Język Polski
English
Français (France)
Italiano
Deutsch
„Di erszte Dajczn”. Obraz okupacji lat 1915–1918 we wspomnieniach poleskich Żydów
Grzegorz Berendt
https://orcid.org/0000-0001-6364-2199
Uniwersytet Gdański, Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku
Polish-Jewish Studies, Nr 2 (2021), strony: 41-81
Data publikacji: 2023-03-28
https://doi.org/10.48261/pjs210203
PDF PL
Abstrakt
Artykuł dotyczy doświadczeń ludności żydowskiej z siłami okupacyjnymi Państw Centralnych na zachodnim Polesiu w okresie od sierpnia 1915 do początków 1919 r. Jego podstawę stanowią opublikowane relacje, które ukazały się zarówno przed rokiem 1939, jak
po 1945. Jak wynika z dokonanej analizy materiału źródłowego, żydowskie wspomnienia pierwszego w XX w. kontaktu z niemieckimi siłami okupacyjnymi były niejednoznaczne. Obok mankamentów zapamiętano również zmiany postrzegane jako pozytywne.
Słowa kluczowe
Żydzi • Polesie • I wojna światowa Jews • Polesie • World War I
Bibliografia
Antopol. Sefer-Izkor, Tel Awiw 1972.
Brisk, Buenos Aires 1953.
Drohiczyn. Finf hundert jor jidysz-lebn, Chicago 1958.
Encyklopedie fun Galut-Lender: Brisk-D’Lite, Jerozolima-Tel-Awiw 1955.
Gedenk-buch fun Kamenec-Litowsk, Zastawie un di kolonies, Tel Awiw 1967.
Izkor-buch fun der jidiszer kehila in Kamin-Koszirski un umgegent, Tel Awiw 1965.
Izkor Kehilot Luniniec/Kożanhorodok, Tel Awiw 1952.
Janow al-jad Pinsk. Sefer Zicharon, Jerozolima 1968.
Kobrin zamlbuch, Buenos Aires 1951.
Mestel J., Milchome-noticn fun a jidiszn oficir, t. 2, Warsze 1924.
Pinkas fun finf kehilot: Prużane, Bereze, Malecz, Szereszew, Selc, Buenos Aires 1958.
Pinkas Byten. Der ojfkum un untergang fun a jidiszer kehila, Buenos Aires 1954.
Pinkas fun der sztot Prużane, Prużana 1930.
Pinsk. Sefer odot we-zicharon la-kehiles Pinsk-Karlin, Tel Awiw 1977.
Riszonim la-mered: Lachwa, Jerozolima-Tel-Awiw 1957.
Rożina. A izkor buch noch der umgelumener rożinoier kehila, Tel Awiw 1957.
Sefer Zicharon Dawid-Horodok, Tel Awiw 1957.
Telechaner Izkor-buch, Los Angeles 1963.
Tojzn jor Pinsk, New York 1941.
Birnbaum N., Was sind Ostjuden. Zur ersten Information, Wien 1916.
Brandt B., Geographischer Bilderatlas des polnisch-weiβrussischen Grenzgebiets, Berlin 1918.
Czerep S., Bitwa pod Łuckiem, Białystok 2003.
Dryer G., Stranger Lands: Politics, Ethnicity and Occupation on the Eastern Front, 1914–1918, „Rice Historical Review”, wiosna 2018, s. 17, https://scholarship.rice.edu/bitstream/handle/1911/101526/Dreyer-RHR-2018-Spring.pdf, dostęp 13 II 2022 r.
Dubnow S., Di welt-geszichte fun jidiszn-folk, t. 10, New York–Buenos Aires 1938, s. 420–421.
Kaplun-Kogan W., Der Krieg. Eine Schicksalsstunde des jüdischen Volkes, Berlin 1915.
Kasmach L., Forgotten occupation: Germans and Belarusians in the Lands of Ober Ost (1915–17), „Canadian Slavonic Papers” 2016, t. 58, nr 4.
Kelletat A., Der Krieg und die Juden in Litauen, „Annaberger Annales” 2011, nr 19.
Lewicki S., Canaris w Madrycie, Warszawa 1989.
Mondalski W., Brześć Podlaski (Brześć Litewski, Brześć nad Bugiem). Zarys geograficzno-historyczny, Turek 1929.
Nalewajko-Kulikov J., Die jiddische Schule der Erwachsenen: Warsaw Yiddish Press and German-Jewish Contacts in 1915–18, „Acta Poloniae Historica” 2016, t. 113.
Niezbrzycki J., Polesie. Opis wojskowo-geograficzny i studium terenu, Warszawa 1930.
Nowik K., Di sztot Brisk, New York 1973.
Rubacha J., Korpus Landwehry w bojach o Baranowicze latem 1916 r., „Słupskie Studia Historyczne” 2010, nr 16.
Zagadzki D., Okręg Korpusu Nr 9 na Polesiu (1921–1939), tłum. E. Lickiewicz, „Echa Polesia” 2012, https://polesie.org/2092/okreg-korpusu-nr-9-na-polesiu-1921-1939/
Zechlin E., Die deutsche Politik und die Juden im Ersten Weltkrieg, Göttingen 1969
Inne teksty tego samego autora
- Grzegorz Berendt, Jesień płonących synagog – jedno z następstw agresji Niemiec na Polskę w 1939 roku , Polish-Jewish Studies: Nr 3 (2022)
