Język Polski
English
Wybrane aspekty współpracy między węgierskimi a sowieckimi służbami wywiadowczymi
Magdolna Baráth
https://orcid.org/0000-0003-4359-0250
Historical Archives of the Hungarian State Security, Budapest
Biogram(ur. 1964), dr, jest doradczynią ds. stosunków międzynarodowych w Archiwum Historycznym Węgierskiej Służby Bezpieczeństwa, redaktorką węgierskiego czasopisma historycznego „Múltunk”. Doktorat z dziedziny filozofii historii otrzymała w 2012 r. W latach 1987–1998 była archiwistką w Instytucie Historii Politycznej w Budapeszcie, następnie od 1998 do kwietnia 2017 r. kierowała działem w Archiwum Historycznym Węgierskiej Służby Bezpieczeństwa. Jej zainteresowania badawcze dotyczą
historii Węgier po II wojnie światowej, stosunków węgiersko-sowieckich po 1945 r. oraz działań węgierskich służb bezpieczeństwa i wywiadu wobec węgierskich emigrantów
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989, Nr 18 (2020), strony: 431-446
Data publikacji: 2023-03-29
https://doi.org/10.48261/ARPRL201815
PDF (English)
Abstrakt
Wiosną 1950 r. rząd sowiecki zakazał prowadzenia działań wywiadowczych wobec tzw. krajów demokracji ludowej. Równocześnie, 17 kwietnia 1950 r. Biuro Polityczne KPZR postanowiło nawiązać kontakty między służbami wywiadowczymi ZSRR i krajów socjalistycznych, aby je wspierać w działaniach wywiadowczych przeciw krajom zachodnim i „klice” Josifa Tito oraz stworzyć w tych krajach przedstawicielstwo polityczne wywiadu sowieckiego. Na Węgrzech metody i sposoby współpracy wypracowano w maju 1950 r., kiedy to przybyła na Węgry również pierwsza grupa sowieckich doradców. W początkowym okresie współpraca dotyczyła wymiany informacji wywiadowczych, później objęła także doradztwo w kwestiach strukturalnych i technicznych, korzystanie z możliwości wywiadowczych partnerów oraz wspólne działania.
Słowa kluczowe
tajne służby • KGB • wywiad • Iwan Sierow • współpraca • Węgry • ZSRR secret services • KGG • Intelligence • Ivan Serov • cooperation • Hungary • Soviet Union
Bibliografia
Állambiztonsági Szolgálatok Történeti Levéltára (Historical Archives of the Hungarian State Security – ÁBTL), Budapest
Государственный архив Российской Федерации (State Archive of the Russian Federation – GARF), Moscow
Magyar Nemzeti Levéltár (National Archives of Hungary – MNL OL), Budapest
Baráth M., "A politikai rendőrség újjászervezése 1956 után" [Reorganisation of the political police after 1956], Történelmi Szemle, 4 (2008)
Farkas V., Nincs mentség. Az ÁVH alezredese voltam [No excuse. I was a Lieutenant Colonel at the ÁVH] (Budapest: Interart Stúdió, 1990)
Kolláth F., "A hírszerzés helyzete 1956. október 23 – a és 1957 júliusa közöti időben", in Történeti hűséggel, politikai felelősséggel. 1. Állambiztonsági szekció. Az MSZMP Belügyminisztérium Bizottsága elméleti tanácskozása (1982. június 16.). A Belügyminisztérium és szervei újjászervezése, a hatalom megszilárdításáért kifejtett tevékenysége, ed. J. Czink (Budapest: BM Könyvkiadó, 1985)
Krahulcsán Z., "KGB és III. Főcsoportfőnökség: egy kapcsolat vége…(?) A szovjet--magyar állambiztonsági együttműködés szabályozása 1989-ben" [The KGBand the III Department: end of a connection...(?). The regulation of the Hungarian and Soviet state security cooperation in 1989], Betekintő, 4 (2007), https://betekinto.hu/sites/default/files/betekinto-szamok/2007_4_krahulcsan.pdf, accessed 21 Jan. 2021
Советский Союз и венгерский кризис 1956 года. Документы,ред. Е.Д.Орехова, В.Т. Середа, А.С. Стыкалин (Moscov: Rosspen, 1998)
Москва и Восточная Европа. Становление политических режимов советского типа 1949–1953, ред. Т.В. Волокитина, Г.П. Мурашко,
А.Ф. Носкова, Т.А. Покивайлова (Moskva: Rossijskaja političeskaja ènciklopedija, 2002)
Лубянка, ВЧК–ОГПУ–НКВД–НКГБ–МГБ–МВД–КГБ. 1917–1960. Справочник, сост. А.И. Кокурин, Н.В. Петров, ред. Р.Г. Пихоя (Moskva: MF Demokratia, 1997)
Семичастный В., Беспокойное сердце (Moskva: Vargiusz, 2002)
Хлобустов О., Неизвестбый Андропов (Moskva: Jauza-Eksmo, 2009)
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
