okładka

Том 32 № 2 (2018)

ISSN:
1427-7476

Section: Materiały i dokumenty

„Normalizacja” relacji państwo–Kościół w latach siedemdziesiątych XX wieku z perspektywy prymasa Stefana Wyszyńskiego – nieznany dokument z Sekretariatu Prymasa Polski

Rafał Łatka

Instytut Pamięci Narodowej

Pamięć i Sprawiedliwość, Том 32 № 2 (2018), pages: 530-545

Publication date: 2018-12-30

Аннотация

Kardynał Stefan Wyszyński zapowiedzianą w grudniu 1970 r. przez władze „normalizację” stosunków państwo–Kościół przyjmował z ostrożnością i dystansem, choć także z pewnym optymizmem. Liczył, że przynajmniej część postulatów episkopatu zostanie zrealizowana, szczególnie w zakresie budownictwa sakralnego. Już wiosną 1971 r. wiedział jednak, że „normalizacja” jest jedynie propagandowym wybiegiem. W 1972 r. w dokumencie przygotowanym na posiedzenie Rady Głównej Episkopatu Polski z 4 maja 1972 r. zatytułowanym „Sytuacja polityczna w Polsce a normalizacja stosunków między państwem a Kościołem” podsumowywał niejako stan relacji państwo–Kościół w pierwszych dwóch latach rządów ekipy Edwarda Gierka. Kardynał Wyszyński wnikliwie omówił w nim sytuację społeczno-polityczną w 1972 r. w kontekście całego bloku wschodniego. Najważniejszym spostrzeżeniem było wyczerpywanie się „dynamiki pogrudniowej odnowy”. Prymas omówił w dokumencie także koncepcję „normalizacji” propagowanej przez władze, głównie na przykładzie najważniejszych – w jego przekonaniu – wypowiedzi czołowych dygnitarzy Polski „ludowej”, skonfrontowanych z ich realnymi działaniami. Wspomniany materiał udowadnia, że kardynał Wyszyński wnikliwie analizował rzeczywistość polityczną PRL, nie dając się zwieść propagandzie władz.

Białecki K., Łatka R., Reczek R., Wojcieszyk E., Antoni Baraniak 1904–1977, Poznań–Warszawa 2017.

Czaczkowska E., Kardynał Wyszyński. Biografia, Kraków 2013.

Dudek A., Lawirowanie. Ekipa Gierka wobec Kościoła katolickiego (1971–1978), „Więź” 1997, nr 7.

Dudek A., PRL i Stolica Apostolska 1971–1974 [w:] Społeczeństwo–państwo–Kościół (1945–2000). Materiały z ogólnopolskiej konferencji naukowej. Szczecin, 15–16 VI 2000, red. A. Kawecki, K. Kowalczyk, A. Kubaj, Szczecin 2001.

Dudek A., Problem budownictwa sakralnego w stosunkach państwa z Kościołem rzymskokatolickim w Polsce w latach 1957–1970, „Dzieje Najnowsze” 1995, nr 1

Dudek A., Problem normalizacji stosunków między władzami PRL a Kościołem Rzymskokatolickim w latach 1970– 1972, „Studia Historyczne” 2001, z. 1.

Dudek A., Gryz R., Komuniści i Kościół w Polsce (1945–1989), Kraków 2006.

Eisler J., Hierarchowie Kościoła katolickiego wobec kryzysów politycznych 1956, 1968 i 1970 r. [w:] Społeczeństwo–państwo–Kościół (1945–2000). Materiały z ogólnopolskiej konferencji naukowej. Szczecin, 15–16 VI 2000, red. A. Kawecki, K. Kowalczyk, A. Kubaj, Szczecin 2001.

Eisler J., „Polskie miesiące” czyli kryzys(y) w PRL, Warszawa 2008.

Grajewski A., Kardynałowie Stefan Wyszyński i Agostino Casaroli – dwie osobowości i dwie koncepcje polityki wschodniej Watykanu, „Studia Prymasowskie” 2009, t. 3.

Gryz R., Kierunki polityki wyznaniowej w dekadzie Gierka [w:] Priorytety polityki wyznaniowej władz Polski „ludowej”, red. R. Łatka, „Glaukopis” 2015, nr 33.

Gryz R., Między liberalizacją a dezintegracją. Stosunki państwo–Kościół w latach siedemdziesiątych [w:] Stosunki państwo–Kościół w Polsce w latach 1944–2010. Studia i materiały, red. R. Łatka, Kraków 2013.

Gryz R., Pozwolić czy nie? Władze PRL wobec budownictwa katolickich obiektów sakralnych w latach 1971–1980, Kielce 2007.

Łatka R., Czy prymasa Wyszyńskiego można określać mianem realisty politycznego [w:] Realizm polityczny, red. R. Łatka, „Politeja” 2013, nr 25.

Łatka R., Episkopat wobec złudnej normalizacji relacji państwo–Kościół 1971–1978 [w:] Dzieje Kościoła katolickiego na Pomorzu Zachodnim w latach 1972–1978, red. M. Siedziako, Z. Stanuch, G. Wejman, Szczecin 2018.

Łatka R., Polityka władz PRL wobec Kościoła katolickiego w województwie krakowskim w latach 1975–1980 [w:] PRL na pochylni (1975–1980), red. M. Bukała, D. Iwaneczko, Rzeszów 2017.

Łatka R., Polityka władz PRL wobec Kościoła katolickiego w województwie krakowskim w latach 1980–1989, Kraków 2016.

Łatka R., Rada Główna Episkopatu Polski wobec przedsierpniowej opozycji (1976–1981), „Pamięć i Sprawiedliwość” 2017, nr 1.

Łeszczyński G., Początki parafii w Zbroszy Dużej, Warszawa 2007.

Maniewska K., Kościół katolicki w Bydgoszczy wobec prób laicyzacji i dezintegracji społeczeństwa w okresie rządów Edwarda Gierka (1970–1980), Warszawa 2007.

Micewski A., Kardynał Wyszyński, prymas i mąż stanu, Paryż 1982.

Michalski K., Działalność Komisji Wspólnej przedstawicieli Rządu PRL i Episkopatu Polski 1980–1989, Warszawa 2012.

Pawlicka K., Polityka władz wobec Kościoła katolickiego (grudzień 1970 – październik 1978), Warszawa 2004.

Piasecki B., Zając M., Prymas Wyszyński. Ojciec duchowy widziany z bliska, Kraków 2016.

Raina P., Stefan Kardynał Wyszyński Prymas Polski, t. 1–3, Londyn 1979–1988.

Romaniuk M.P., Życie, twórczość i posługa Stefana Kardynała Wyszyńskiego Prymasa Tysiąclecia, t. 1–4, Warszawa 1994–2002.

Skibiński P., Cele polityki władz komunistycznych w Polsce wobec Stolicy Apostolskiej do roku 1978 [w:] Priorytety polityki wyznaniowej władz Polski „ludowej”, red. R. Łatka, „Glaukopis” 2015, nr 33.

Sznajder A., Budownictwo kościołów w diecezji częstochowskiej w latach 1945–1989, Katowice 2016.

Woźniak M., „Życie religijne, społeczne i polityczne w parafii Zbrosza Duża powiatu grójeckiego w latach 1974–2000”, praca magisterska obroniona w IH UW w 2014 r.

Zabłocki J., Prymas Wyszyński wobec wydarzeń grudniowych 1970 roku i ich konsekwencji, „Studia Prymasowskie” 2009, t. 3.

Zieliński Z., Kościół w kręgu rzeczywistości politycznej, Lublin 2003.

Zieliński Z., Prymas Wyszyński a wybory w PRL [w:] Wybory i referenda w PRL, red. S. Ligarski, M. Siedziako, Szczecin 2014.

Żaryn J., Dzieje Kościoła katolickiego w Polsce (1944–1989), Warszawa 2003.

Наиболее читаемые статьи этого автора (авторов)

1 2 > >> 

Citation rules

Łatka, R. (2018). „Normalizacja” relacji państwo–Kościół w latach siedemdziesiątych XX wieku z perspektywy prymasa Stefana Wyszyńskiego – nieznany dokument z Sekretariatu Prymasa Polski. Pamięć I Sprawiedliwość, 32(2), 530–545. извлечено от https://czasopisma.ipn.gov.pl/index.php/pis/article/view/81

Statistics

Скачивания

Данные скачивания пока недоступны.

Share it

Share |
okładka

Том 32 № 2 (2018)

ISSN:
1427-7476

Data publikacji:
2018-12-08

Dział: Materiały i dokumenty