Wsparcie informacyjne wywiadu cywilnego dla przemysłu ciężkiego i energetyki PRL (1970-1990)
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989, Nr 1(17) (2019), strony: 233-257
Data publikacji: 2023-03-28
Abstrakt
Wywiad cywilny PRL od lat pięćdziesiątych wspomagał polskie ośrodki naukowo-badawcze oraz przemysł poprzez dostarczanie dokumentacji konstrukcyjnej, technologicznej oraz innych materiałów, zawierających techniczne know-how, pochodzące głównie z krajów OECD. Początek dekady Edwarda Gierka przyniósł strukturalne i kadrowe zmiany w polskim wywiadzie naukowo-technicznym. Zespoły oficerów zostały wprowadzone na niejawne etaty do resortów branżowych, w tym odpowiedzialnych za przemysł ciężki, maszynowy i energetykę. Wywiad rozszerzył spektrum swojej pomocy dla gospodarki kraju o dostarczanie długofalowych prognoz dotyczących ważnych dla PRL rynków surowcowych (np. miedzi, czy węgla) i innych sektorów (np. przemysł stoczniowy). Ponadto poprzez werbowanie informatorów w zachodnich przedsiębiorstwach i instytucjach państwowych zdobywano informacje, umożliwiające Polsce negocjowanie lepszych warunków w trakcie zawierania wielomilionowych dolarowych kontraktów z takimi partnerami jak Fiat czy Renault. W latach osiemdziesiątych znaczącym beneficjentem operacji wywiadu był – obok przemysłu obrabiarkowego i lotniczego - także polski kompleks przemysłu obronnego, starający się modernizować polską armię. Koszty nielegalnego transferu wiedzy i zakupów dokonywanych na tzw. czarnym rynku były na ogół kilkukrotnie tańsze niż kanałami oficjalnymi.
Słowa kluczowe
intelligence • technology • Cold War • Polish People’s Republic • Council for Mutual Economic Assistance • technology transfer wywiad • technika • zimna wojna • PRL • RWPG • transfer technologii
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0
Inne teksty tego samego autora
- Mirosław Sikora, Ochrona operacyjna dużych zakładów przemysłowych przez aparat bezpieczeństwa PRL. Przykład huty żelaza w Częstochowie 1950–1990 , Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989: Nr 20 (2022)
- Mirosław Sikora, Wywiad naukowo-techniczny PRL a technologie wojskowe. Wybrane zagadnienia , Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989: Nr 19 (2021)
- Mirosław Sikora, Edmund Ryszard Ronowicz (1915–2003), sędzia WSR w Katowicach , Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989: Nr 2(4) (2006)
- Mirosław Sikora, Kierunek działań operacyjnych Służby Bezpieczeństwa wobec inteligencji technicznej na przykładzie kadry naukowej Politechniki Śląskiej i Politechniki Częstochowskiej , Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989: Nr 1(5) (2007)