Język Polski
English
The Actions of the Communist Repression Apparatus Against Józef Wiącek, Pseudonyms “Sowa” and “Kleszcz”
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989, No. 22 (2024), pages: 404-429
Publication date: 2025-02-04
https://doi.org/10.48261/arprl242213
PDF (Język Polski)
Abstract
The partisan group “Jędrusie” remains one of the most recognisable groups of the Polish Underground State from the time of the German occupation. One of its leaders was Józef Wiącek pseudonyms “Kleszcz”, “Sowa”. During the Stalinist period, the Communists sought to eliminate the command staff of the Polish independence underground. The article analyses the course of the investigation against Józef Wiącek, and the author pays particular attention to the non-substantive pressures on the investigation, the results of which were intended to lead to a conviction. In the end, the investigation went in a direction unforeseen by the Communists, due in part to the prosecution’s main witness, who turned out to be a compromised person. The Communists were forced to release Wiącek from custody, which was their defeat. The investigation in question not only demonstrates the exceptionally low effectiveness of the Security Service in establishing facts from the time of the German occupation, but also provides a rare and surprising example of its inability to give a judicial crime the necessary appearance of the rule of law, despite the entire range of coercive and terror measures at the disposal of Stalinist Poland’s repressive apparatus.
Keywords
oddział „Jędrusie” • Armia Krajowa • aparat represji • stalinizm • represje komunistyczne • podziemie niepodległościowe (żołnierze wyklęci) • Józef Wiącek • Stanisław Dorosiewicz “Jędrusie” unit • Home Army • repression apparatus • Stalinism • communist repression • independence underground (Cursed Soldiers) • Józef Wiącek • Stanisław Dorosiewicz
References
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej (AIPN).
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej Delegatura w Kielcach (AIPN Ki).
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Krakowie (AIPN Kr).
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Łodzi (AIPN Ld).
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Rzeszowie (AIPN Rz).
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej Oddział we Wrocławiu (AIPN Wr).
Cybulski S., Bunkry w rytwiańskich lasach [w:] Polacy i Żydzi 1939–1945, oprac. S. Wroński, M. Zwolakowa, Warszawa 1971.
Dąbrowski E., Szlakiem „Jędrusiów”, Kraków 1992.
Frydel T., Powiat dębicki [w:] Dalej jest noc. Losy Żydów w wybranych powiatach okupowanej Polski, t. 2, red. B. Engelking, J. Grabowski, Warszawa 2018.
Gąsiewski W., Jak „Jędrusie” pomagali Żydom, „Historyczne Nadwisłocze” 2020, nr 49.
Rączy E., Surdej M., Szopa P., Polemics on the survival strategies applied by Jews on the Aryan side of Dębica country, „UR Journal of Humanities and Social Sciences” 2023, nr 1 (26).
Wiącek J., Postrzelił mnie funkcjonariusz UB, „Odwet” 2010, nr 9.
Zych T., Pierwsi po „Hubalu”. „Odwet-Jędrusie” 1939–1945, Tarnobrzeg–Połaniec 2021.
License
Copyright (c) 2024 Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0
Most read articles by the same author(s)
- Mirosław Surdej, Maksymilian Jarosz, Memoirs of the Poznań Uprising – June 1956 , Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989: No. 19 (2021)
