View No. 5 (2024)

No. 5 (2024)

ISSN:
2719-4086

eISSN:
2957-1413
Section: Studies

Everyday Life and Living Conditions of Jews in the Nowy Sącz Ghetto 1940–1942

Łukasz Połomski

Stowarzyszenie Sądecki Sztetl

Polish-Jewish Studies, No. 5 (2024), pages: 337-365 (353-384)

Publication date: 2024-12-18

https://doi.org/10.48261/PJS240509

Abstract

The article focuses on the daily life and living conditions of the Jews in the Nowy Sącz ghetto from 1940 to 1942. The establishment of the so-called Jewish quarter is outlined here, as well as the matters of housing and sanitary conditions in the ghetto, food and way of obtaining it, the terms of Jewish labour, and religious and social life. A crucial aspect of the daily existence of Jews imprisoned in the ghetto was the omnipresent German terror, whether organised or spontaneous.


Archiwum Narodowe w Krakowie Oddział w Nowym Sączu, 31/15/316, Akta m. Nowego Sącza.

Archiwum Sądeckiego Sztetlu, Kac A., Żydzi – prześladowanie i zagłada, mps; Kopia protokołu zeznania Kalmana Holzera; Materiały przekazane przez Władysława Żaroffe; Relacja Izaka Goldfingera; Relacja Jacka Weinbergera z 2016 r.; Relacja Markusa Lustiga z 2012 r. (oznaczenie: F).

Archiwum Żydowskiego Instytutu Historycznego w Warszawie, 301/1703, Relacja Samuela Kaufera; 301/4694, Relacja Kiplowej; 301/1338, Relacja Emila Steinlaufa.

Archiwum JDC (online), List inż. Reinberga do Judenratu w Nowym Sączu, 17 IV 1940 r., http://search.archives.jdc.org/multimedia/Documents/W_3941/W_3941_017/W_3941_017_0859.pdf#search=, dostęp 16 IV 2021 r.; List Judenratu w Nowym Sączu do Jointu w Krakowie, 13 VIII 1940 r., http://search.archives.jdc.org/multimedia/Documents/W_3941/W_3941_017/W_3941_017_0891.pdf#search=, dostęp 16 IV 2021 r.; List Judenratu w Nowym Sączu do Jointu w Krakowie, 6 VI 1940 r., http://search.archives.jdc.org/multimedia/Documents/W_3941/W_3941_017/W_3941_017_0872.pdf#search=, dostęp 16 IV 2021 r.; List Judenratu w Nowym Sączu do Jointu w Krakowie, 21 XI 1940 r., http://search.archives.jdc. org/multimedia/Documents/W_3941/W_3941_017/W_3941_017_0925.pdf#search=, dostęp 16 IV 2021 r.; List Żydowskiej Samopomocy Społecznej w Nowym Sączu do Jointu w Krakowie, 12 I 1941 r., http://search.archives.jdc.org/multimedia/Documents/W_3941/W_3941_017/W_3941_017_0966.pdf#search=, dostęp 16 IV 2021 r.

Archiwum Instytutu Yad Vashem, 033c/6433, Relacja Aby Holzera; O-3-2136, Relacja Estery Elenberg; 88-0192F, M. Bergman-Winter, „Memorandum. Nowy Sącz – Sambor 1939–1945, b.d. i m.

Archiwum Ringelbluma. Konspiracyjne Archiwum Getta Warszawy, t. 24: Obozy pracy przymusowej, oprac. M. Janczewska, Warszawa 2015.

Gołosińska-Maćkowiak J., Najważniejszy dzień życia – Nowy Sącz 1941, „Almanach Sądecki” 2014, R. 23, nr 1/2 (86/87).

Korennman B., Relacja z okresu okupacji, „Almanach Sądecki” 2009, R. 18, nr 1/2 (66/67).

Lehrer S., Strassman L., The Vanished City of Tsanz, Jerusalem 1997.

Lustig M., Skrwawiony puch. Wspomnienia ocalonego z Zagłady, tłum. E. Świderska, Nowy Sącz 2016.

Taffet G., Zagłada Żydów żółkiewskich, oprac. N. Aleksiun, S. Ecker, Warszawa 2019.

Z pamiętników Marii Matyldy Zielińskiej, oprac. B. Celewicz, Nowy Sącz 2021.

Bieberstein A., Zagłada Żydów w Krakowie, Kraków 1985.

Doktór J., Halberstam Chaim Ben Arie [w:] Polski słownik judaistyczny, t. 1, oprac. Z. Borzymińska, R. Żebrowski, Warszawa 2003.

Duda T., Eksterminacja ludności żydowskiej Nowego Sącza w okresie II wojny światowej, „Rocznik Sądecki” 1990, t. 19.

Engelking B., Życie codzienne Żydów w miasteczkach dystryktu warszawskiego [w:] Prowincja noc. Życie i zagłada Żydów w dystrykcie warszawskim, red. B. Engelking, J. Leociak, D. Libionka, Warszawa 2007.

Engelking B., Leociak J., Getto warszawskie. Przewodnik po nieistniejącym mieście, Warszawa 2001.

Franczak A., Sąsiedzkie relacje w godzinie próby. Pomoc jezuitów udzielana Żydom w czasie Zagłady na terenie Nowego Sącza [w:] Kościół, Żydzi, jezuici. Wokół pomocy Żydom w czasie II wojny światowej, red. M. Wenklar, Kraków 2021.

Gieniec A., „Młodość za drutem kolczastym. Dzieje Izaka Goldfingera w czasie II wojny światowej”, mps, praca magisterska przygotowana pod kierunkiem dr. A.K. Linka-Lenczewskiego, Kraków 2003.

Grądzka-Rejak M., „Zdobywczynie życia”. Wybrane aspekty codzienności dziewcząt i kobiet żydowskich podczas okupacji niemieckiej [w:] Ciemności kryją ziemię. Wybrane aspekty badań i nauczania o Holokauście, red. M. Grądzka-Rejak, P. Trojański, Kraków – Nowy Sącz 2019.

Hilberg R., Zagłada Żydów europejskich, t. 1, tłum. J. Giebułtowski, Warszawa 2014.

Kopciowski A., Zagłada Żydów w Zamościu, Lublin 2005.

Mallman K.M., Heinrich Hamann, Leiter des Granzpolizeikommissariats Neu Sandez [w:] Karrieren der Gewalt. Nationalsozialistiche Taterbiographien, red. G. Paul, Darmstadt 2011.

Młynarczyk J.A., W cieniu Zagłady. Losy kieleckich Żydów w czasie drugiej wojny światowej, Toruń 2020.

Moskal G., Rapta M., Tupta W., Mroczne sekrety willi „Tereska”, Rabka-Zdrój 2008.

Musiał B., Kto dopomoże Żydowi…, Poznań 2019.

Okupacja w Sądecczyźnie 1939–1945, red. J. Berghausen, Nowy Sącz 1974.

Pamiętając dla przyszłości. Historia Żydów na Sądecczyźnie. Konteksty – nawiązania – refleksje, Nowy Sącz 2016.

Połomski Ł., Elity nowosądeckich Żydów wobec Zagłady [w:] Elity i przedstawiciele społeczności żydowskiej podczas II wojny światowej, red. M. Grądzka-Rejak, A. Namysło, Kraków–Katowice–Warszawa 2017.

Rączy E., Zagłada Żydów w dystrykcie krakowskim w latach 1939–1945, Rzeszów 2014.

Silberklang D., Bramy łez. Zagłada w dystrykcie lubelskim, tłum. M. Metlerska-Colerick, Lublin 2022.

                            View No. 5 (2024)

No. 5 (2024)

ISSN:
2719-4086
eISSN:
2957-1413

Data publikacji:
2024-12-18

Dział: Studies