Język Polski
English
Русский
Italiano
Français (France)
Deutsch
Українська
Čeština
„Historia oceni Pana trud”. Echa społecznych reakcji na stan wojenny z perspektywy prywatnych listów nadsyłanych do Wojciecha Jaruzelskiego w latach 1982–1989 (rekonesans badawczy)
Patryk Pleskot
https://orcid.org/0000-0001-5627-8325
Instytut Pamięci Narodowej, Uniwersytet Rzeszowski
Komunizm: System - Ludzie - Dokumentacja, No 13 (2024), ##plugins.themes.libcom.pages##: 192-210
##plugins.themes.libcom.datepubl##: 2024-12-23
https://doi.org/10.48261/2299.890X.13.2024.07
PDF (Język Polski)
Abstrakt
W latach osiemdziesiątych wielu Polaków decydowało się wysyłać indywidualne, prywatne listy do gen. Wojciecha Jaruzelskiego, słusznie uznawanego za najważniejszą osobę w państwie. Wpływały one do kancelarii KC PZPR, Urzędu Rady Ministrów, MON, a od 1985 r. również do kancelarii Przewodniczącego Rady Państwa. Część tej korespondencji Jaruzelski zachował na własny użytek – dziś można je obejrzeć w Archiwum Hoovera. Niemała grupa nadawców nawiązywała do stanu wojennego i wyrażała swoje poparcie dla decyzji o jego wprowadzeniu. Listy te nie stanowią rzecz jasna reprezentatywnej próby pozwalającej na całościową analizę nastrojów społecznych, niemniej odzwierciedlają się w nich opinie przynajmniej części Polaków, warto się więc z nimi zapoznać. Co istotne, ciekawe poznawczo są nie tylko same listy, lecz także różne adnotacje, podkreślenia czynione przez najbliższych współpracowników generała i jego samego, projekty odpowiedzi itp. W sumie zatem dokumentacja ta przedstawia interesujący obraz postaw autorów listów, a przy tym wskazuje na elementy mechanizmu obsługiwania tego rodzaju kontaktów z obywatelami.
Reference
Hoover Institution Library & Archives, Wojciech Jaruzelski Papers.
Jaruzelski i inni o stanie wojennym. Stenogram debaty zorganizowanej w Wojskowym Instytucie Historycznym w dziesiątą rocznicę wprowadzenia stanu wojennego, red. J.R. Sielezin, oprac. P. Brzeziński, Gdańsk 2023.
Lata, listy, ludzie. Adresat M.F. Rakowski, Warszawa 1993.
Listy do M.F. Rakowskiego. Listopad, grudzień 1982, oprac. M.F. Rakowski, Warszawa 1983.
Od sierpnia do grudnia 1980. Listy do Mieczysława F. Rakowskiego, oprac. M.F. Rakowski, Warszawa 1981.
Stocznia Gdańska – sierpień 1983. Listy do wicepremiera M.F. Rakowskiego, oprac. M.F. Rakowski, Warszawa 1983.
Rolicki J., Edward Gierek. Replika, Warszawa 1990.
Supliki do najwyższej władzy, red. M. Kula, Warszawa 1996.
Dziennik Ustaw 1982.
Monitor Polski 1982.
Adamus A.M., Listy i korespondencja do władz jako źródło do badań dziejów PRL, „Dzieje Najnowsze” 2020, nr 2.
Adamus A.M., Problemy wsi w Polsce w latach 1956–1980 w świetle listów do władz centralnych, Warszawa 2017.
Berger M.E., Jaruzelski, tłum. Z. Bauer, Kraków 1991.
Burakowski A., Geniusz Karpat. Dyktatura Nicolae Ceaușescu 1965–1989, Warszawa 2008.
Dudek A., Reglamentowana rewolucja. Rozkład dyktatury komunistycznej w Polsce 1988–1989, Kraków 2004.
Epistolografia w Polsce Ludowej (1945–1989). List i jego pochodne w systemie państwa komunistycznego, red. A.M. Adamus, B. Noszczak, Warszawa 2020.
Gadziński P., Czerwony Ślepowron. Biografia Wojciecha Jaruzelskiego, Poznań 2017.
Jarosz D., Akta Biura Listów i Inspekcji KC PZPR jako źródło do badań rzeczywistości społecznej w Polsce w latach 1950–1956, „Polska 1944/45–1989. Studia i materiały” 1997, t. 2.
Jarosz D., „Fakty, które podajecie, są niedopuszczalne”. Supliki chłopskie z czasów kolektywizacji (1949–1955), „Regiony” 1992, nr 1.
Kowal P., Cieślik M., Jaruzelski. Życie paradoksalne, Kraków 2015.
Kowalski L., Jaruzelski. Generał ze skazą. Biografia wojskowa generała armii Wojciecha Jaruzelskiego, wyd. 2, Poznań 2012.
Kozłowski T., Koniec imperium MSW. Transformacja organów bezpieczeństwa państwa 1989–1990, Warszawa 2019.
Kula M., Niespodziewani przyjaciele, czyli rzecz o zwykłej, ludzkiej solidarności, przedm. J. Le Goff, Warszawa 1995.
Listy do władz centralnych w Polsce 1945–1989 (przewodnik) / Letters to the Central Authorities in Poland, 1945–1989 (Guidebook), oprac. A.M. Adamus, D. Jarosz, G. Miernik, E. Szpak, Warszawa 2019.
Madurowicz-Urbańska H., Supliki chłopskie XVIII w., „Kwartalnik Historyczny” 1956, nr 4–5.
Paczkowski A., Droga do „mniejszego zła”. Strategia i taktyka obozu władzy, lipiec 1980 – styczeń 1982, Kraków 2001.
Paczkowski A., Wojna polsko-jaruzelska. Stan wojenny w Polsce 13 XII 1981 – 22 VII 1983, Warszawa 2007.
Walicki A., PRL i skok do neoliberalizmu, t. 1: Jaruzelski, Solidarność, zdrada elit, red. J. Schiller-Walicka, A. Dybicz, Warszawa 2021.
Werblan A., Prawda i realizm, t. 2: Gomułka, Gierek, Jaruzelski i… Wałęsa, Warszawa 2024.
Licence
Copyright (c) 2024 Komunizm: System - Ludzie - Dokumentacja
Tato práce je licencována pod Mezinárodní licencí Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0.
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/legalcode.pl
Nejaktuálnější články stejného autora (stejných autorů)
- Patryk Pleskot, „Projekt Prawda” przeciw „judaszowym srebrnikom”. Ucieczki Romualda Spasowskiego i Zdzisława Rurarza w propagandzie PRL i USA – kampanie medialne w cieniu stanu wojennego , Komunizm: System - Ludzie - Dokumentacja: No 12 (2023)
- Patryk Pleskot, Oskarżyć i potępić. Przebieg rozprawy przeciw Zygmuntowi Augustyńskiemu (i innym) z 1947 r. jako przykład procesu politycznego z okresu początków stalinizmu w Polsce , Komunizm: System - Ludzie - Dokumentacja: No 7 (2018)
- Patryk Pleskot, O wojnie i Polsce na Wyspie Świętego Ludwika. Konferencja „Wkład Polaków w walkę z dwoma totalitaryzmami w Polsce i na Zachodzie” (Paryż, 16–17 listopada 2021 r.) , Komunizm: System - Ludzie - Dokumentacja: No 10 (2021)
- Patryk Pleskot, Kontrwywiadowcza ochrona kapitalizmu. Rozpracowanie Oddziału Warszawskiego „Interpolcomu” w latach 1983–1990 , Komunizm: System - Ludzie - Dokumentacja: No 8 (2019)
