Język Polski
English
Français (France)
Italiano
Deutsch
‘Aryan Papers’. On the Help Provided by Poles in Legalising False Identities for Jews in the Territory of the General Governorate for the Occupied Polish Regions
Polish-Jewish Studies, Nr 1 (2020), strony: 437-463
Data publikacji: 2023-06-20
https://doi.org/10.48261/pjs200114
PDF ENG (English)
Abstrakt
Under the German occupation, Jews in the General Governorate sought any possible means of saving themselves and their closest family from the criminal policy of the Germans. One such way was to acquire false documents and operate under the guise of Poles and Christians. Adopting a new identity could only succeed if one had a very good command of Polish language, customs and culture. Acquiring false documents was a complicated process which required cooperation with Poles. Obtaining a baptismal certificate in the Catholic Church was the most important step. Friendly people provided such documents free of charge. These were the papers belonging to their next of kin, especially those who were deceased or missing in action. A market of forged baptismal certificates also existed. The next step was to acquire a residence attestation, which created a chance to obtain an identity card (Kennkarte). Well-off people could attempt to purchase whole sets of forged documents. Some ghetto escapees received them free of charge from Poles engaged in the anti-German military and civilian Undergrounds. Living under a false identity was very difficult. Such people were tracked down by both Germans and Polish blackmailers. Deportation to forced labour camps in Germany was often the best chance of survival for a person in hiding. A number of ghetto escapees pretending to be Polish women or men managed to survive in Germany until the end of the war.
Słowa kluczowe
false documents • General Governorate • Holocaust • Generalgouvernement Generalne Gubernatorstwo • Holocaust • fałszywe dokumenty
Bibliografia
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie – Głównej Komisji Badania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
Archiwum Żydowskiego Instytutu Historycznego w Warszawie, Relacje ocalonych z Zagłady
Arczyński F., Referat Legalizacyjny Rady Pomocy Żydom [w:] Ten jest z ojczyzny mojej. Polacy z pomocą Żydom 1939–1945, oprac. W. Bartoszewski, Z. Lewinówna, Warszawa 2007.
Blady-Szwajger A., I więcej nic nie pamiętam, Warszawa 1994.
Chęciński M.M., Jedenaste przykazanie: Nie zapomnij, Toruń 2004.
Holzer J., Historyk w trybach historii. Wspomnienia, Kraków 2013.
Jankowski S., Z fałszywym ausweisem w prawdziwej Warszawie. Wspomnienia 1939–1946, t. 1–2, Warszawa 1981.
Kot J., Ruleta kasztanów. Wierna opowieść o młodości wzrosłej w burzliwą dojrzałość podczas światowego kataklizmu, Toruń 2003.
Leski K., Życie niewłaściwie urozmaicone. Wspomnienia oficera wywiadu i kontrwywiadu AK, Warszawa 1994.
Meed W., On Both Sides of the Wall. Memoirs from the Warsaw Ghetto, New York 1979.
Morawski Z., Gdzie ten dom, gdzie ten świat, Warszawa 1997.
Podsiedlik S., Relacja [w:] Ten jest z ojczyzny mojej. Polacy z pomocą Żydom 1939–1945, oprac. W. Bartoszewski, Z. Lewinówna, Warszawa 2007.
Rotem S., Wspomnienia powstańca z warszawskiego getta, Warszawa 2012.
Sheybal S., Wspomnienia 1891–1970, Kraków–Wrocław 1984.
Wojewódzki M., W tajnych drukarniach Warszawy 1939–1944, Warszawa 1978.
Zagórski W., „Aryjskie papiery” dla ukrywających się Żydów [w:] Ten jest z ojczyzny mojej. Polacy z pomocą Żydom 1939–1945, oprac. W. Bartoszewski, Z. Lewinówna, Warszawa 2007.
Księga Sprawiedliwych wśród Narodów Świata. Ratujący Żydów podczas Holocaustu. Polska, t. 1, red. I. Gutman, współpraca S. Bender, S. Krakowski, Kraków 2009.
Chądzyński E., Pomoc Żydom udzielana przez konspiracyjne biuro fałszywych dokumentów w okresie okupacji hitlerowskiej, „Biuletyn Żydowskiego Instytutu Historycznego w Polsce” 1970, nr 75.
Ciesielska M., Zabiegi likwidujące skutki obrzezania wykonywane w Warszawie w czasie drugiej wojny światowej. Wstępna próba opisu zjawiska, „Zagłada Żydów. Studia i Materiały” 2017, t. 13.
Czarnomski T., Pomoc ludności żydowskiej udzielana przez pracowników Wydziału Ewidencji Ludności Zarządu m.st. Warszawy w okresie okupacji hitlerowskiej, „Biuletyn Żydowskiego Instytutu Historycznego w Polsce” 1970, nr 75.
Dreifuss H., Utajone miasta, kilka uwag o metodologii Gunnara S. Paulssona, „Zagłada Żydów. Studia i Materiały” 2014, t. 10, cz. 2.
Engelking B., Sny jako źródło do badań nad Zagładą, „Zagłada Żydów. Studia i Materiały” 2013, t. 9.
Engelking B., Zagłada i pamięć. Doświadczenie Holocaustu i jego konsekwencje opisane na podstawie relacji autobiograficznych, Warszawa 1994.
Gacki S., „Paszportyzacja”. Przebieg paszportyzacji obywateli polskich i likwidacji sieci opiekuńczej Ambasady RP w Moskwie, „Karta. Niezależny Kwartalnik Historyczny” 1993, nr 10.
Grabowski J., „Ja tego Żyda znam!”. Szantażowanie Żydów w Warszawie 1939–1943, Warszawa 2004.
Lewandowska S., Kryptonim „Legalizacja” 1939–1945, Warszawa 1984.
Lewandowska S., Z fałszywym Ausweisem… O komórce legalizacyjnej Kierownictwa Dywersji na terenie Obszaru Warszawskiego Armii Krajowej 1939–1944, „Rocznik Mazowiecki” 2004, t. 16.
Lewandowska S., Zakonspirowanie i legalizacja. Służby miejskie okupowanej Warszawy w akcji pomocy ludziom ściganym przez gestapo, „Dzieje Najnowsze” 1981, t. 13, nr 1–2.
Libionka D., Polska hierarchia kościelna wobec eksterminacji Żydów – próba krytycznego ujęcia, „Zagłada Żydów. Studia i Materiały” 2009, t. 5.
Madaj K., Żuławnik M., Proboszcz getta, Warszawa 2010.
Melchior M., Zagłada a tożsamość. Polscy Żydzi ocaleni na „aryjskich papierach”. Analiza doświadczenia biograficznego, Warszawa 2004.
Nalewajko-Kulikov J., Strategie przetrwania. Żydzi po aryjskiej stronie Warszawy, Warszawa 2004.
Paulsson G.S., Utajone miasto. Żydzi po aryjskiej stronie Warszawy (1940–1945), Kraków 2009.
Wąsowicz J., Kościół ratujący Żydów, „Biuletyn IPN” 2019, nr 3.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2020 Polish-Jewish Studies
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/legalcode.pl
Inne teksty tego samego autora
- Sebastian Piątkowski, „Aryjskie papiery”. Z problematyki pomocy udzielanej Żydom przez Polaków w legalizowaniu fałszywych tożsamości na obszarze Generalnego Gubernatorstwa , Polish-Jewish Studies: Nr 1 (2020)
