Surveillance Keeping Step with Integrating Elites: The 'Operativgruppe Moskau' of the East German Stasi
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989, Nr 18 (2020), strony: 404-414
Data publikacji: 2023-03-29
Abstrakt
Artykuł omawia współpracę między wschodnioniemiecką Stasi a KGB. Skupia się na Grupie Operacyjnej Stasi w ZSRR („Operativgruppe Moskau”), działającej od połowy lat pięćdziesiątych w celu monitorowania obywateli wschodnioniemieckich w ZSRR. Praca przygląda się rozwojowi przedstawicielstwa Stasi i rosnącemu zakresowi jego działań, opisuje działania i ograniczenia wynikające zarówno z mentalności oficerów Stasi, jak i z podporządkowanej pozycji przedstawicielstwa Stasi we współpracy między oboma aparatami bezpieczeństwa. Przedstawia „Operativgruppe Moskau” jako wyraz roszczenia Stasi do prawa kontrolowania obywateli NRD poza granicami kraju oraz jako ogólny element międzynarodowego systemu inwigilacji w bloku wschodnim powstałego w następstwie zacieśniających się kontaktów pomiędzy europejskimi krajami obozu socjalistycznego i ich obywatelami.
Bibliografia
Bundesbeauftragte für die Unterlagen des Staatssicherheitsdienstes der ehemaligen DDR (Archives of the Federal Commissioner for Stasi Records – BStU), Berlin DDR-Staatssicherheit und sowjetischer KGB. Quellensammlung, prep. by D. Selvage, W. Süß, https://www.bstu.de/informationen-zur-stasi/quellensammlungen/das-mfs-und-die-zusammenarbeit-mit-anderen-kommunistischen-geheimdiensten/, accessed 16 Jan. 2021
Bailey G., Kondraschow S.A., Murphy D.E., Die unsichtbare Front. Der Krieg der Geheimdienste im geteilten Berlin (Berlin: Ullstein, 1997); English version: Battleground Berlin. CIA vs. KGB in the Cold War (New Haven: Yale University Press 1997)
Domnitz Ch., with coll. of M.Tantzscher, Kooperation und Kontrolle. Die Arbeit der Stasi-Operativgruppen im sozialistischen Ausland (Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht, 2016; Series: Analysen und Dokumente. Wissenschaftliche Reihe des BStU, 46)
Gieseke J., The History of the Stasi. East Germany’s Secret Police, 1945–1990 (New York: Berghahn Books, 2014)
Labrenz-Weiß H., Die Hauptabteilung II: Spionageabwehr (MfS-Handbuch: Anatomie der Staatssicherheit – Geschichte, Struktur und Methoden) (Berlin: BStU, 1998), http://www.nbn-resolving.org/urn:nbn:de:0292-97839421300593, accessed 16 Jan. 2021
Richter W., Der Militärische Nachrichtendienst der Nationalen Volksarmee der DDR und seine Kontrolle durch das Ministerium für Staatssicherheit. Die Geschichte eines deutschen Geheimdienstes (Frankfurt a. M.: Peter Lang, 2004)
Tantzscher M., "Grupy operacyjne Stasi w krajach bloku wschodniego", Pamięć i Sprawiedliwość, 9 (2006), 43–61
Zech K.-A., "… nicht nur ein Förderinstitut". Mit der Arbeiter- und Bauern-Fakultät II Halle wurde vor 50 Jahren eine kommunistische Kaderschmiede gegründet (Magdeburg: Harz Druckerei Wernigerode, 2004; Series: Sachbeiträge des LStU Sachsen-Anhalt 33)
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.