Język Polski
English
Operation 'Małgorzata' – the Backstory of a Counterintelligence Operation against the German BND
Przemysław Bartosik
https://orcid.org/0000-0002-6417-4822
Regionalne Towarzystwo Historyczne Ziemi Wałeckiej
BioPhD, historian, president of the Regional Historical Society of Wałcz. Author of Życie polityczne Wałcza i okolic w latach 1945–1990 (Szczecin, 2015). Editor of the research yearly" Studia i materiały do dziejów ziemi wałeckiej" (ten issues to date). He is working on a research project on the security apparatus in the voivodeship of Piła, 1975–1990 as part of the Central Research Project at the Institute of National Remembrance
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989, No. 18 (2020), pages: 326-344
Publication date: 2023-03-29
https://doi.org/10.48261/ARPRL201810
PDF (Język Polski)
Abstract
In the 1980s, Department II of the Ministry of Internal Affairs used a secret collaborator codenamed "Lange" (formerly "Małgorzata") to engage in a counterintelligence game with the German Federal Intelligence Service (BND). While visiting family in Germany, the secret collaborator fed misinformation to BND operatives, who were mostly interested in military (defence) information as well as economic, social or political issues in Poland. The BND attached particular importance to information on the 10th Congress of the Polish United Workers’ Party, personnel changes in the party’s Politburo and the policies of the party and the government towards the dissidents ("Solidarity"). "Lange" was also "profiled" by the BND as a "source unit", providing information about the functioning of the Warsaw 20th Armoured Division and the 2nd Brandenburg Fighter-Bomber Division.
References
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie (AIPN)
Aparat bezpieczeństwa w Polsce. Kadra kierownicza 1975–1990,t. 3, red. P. Piotrowski, Warszawa 2008
Babula J., Wojsko Polskie 1945–1989. Próba analizy operacyjnej, Warszawa 1998
Bagieński W., Wywiad cywilny Polski Ludowej w latach 1945–1961, t. 2, Warszawa 2017
Bartosik P., Szkice z dziejów najnowszych powiatu wałeckiego, Wałcz 2018
Bartosik P., Życie polityczne Wałcza i okolic w latach 1945–1990, Szczecin 2015
Bielak F., Służby wywiadowcze Republiki Federalnej Niemiec, Warszawa 1985
Filip K., Golon M., "Problemy z gośćmi". Żołnierze i oficerowie garnizonu Północnej Grupy Wojsk Armii Radzieckiej w Bornem Sulinowie w wybranych dokumentach z zasobu archiwalnego Instytutu Pamięci Narodowej z lat 1962–1986 [w:] Armia Czerwona/Radziecka w Polsce w latach 1944–1993. Studia i szkice, red. K. Filip, M. Golon, Borne Sulinowo–Bydgoszcz–Gdańsk 2015
Gasztold-Seń P., Koncesjonowany Nacjonalizm. Zjednoczenie Patriotyczne Grunwald 1980–1990, Warszawa 2012
Kopyś T., Początki wywiadu zachodnioniemieckiego oraz jego aktywność w Polsce w latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych XX w., "Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989" 2011, nr 1(8–9)
Mołdawa T., Ludzie Władzy 1944–1991. Władze państwowe i polityczne Polski według stanu na dzień 28 II 1991, Warszawa 1991
Pleskot P., Dyplomata czyli szpieg? Działalność służb kontrwywiadowczych PRL wobec zachodnich placówek dyplomatycznych w Warszawie (1956–1989), cz. 1: Generalia, Warszawa 2013
Pleskot P., W cieniu centrali. Struktury pionu SB Komendy Stołecznej MO i Stołecznego Urzędu Spraw Wewnętrznych w latach 1975–1990, Warszawa 2018
Próba dokonania bilansu współpracy KGB – SB w latach 1970–1990. Cz. II, "Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego" 2011, nr 4(3) (artykuł opracowany przez zespół funkcjonariuszy Biura Ewidencji i Archiwum Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, pod red. Roberta Oska i Mirosława Grabowieckiego, wersja w pdf). Rosenbaum S., Operacja "Tama". Służba Bezpieczeństwa wobec masowej emigracji do RFN, "Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej" 2010, nr 3(110)
Siemiątkowski Z., Wywiad a władza. Wywiad cywilny w systemie sprawowania władzy politycznej PRL, Warszawa 2009
Słabig A., Kontrwywiad Polski Ludowej a problem niemiecki w świetle danych z województwa koszalińskiego z lat pięćdziesiątych XX w., "Słupskie Studia Historyczne" 2011, nr 17
Słabig A., Pozostać czy wyemigrować? Autochtoni i Ukraińcy w województwie pilskim w latach 1975–1989 w dokumentach Służby Bezpieczeństwa, "Zapiski Historyczne" 2013, z. 2. Studia nad wywiadem i kontrwywiadem Polski w XX wieku, t. 2, red. W. Skóra, P. Skubisz, Szczecin 2015
Tajny oręż czy ofiary zimnej wojny? Emigracje polityczne z Europy Środkowej i Wschodniej, red. S. Łukasiewicz, Lublin–Warszawa 2010
Terlecki R., Miecz i tarcza komunizmu. Historia aparatu bezpieczeństwa w Polsce 1944–1990, Kraków 2007
Veröffentlichungen der Unabhängigen Historikerkommission zur Erforschung der Geschichte des Bundesnachrichtendienstes 1945–1968, t. 1–11,red. W. Krieger et al., Berlin 2016–2019
Wąsowicz J., Pilskie drogi do wolności. Kronika parafii Świętej Rodziny w Pile 16 października 1978 – 18 czerwca 1989, Piła 2015
Jarosław Gowin, https://katalog.bip.ipn.gov.pl/informacje/81919, dostęp 5 III 2018 r.
Zdzisław Nowicki, https://katalog.bip.ipn.gov.pl/informacje/155502, dostęp 5 III 2019 r.
Janusz Sereda, https://katalog.bip.ipn.gov.pl/informacje/49167, dostęp 5 III 2018 r.
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0
Most read articles by the same author(s)
- Przemysław Bartosik, Jarosław Lemański, The Surveillance of Ryszard Hrywniak by the Security Service between 1984-1990 , Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989: No. 1(17) (2019)
