The Role and Importance of Civil Counterintelligence Information During the Negotiations of the “Agreement Between the Polish People’s Republic and the Federal Republic of Germany on the Basis of Normalization of Mutual Relations” (1969–1970)
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989, No. 22 (2024), pages: 560-580
Publication date: 2025-02-04
https://doi.org/10.48261/arprl242219
Abstract
This article discusses the intelligence activities of Department II of the Ministry of Internal Affairs (civilian counterespionage) in 1969–1970, i.e. in the period of preparation for bilateral talks and negotiations of the Treaty between the Polish People’s Republic and West Germany on the foundations of normalisation of mutual relations. The intelligence activities undertaken by the service at the time went well beyond routine operations. The text discusses the scope of interests of Department II of the Ministry of Internal Affairs, and presents the basic forms of intelligence work of both counterintelligence and the other branches of the Security Service. An analysis of the briefing materials showed that elaborate methods of surveillance of German and Polish negotiators were used during the talks in question. This was a result of the expectations of the First Secretary of the Central Committee of the Polish United Workers’ Party (PZPR), Władysław Gomułka, who was personally interested in the talks’ outcome, and the extent of his influence on the work of civilian counterespionage that proved to be greater than that of any other communist leader until 1989.
References
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej (AIPN).
„Zbiór Dokumentów” (Warszawa) 1969, R. 25, nr 5.
Piecuch H., Wojciech Jaruzelski tego nigdy nie powie. Mówi były szef wywiadu i kontrwywiadu, pierwszy zastępca Ministra Spraw Wewnętrznych generał dywizji Władysław Pożoga, Warszawa 1992.
Akt Normalizacyjny. 50 lat układu o podstawach normalizacji stosunków PRL–RFN z 7 grudnia 1970 roku, red. J. Barcz, K. Ruchniewicz, Warszawa 2021.
Aparat bezpieczeństwa w Polsce. Kadra kierownicza, t. 2: 1956–1975, red. P. Piotrowski, Warszawa 2006.
Bingen D., Polityka Republiki Bońskiej wobec Polski. Od Adenauera do Kohla 1949–1991, Kraków 1997.
Eisler J., Czterdzieści pięć lat, które wstrząsnęły Polską, Warszawa 2018.
Eisler J., Siedmiu wspaniałych. Poczet pierwszych sekretarzy KC PZPR, Warszawa 2014.
Grabowska-Siwiec A., Kontrwywiad a władza. Od Departamentu II Ministerstwa Spraw Wewnętrznych do Zarządu Kontrwywiadu Urzędu Ochrony Państwa, Warszawa 2024.
Historia dyplomacji polskiej, t. 6: 1944/1945–1989, red. W. Materski, W. Michowicz, Warszawa 2010.
Jarząbek W., Polska Rzeczpospolita Ludowa wobec polityki wschodniej Republiki Federalnej Niemiec w latach 1966–1976. Wymiar dwustronny i międzynarodowy, Warszawa 2011.
Krassowski K., Wierzchowski T., Wierzchowska A., Rola i zadania służb specjalnych w państwach niedemokratycznych i demokratycznych na przykładzie Rosji i Polski, „International Journal of Legal Studies” 2020, nr 2 (8).
Madajczyk P., Niemcy polscy 1944–1989, Warszawa 2001.
Pleskot P., Dyplomata, czyli szpieg? Działalność służb kontrwywiadowczych PRL wobec zachodnich placówek dyplomatycznych w Warszawie (1956–1989), Warszawa 2013.
Siuda M., Wywiał K., Służby Bezpieczeństwa Państwa Belgii – wybrane aspekty działań w ramach profilaktyki kontrwywiadowczej, „Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego” 2013, nr 9 (5).
Słoń M., Wójcik S., Tajemnice wywiadu wewnętrznego, Warszawa 2020.
Tomala M., Patrząc na Niemcy. Od wrogości do porozumienia 1945–1991, Warszawa 1997.
License
Copyright (c) 2024 Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
Język Polski
English
PDF (Język Polski)
