities, followed by a discussion of their backgrounds, education, ideological attitudes, party membership, family background and connections within the security apparatus.
Keywords
Urząd Bezpieczeństwa • Służba Bezpieczeństwa • rozpracowywanie zakonów • Wydział IV KW MO w Katowicach • struktury aparatu bezpieczeństwa • kadra antyzakonna Department of Security • Security Service • intelligence operations against religious orders • Section IV • Voivodeship Headquarters of Citizens’ Militia in Katowice • security apparatus structures • operatives working against religious orders
References
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie (AIPN)
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Katowicach (AIPN Ka)
Dominiczak H., Organy bezpieczeństwa PRL w walce z Kościołem katolickim 1944–1990. W świetle dokumentów MSW, Warszawa 2000
Dubiański W., Dziuba A., Dziurok A., Struktury i kadry wojewódzkiej bezpieki [w:] Kadra bezpieki 1945–1990. Obsada stanowisk kierowniczych aparatu bezpieczeństwa w województwach śląskim/katowickim, bielskim i częstochowskim, wstęp i red. W. Dubiański, A. Dziuba, A. Dziurok, oprac. zespół, Katowice 2009
Dziurok A., Kruchtoizacja. Polityka władz partyjno-państwowych wobec Kościoła katolickiego w latach 1945–1956 w województwie śląskim/katowickim, Katowice 2012
Dziurok A., W walce z Kościołem i wolnością wyznania [w:] Fundament systemu zniewolenia. Z działalności wojewódzkich struktur Urzędu Bezpieczeństwa w Katowicach 1945–1956, red. A. Dziurok, A. Dziuba, Katowice 2009
Informacja o działalności komórek „D” pionu IV byłej Służby Bezpieczeństwa, „Biuletyn IPN” 2003, nr 1(24)
Kadra bezpieki 1945–1990. Obsada stanowisk kierowniczych aparatu bezpieczeństwa w województwach śląskim/katowickim, bielskim i częstochowskim, wstęp i red. W. Dubiański, A. Dziuba, A. Dziurok, oprac. zespół, Katowice 2009
Marecki J., Zakony pod presją bezpieki. Aparat bezpieczeństwa wobec wspólnot zakonnych na terenie województwa krakowskiego 1944–1975, Kraków 2009
Marek Ł., „Kler to nasz wróg”. Polityka władz państwowych wobec Kościoła katolickiego na terenie województwa katowickiego w latach 1956–1970,Katowice 2009
Marek Ł., Edmund Perek (1927–1992), zastępca naczelnika Wydziału IV KW MO / WUSW w Katowicach, „Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989” 2006, nr 2(4)
Marek Ł., Wydział IV SB KW MO/WUSW w Katowicach (1962–1989). Struktura, kierownictwo, zakres działania, "Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989" 2006, nr 1(3)
Metody pracy operacyjnej aparatu bezpieczeństwa wobec Kościołów i związków wyznaniowych 1945–1989, red. A. Dziurok, Warszawa 2004
Musiał F., Departament IV MSW w latach 1962–1989. Przyczynek do monografii [w:] Instrukcje, wytyczne, okólniki dyrektor Departamentu V MBP dotyczące działań przeciwko Kościołowi katolickiemu w latach 1945–1953, wybór i oprac. A. Dziurok, J. Marecki, F. Musiał, wstęp A. Dziurok, F. Musiał, Kraków–Katowice 2012
Noszczak B., Polityka państwa wobec Kościoła rzymskokatolickiego w Polsce w okresie internowania prymasa Stefana Wyszyńskiego 1953–1956, Warszawa 2008
Ruch pielgrzymkowy na Jasną Górę 1945–1989. Wybór dokumentów, red. W.P. Wlaźlak, A. Sznajder, Katowice 2009
Zamiatała D., Zakony męskie w polityce władz komunistycznych w Polsce w latach 1945–1989, t. 1: Problematyka organizacyjno-personalna, Kielce 2009
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0
Most read articles by the same author(s)
- Adam Dziurok, Relations of the public prosecutor’s offices with security bodies in Silesian Province 1945–1947 , Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989: No. 21 (2023)
- Adam Dziurok, „W matni” – kontakty księdza Wiktora Skworca ze Służbą Bezpieczeństwa , Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989: No. 1(6) (2008)
- Adam Dziurok, "Our attitude towards the Silesians". The paper prepared by the Department of the Prioson Systemand Camps of the Ministry of the Public Security (2 April 1946) , Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989: No. 1(13) (2015)
- Adam Dziurok, „Ignorować Wyszyńskiego. My go przeżyjemy i zwyciężamy”. Notatka z wykładu wicedyrektora Departamentu IV MSW płk. Zenona Gorońskiego z kwietnia 1969 r. , Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989: No. 2(4) (2006)
