okładka

Vol. 33 No 1 (2019)

ISSN:
1427-7476

Section: Materiały i dokumenty

Opozycja polityczna w świetle danych Biura Studiów Służby Bezpieczeństwa MSW z 1988 roku

Grzegorz Wołk

Biuro Badań Historycznych Instytut Pamięci Narodowej

Pamięć i Sprawiedliwość, Vol. 33 No 1 (2019), pages: 522-545

Publication date: 2019-06-30

Résumé

Od czasu wprowadzenia stanu wojennego w Polsce Biuro Studiów Służby Bezpieczeństwa Ministerstwa Spraw Wewnętrznych miało za zadanie nie tylko prowadzić działania operacyjne skierowane wobec najważniejszych organizacji podziemia solidarnościowego, lecz także tworzyć i gromadzić materiały analityczne na jego temat. Cyklicznie opracowywano raporty zawierające liczbę osób zaangażowanych w podziemną opozycję i charakterystykę organizacji działających w jej ramach. W tego typu analizach oceniano również skalę penetracji przez różne jednostki SB (nie tylko Biuro Studiów) konspiracyjnych środowisk, starano się przewidzieć dynamikę rozwoju sytuacji w podziemiu, a także kreślono scenariusze możliwych działań, które mogłyby je osłabić. Publikowany dokument jest ostatnią taką analizą sporządzoną przed rozpoczęciem rozmów Okrągłego Stołu. Rzuca światło na ocenę podziemia, jaka obowiązywała w Biurze Studiów SB i kierownictwie MSW w tym czasie. Dokument pokazuje, że chociaż SB odnosiła sukcesy w rozbijaniu podziemnych struktur i plasowaniu w niej agentury, to jednak nie była w stanie zapanować nad nimi i wpłynąć na ich rozwój.

Dokumenty władz NSZZ „Solidarność” 1981–1989, wstęp, wybór i oprac. J. Olaszek, Warszawa 2010.

Kryptonim „Gracze”. Służba Bezpieczeństwa wobec Komitetu Obrony Robotników i Komitetu Samoobrony Społecznej „KOR” 1976–1981, wybór, wstęp i oprac. Ł. Kamiński, G. Waligóra, Warszawa 2010.

Olaszek J., Wołk G., Drugi obieg wydawniczy w oczach Służby Bezpieczeństwa, „Pamięć i Sprawiedliwość” 2013, nr 1 (21).

Piotrowski P., Wrocławska opozycja w 1986 roku w materiałach Służby Bezpieczeństwa, „Pamięć i Sprawiedliwość” 2003, nr 2 (4).

Sawicki W., Podziemie antykomunistyczne w 1987 r. w oczach Służby Bezpieczeństwa, „Arcana” 1999, nr 27.

Sawicki W., Podziemie polskie w końcu 1987 r. w oczach Służby Bezpieczeństwa [w:] Drogi do niepodległości 1944–1956/1980–1989. Nieznane źródła do dziejów najnowszych Polski, red. W. Wrzesiński, Wrocław 2001.

Sawicki W., Raport Kiszczaka dla Moskwy, czyli czego nie powiedział minister Widacki, Kraków 2002.

Waligóra G., Analiza Departamentu III MSW na temat niezależnego ruchu wydawniczego w połowie 1987 roku [w:] Studia i materiały z dziejów opozycji i oporu społecznego, t. 5, red. Ł. Kamiński, G. Waligóra, Wrocław 2006.

Zmierzch dyktatury. Polska lat 1986–1989 w świetle dokumentów, t. 2: Czerwiec–grudzień 1989, wybór, wstęp i oprac. A. Dudek, Warszawa 2013.

Bagieński W., Wydział XI Departamentu I MSW i kierunki działania wywiadu w walce z opozycją w latach osiemdziesiątych [w:] W. Bagieński, S. Cenckiewicz, P. Woyciechowski, Konfidenci, Warszawa 2015.

Cenckiewicz S., Anna Solidarność. Życie i działalność Anny Walentynowicz na tle epoki (1929–2010), Poznań 2010.

Cenckiewicz S., Chmielecki A., Kowalski J., Piekarska A.K., Lech Kaczyński. Biografia polityczna 1949–2005, Poznań 2013.

Cenckiewicz S., Gontarczyk P., SB a Lech Wałęsa. Przyczynek do biografii, Gdańsk–Warszawa–Kraków 2008.

Dudek A., Reglamentowana rewolucja. Rozkład dyktatury komunistycznej w Polsce 1988–1990, Kraków 2014.

Dworaczek K., Polska Partia Socjalistyczna 1987–1990 [w:] NSZZ „Solidarność” 1980–1989, t. 7: Wokół „Solidarności”, red. Ł. Kamiński, G. Waligóra, Warszawa 2010.

Friszke A., Tymczasowa Komisja Koordynacyjna NSZZ „Solidarność” (1982–1987) [w:] Solidarność podziemna 1981–1989, red. A. Friszke, Warszawa 2006.

Kamiński Ł., Waligóra G., Solidarność Walcząca [w:] NSZZ „Solidarność” 1980–1989, t. 2: Ruch społeczny, red. Ł. Kamiński, G. Waligóra, Warszawa 2010.

Kowal P., Koniec systemu władzy. Polityka ekipy gen. Wojciecha Jaruzelskiego w latach 1986–1989, wyd. II, Warszawa 2015.

Kowalski L., Krótsze ramię Moskwy. Historia kontrwywiadu wojskowego PRL, Warszawa 2017.

Piotrowski P., Kufel i jego kompania. Tajni współpracownicy wojskowych służb specjalnych, „Biuletyn IPN” 2005, nr 3 (50).

Piotrowski P., „Solidarność Walcząca” w świetle materiałów Służby Bezpieczeństwa, „Biuletyn IPN” 2005, nr 7–8 (54–55).

Piotrowski P., Struktury Służby Bezpieczeństwa MSW 1975–1990, „Pamięć i Sprawiedliwość” 2003, nr 1 (4).

Pilarski S., Niepokorni. Dzieje Grupy Roboczej Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”, „Do Rzeczy” 2018, nr 5.

Waligóra G., Wołk G., Konfederacja Polski Niepodległej 1979–1990 [w:] NSZZ „Solidarność” 1980–1989, t. 7: Wokół „Solidarności”, red. Ł. Kamiński, G. Waligóra, Warszawa 2010.

Wołk G., Służba Bezpieczeństwa wobec pism i wydawnictw drugiego obiegu w latach 1980–1990 [w:] Drugi obieg wydawniczy w PRL na tle samizdatu w państwach bloku sowieckiego po 1956 roku, red. P. Gasztold-Seń, N. Jarska, J. Olaszek, Warszawa 2016.

Wołk G., Tajna broń Kiszczaka, „Historia Do Rzeczy” 2017, nr 8 (54).

Wołk, G. (2019). Opozycja polityczna w świetle danych Biura Studiów Służby Bezpieczeństwa MSW z 1988 roku. Pamięć I Sprawiedliwość, 33(1), 522–545. Consulté à l’adresse https://czasopisma.ipn.gov.pl/index.php/pis/article/view/51

Statistics

Téléchargements

Les données relatives au téléchargement ne sont pas encore disponibles.

Share it

Share |
okładka

Vol. 33 No 1 (2019)

ISSN:
1427-7476

Data publikacji:
2019-12-08

Dział: Materiały i dokumenty