Język Polski
English
Deutsch
Français (France)
Italiano
Русский
Biskup Michał Klepacz jako jeden z negocjatorów porozumienia między państwem a Kościołem katolickim z 14 kwietnia 1950 roku
Pamięć i Sprawiedliwość, Tom 42 Nr 2 (2023), strony: 439-458
Data publikacji: 2024-04-03
https://doi.org/10.48261/pis234218
PDF
Abstrakt
Przedmiotem niniejszego opracowania jest ukazanie zaangażowania ordynariusza łódzkiego bp. Michała Klepacza w negocjacje między rządem a Kościołem katolickim. Rola, którą odegrał ordynariusz w trakcie prac Komisji Mieszanej, i jego wkład w ostateczny kształt zawartego porozumienia były znaczące. Ugodowe nastawienie hierarchy pozwoliło mu podjąć rozmowy z ministrem Wolskim i płk Brystygier, gdy na przełomie 1949 i 1950 r. obie strony negocjacji znalazły się w impasie. Owocem prowadzonych przez kilka miesięcy pertraktacji było porozumienie podpisane 14 kwietnia 1950 r.
Bibliografia
Archiwum Akt Nowych, Akta Antoniego Bidy, 484/13;
Archiwum Akt Nowych, Komitet Centralny Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, 237/V-168;
Archiwum Akt Nowych, Urząd do spraw Wyznań, 125/216, 74/1A.
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej, 01178/776, mf; 01283/829; 1572/337; 1572/338.
Archiwum Państwowe w Łodzi, Komitet Łódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, 1130.
Archiwum Sekretariatu Episkopatu Polski, Komisja Mieszana. Porozumienie, 0304/I;
Archiwum Sekretariatu Episkopatu Polski, Protokoły Konferencji Plenarnej Episkopatu (bez sygnatury).
Wyszyński S., Pro Memoria, t. 3: 1953–1956, oprac. I. Czarcińska, A. Galka, Warszawa 2018.
Dziennik Urzędowy 1949, nr 40, poz. 292, Rozporządzenie Ministra Skarbu z dnia 5 lipca 1949 r. o obowiązku prowadzenia ksiąg podatkowych przez duchownych.
Dziennik Urzędowy 1949, nr 45, poz. 335, Dekret z dnia 5 sierpnia 1949 r. o zmianie niektórych przepisów prawa o stowarzyszeniach.
Dziennik Urzędowy Ministerstwa Oświaty 1945, nr 4, poz. 189, Okólnik Ministra Oświaty z 13 IX 1945 r.
Bankowicz B., Ruch księży patriotów 1949–1955, czyli „koń trojański” w polskim Kościele katolickim [w:] B. Bankowicz, A. Dudek, Ze studiów nad dziejami Kościoła i katolicyzmu w PRL, Kraków 1996.
Dudek A., Gryz R., Komuniści i Kościół w Polsce (1945–1989), Kraków 2006.
Dudek A., Państwo i Kościół w Polsce 1945–1970, Kraków 1995.
Gruczyński K., Biskup Michał Klepacz 1893–1967, Łódź 1993.
Gryz R., Episkopat Polski a koncepcja porozumienia z władzami państwowymi (1946–1950), „Almanach Historyczny” 2021, t. 23, z. 1.
Grzybowski M.M., Tadeusz Paweł Zakrzewski. Biskup Płocki 1946–1961, Płock 2011.
Kucharski W., Komuniści i Watykan. Polityka komunistycznej Polski wobec Stolicy Apostolskiej 1945–1974, Warszawa 2019.
Łatka R., Episkopat Polski wobec stosunków państwo–Kościół i rzeczywistości społeczno-politycznej PRL 1970–1989, Warszawa 2019.
Łatka R., Marecki J., Kościół katolicki w Polsce rządzonej przez komunistów, Warszawa 2017.
Smoliński M.G., Biskup negocjator Zygmunt Choromański (1892–1968). Biografia niepolityczna?, Warszawa 2014.
Ślązak E., „Łódź jest czerwona nie nienawiścią, ale miłością…”. Biskup Michał Klepacz, ordynariusz diecezji łódzkiej – zarys zagadnienia [w:] „Łódź Czerwona” – prawda czy mit? Studia i szkice, red. T. Toborek, Łódź–Warszawa 2020.
Ślązak E., Michał Klepacz [w:] Słownik biograficzny polskiego katolicyzmu społecznego, t. 4, red. R. Łatka, Warszawa 2022.
Wąsek A., Ochrona uczuć religijnych w prawie karnym [w:] Prawo wyznaniowe, red. H. Misztal, P. Stanisz, Lublin 2003.
Zieliński Z., Kościół w Polsce 1944–2007, Poznań 2009.
Żaryn J., Dzieje Kościoła katolickiego w Polsce (1944–1989), Warszawa 2003.
Żaryn J., Kościół a władza w Polsce 1945–1950, Warszawa 1997.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Pamięć i Sprawiedliwość
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/legalcode.pl
Inne teksty tego samego autora
- Ewelina Ślązak, Uległy czy niezależny? Biskup Michał Klepacz w optyce aparatu bezpieczeństwa , Pamięć i Sprawiedliwość: Tom 36 Nr 2 (2020)
- Ewelina Ślązak, „Urząd do Spraw Wyznań. Struktury – działalność – ludzie w latach 1957–1975”. Relacja z ogólnopolskiej konferencji naukowej , Pamięć i Sprawiedliwość: Tom 37 Nr 1 (2021)
