View Vol. 42 No. 2 (2023)

Vol. 42 No. 2 (2023)

ISSN:
1427-7476

Section: Varia. Porozumienie 1950

Biskup Michał Klepacz jako jeden z negocjatorów porozumienia między państwem a Kościołem katolickim z 14 kwietnia 1950 roku

Remembrance and Justice, Vol. 42 No. 2 (2023), pages: 439-458

Publication date: 2024-04-03

https://doi.org/10.48261/pis234218

Abstract

The aim of this study is to show the involvement of the Ordinary of Łódź, Bishop Michał Klepacz,  in  negotiations  between  the  government  and  the  Catholic  Church.  The  role  played by the Ordinary during the work of the Mixed Committee and his contribution to the final shape of the concluded agreement were significant. The hierarch’s conciliatory attitude allowed him to start talks with Minister Wolski and Colonel Brystygier when, at the turn of 1949 and 1950, both sides of the negotiations found themselves at an impasse. The result of several months of negotiations was an agreement signed on 14 April 1950.


Archiwum Akt Nowych, Akta Antoniego Bidy, 484/13;

Archiwum Akt Nowych, Komitet Centralny Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, 237/V-168;

Archiwum Akt Nowych, Urząd do spraw Wyznań, 125/216, 74/1A.

Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej, 01178/776, mf; 01283/829; 1572/337; 1572/338.

Archiwum Państwowe w Łodzi, Komitet Łódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, 1130.

Archiwum Sekretariatu Episkopatu Polski, Komisja Mieszana. Porozumienie, 0304/I;

Archiwum Sekretariatu Episkopatu Polski, Protokoły Konferencji Plenarnej Episkopatu (bez sygnatury).

Wyszyński S., Pro Memoria, t. 3: 1953–1956, oprac. I. Czarcińska, A. Galka, Warszawa 2018.

Dziennik Urzędowy 1949, nr 40, poz. 292, Rozporządzenie Ministra Skarbu z dnia 5 lipca 1949 r. o obowiązku prowadzenia ksiąg podatkowych przez duchownych.

Dziennik Urzędowy 1949, nr 45, poz. 335, Dekret z dnia 5 sierpnia 1949 r. o zmianie niektórych przepisów prawa o stowarzyszeniach.

Dziennik Urzędowy Ministerstwa Oświaty 1945, nr 4, poz. 189, Okólnik Ministra Oświaty z 13 IX 1945 r.

Bankowicz B., Ruch księży patriotów 1949–1955, czyli „koń trojański” w polskim Kościele katolickim [w:] B. Bankowicz, A. Dudek, Ze studiów nad dziejami Kościoła i katolicyzmu w PRL, Kraków 1996.

Dudek A., Gryz R., Komuniści i Kościół w Polsce (1945–1989), Kraków 2006.

Dudek A., Państwo i Kościół w Polsce 1945–1970, Kraków 1995.

Gruczyński K., Biskup Michał Klepacz 1893–1967, Łódź 1993.

Gryz R., Episkopat Polski a koncepcja porozumienia z władzami państwowymi (1946–1950), „Almanach Historyczny” 2021, t. 23, z. 1.

Grzybowski M.M., Tadeusz Paweł Zakrzewski. Biskup Płocki 1946–1961, Płock 2011.

Kucharski W., Komuniści i Watykan. Polityka komunistycznej Polski wobec Stolicy Apostolskiej 1945–1974, Warszawa 2019.

Łatka R., Episkopat Polski wobec stosunków państwo–Kościół i rzeczywistości społeczno-politycznej PRL 1970–1989, Warszawa 2019.

Łatka R., Marecki J., Kościół katolicki w Polsce rządzonej przez komunistów, Warszawa 2017.

Smoliński M.G., Biskup negocjator Zygmunt Choromański (1892–1968). Biografia niepolityczna?, Warszawa 2014.

Ślązak E., „Łódź jest czerwona nie nienawiścią, ale miłością…”. Biskup Michał Klepacz, ordynariusz diecezji łódzkiej – zarys zagadnienia [w:] „Łódź Czerwona” – prawda czy mit? Studia i szkice, red. T. Toborek, Łódź–Warszawa 2020.

Ślązak E., Michał Klepacz [w:] Słownik biograficzny polskiego katolicyzmu społecznego, t. 4, red. R. Łatka, Warszawa 2022.

Wąsek A., Ochrona uczuć religijnych w prawie karnym [w:] Prawo wyznaniowe, red. H. Misztal, P. Stanisz, Lublin 2003.

Zieliński Z., Kościół w Polsce 1944–2007, Poznań 2009.

Żaryn J., Dzieje Kościoła katolickiego w Polsce (1944–1989), Warszawa 2003.

Żaryn J., Kościół a władza w Polsce 1945–1950, Warszawa 1997.

                            View Vol. 42 No. 2 (2023)

Vol. 42 No. 2 (2023)

ISSN:
1427-7476

Data publikacji:
2024-04-03

Dział: Varia. Porozumienie 1950