Język Polski
English
Nadzór Wojskowej Prokuratury Rejonowej w Gdańsku nad jednostkami Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Wojsk Ochrony Pogranicza w latach 1946–1955
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989, Nr 1(13) (2015), strony: 393-413
Data publikacji: 2023-03-28
PDF
Abstrakt
W latach 1946–1955 funkcjonowały w Polsce „ludowej” wojskowe prokuratury rejonowe, do których właściwości rzeczowej należało m.in. prowadzenie postępowań karnych w sprawach żołnierzy i oficerów Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Ochrony Pogranicza/Wojsk Ochrony Pogranicza, a także nadzór nad utrzymaniem dyscypliny, sprawami gospodarczymi i działalnością profilaktyczną w obu wymienionych formacjach. W związku z tym, że zagadnienie to nie było dotąd szerzej omawiane w literaturze tematu, autor przedstawia tę kwestię na przykładzie Wojskowej Prokuratury Rejonowej w Gdańsku i podległych jej (w określonym zakresie) jednostek wchodzących w skład 13. pułku KBW, 4. Brygady OP i 16. oddziału WOP. Prowadzeniem dochodzeń przeciwko żołnierzom i oficerom KBW oraz OP/WOP zajmowali się pod nadzorem prokuratorów WPR w Gdańsku oficerowie dochodzeniowi jednostek, w których służyli podejrzani. Do obowiązków prokuratorów wojskowych oprócz prowadzenia i nadzorowania spraw karnych dotyczących przestępstw popełnionych m.in. przez żołnierzy oraz oficerów KBW i OP/WOP należało zapobieganie im poprzez różnego rodzaju akcje profilaktyczne, tj. pogadanki czy gawędy dla żołnierzy na temat konsekwencji prawnych czynów zabronionych. Prokuratorzy przeprowadzili także szkolenia polityczno-wychowacze w jednostkach KBW i OP/WOP, a także kontrolowali stan umundurowania, wyżywienia i zakwaterowania odbywających w nich służbę żołnierzy oraz wszelkiego rodzaju czynności gospodarcze, rachunkowe i kancelaryjne, jakie się w nich odbywały. Wskazane wyżej kwestie wchodziły w skład tzw. ogólnego nadzoru prokuratorskiego, funkcji niewystępującej w przedwojennym ustawodawstwie polskim, która została przejęta z ustawodawstwa sowieckiego. Jej wprowadzenie umożliwiło komunistom rozciągnięcie kontroli nad kolejnymi obszarami życia publicznego Polski „ludowej”, dlatego opisanie tego zagadnienia jest niezwykle istotne dla lepszego poznania jej powojennej historii.
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0
Inne teksty tego samego autora
- Dariusz Burczyk, Orzecznictwo Wojskowego Sądu Rejonowego w Gdańsku w sprawach karnych prowadzonych w latach 1946–1955 przeciwko funkcjonariuszom UBP i MO , Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989: Nr 1(16) (2018)
- Dariusz Burczyk, Organizacja i funkcjonowanie Wojskowej Prokuratury Rejonowej w Gdańsku (1946-1955). Wybrane zagadnienia , Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989: Nr 1(17) (2019)
