Język Polski
English
Deutsch
Français (France)
Italiano
Русский
Death Sentences in Absentia during Martial Law. The Cases of Romuald Spasowski and Zdzisław Rurarz
Patryk Pleskot
https://orcid.org/0000-0001-5627-8325
Instytut Pamięci Narodowej; Uniwersytet Rzeszowski
Remembrance and Justice, Vol. 43 No. 1 (2024), pages: 66-85
Publication date: 2024-08-09
https://doi.org/10.48261/PIS244304
PDF (Język Polski)
Abstract
The system of “people’s” (in)justice during martial law, in addition to the “ordinary” repressive activities faced by the inhabitants of the Polish People’s Republic, sometimes decided – in executing political orders – to make unobvious actions. These included death sentences passed in absentia. After 13 December 1981, six defendants were sentenced in this way, including two defectors – ambassadors of the Polish People’s Republic: Romuald Spasowski and Zdzisław Rurarz. The sentences served an important political and propaganda function: they were intended not only to instil fear among those convicted (in addition to official bodies, there were also special services, which could be tasked with enforcing the sentences), but also to serve as a deterrent to other diplomats and citizens of the Polish People’s Republic who might consider following the path of these “traitors”. Did the courts’ actions meet the authorities’ expectations? Why did unexpected difficulties arise during Spasowski’s trial? What legal tricks were used to fulfil Jaruzelski’s wishes? In the article, the author will look for answers to these and other questions.
References
Archiwum IPN, 938/320; 938/321; 938/322; 938/323; 938/325; 950/1; 950/2; 950/3; 950/4; 01911/76; 0242/2973; 1596/111; 2174/7059; 2333/98/2; 2602/27760.
Archiwum MSZ, 37/07; 37/2007.
Archiwum MSZ, CIA – Freedom of Information Act
Archiwum MSZ, CREST CIA-RDP84B00049R000601440030-9.
Archiwum MSZ, Hoover Library & Archives
Archiwum MSZ, Romuald Spasowski Papers, box 3, 13, 19.
Ustawa z 19 kwietnia 1969 r. – Kodeks karny, DzU 1969, nr 13.
zdzisław-rurarz.info (dostęp 2 VI 2022 r.).
Perfidna gra: spotkania z prof. Rurarzem. Pierwsza część rozmów pomiędzy Zdzisławem M. Rurarzem a Tomaszem S. Pochroniem, Chicago 1993.
Spasowski R., Spowiedź ambasadora, oprac. M.M. Bymora, Warszawa 2022.
Spasowski R., The Liberation of One, San Diego 1986.
Urban J., Alfabet Urbana, Warszawa 1990.
Chmielecki A., Uciekinier z obozu, „Wprost” 2008, nr 45.
Death in Absentia for Polish Defector, „The New York Times”, 5 X 1982.
Kengor P., Ronald Reagan i obalenie komunizmu: zbliżenie na Polskę, Warszawa 2007.
Kochański A., Romuald Franciszek Spasowski, Polski słownik biograficzny, 2002, t. XLI.
Leszczyński A., Ambasadorowie wybierają wolność, „Gazeta Wyborcza”, 3 II 2014 (dodatek „Ale Historia”).
Majchrzak G., Zapomniane kary śmierci, www.13grudnia.org.pl (dostęp 27 III 2023 r.).
Pleskot P., Kłopotliwa panna „S”. Postawy polityczne Zachodu wobec „Solidarności” na tle stosunków z PRL (1980–1989), Warszawa 2013.
Pleskot P., Rurarz, Spasowski – żywoty równoległe. Wokół ucieczek ambasadorów PRL w grudniu 1981 r., t. 1: 1920–1981, t. 2: 1981–2007, Warszawa 2023.
Reszka P., Zdrajcy są bezdomni, „Rzeczpospolita”, 9 I 1998.
Weiser B., Ryszard Kukliński. Życie ściśle tajne, Warszawa 2014.
Zimmerman M., Trzy tragiczne twarze Polski, www.onet.pl (dostęp 2 VI 2022 r.).
License
Copyright (c) 2024 Remembrance and Justice
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0
Most read articles by the same author(s)
- Patryk Pleskot, [Recenzje] Cenna inicjatywa. Praca zbiorowa Intellectuels de l’Est exilés en France, red. Wojciech Fałkowski, Antoine Marès, Paryż 2011 , Remembrance and Justice: Vol. 23 No. 1 (2014)
- Patryk Pleskot, Instrukcja instalacji rządów. Sprawozdanie z konferencji „»Władzy raz zdobytej…« Początki systemu komunistycznego w Polsce 1944–1947”, Rzeszów 23–25 października 2019 r. , Remembrance and Justice: Vol. 35 No. 1 (2020)
- Patryk Pleskot, Stay or return? Emigration of Polish scientifi c grant holders to the West in the years 1956–1989 (outline of the problem) , Remembrance and Justice: Vol. 19 No. 1 (2012)
- Patryk Pleskot, [Konferencje] Potrzeba wiedzy – po raz trzeci. Międzynarodowa konferencja naukowa „Need to Know III. Them vs. Us. Image of the Enemy” – Visby (Szwecja), 26–27 września 2013 r. , Remembrance and Justice: Vol. 23 No. 1 (2014)
- Patryk Pleskot, Technologies in Intelligence. The annual conference The International Intelligence History Association, Zagreb, 8–10 May 2015 , Remembrance and Justice: Vol. 25 No. 1 (2015)
- Patryk Pleskot, O opozycji w Paryżu. Międzynarodowa konferencja naukowa "Les mouvements non-violents en Pologne, 1945-1990 , Remembrance and Justice: Vol. 28 No. 2 (2016)
- Marcin Frybes, Patryk Pleskot, The 35th Anniversary of Solidarity in Paris , Remembrance and Justice: Vol. 26 No. 2 (2015)
- Patryk Pleskot, Debata o stanie wojennym w Nairobi, 13 grudnia 2017 roku. Czy warto mówić o najnowszej historii Polski w Kenii? , Remembrance and Justice: Vol. 32 No. 2 (2018)
- patryk Pleskot, [Konferencje] Nauki społeczne na Dzikim Zachodzie. Coroczna konferencja Western Social Science Association, Albuquerque (Nowy Meksyk), 2–5 kwietnia 2014 roku , Remembrance and Justice: Vol. 24 No. 2 (2014)
- Patryk Pleskot, W Wandei o Jesieni Ludów. Międzynarodowa konferencja naukowa „Solidarnosc et l’effondrement du communisme européen (1980–1989)”, La Roche-sur-Yon, 28–30 stycznia 2019 r. , Remembrance and Justice: Vol. 34 No. 2 (2019)
