Język Polski
English
Deutsch
Français (France)
Italiano
Русский
Ewolucja systemu szkolenia funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa w latach 1956–1990
Pamięć i Sprawiedliwość, Tom 42 Nr 2 (2023), strony: 146-168
Data publikacji: 2024-04-03
https://doi.org/10.48261/pis234209
PDF
Abstrakt
Oficerowie kształceni w Centrum Wyszkolenia Ministerstwa Spraw Wewnętrznych w Legionowie zasilali szeregi Służby Bezpieczeństwa w całej Polsce, stając się wzorem dla swoich młodszych kolegów. W okresie, którego dotyczy ten artykuł, ważną cechą szkoleń była indoktrynacja w duchu marksistowskim, jednak najważniejsze były kursy służące podniesieniu wiedzy ogólnej i specjalistycznej. Pierwszy rodzaj dominował w latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych, kiedy to starano się przede wszystkim podnieść niski na ogół poziom wykształcenia funkcjonariuszy, którzy rozpoczęli służbę w czasach stalinowskich. Od ok. 1970 r. kwalifikacje osób wstępujących do SB się poprawiły, co pociągnęło za sobą konieczność wprowadzenia zmian w procesie nauczania. W rezultacie system szkolenia oficerów omawianej formacji, wypracowany na początku istnienia reżimu komunistycznego w Polsce, został gruntownie zreformowany w 1972 r.
Bibliografia
Archiwum Delegatury Instytutu Pamięci Narodowej w Olsztynie, Prace dyplomowe WSO w Szczytnie.
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie, Zarządzenia i normatywy, protokoły narad Kolegium MSW, wewnętrzne opracowania, akta osobowe, CW/WSO MSW, prace dyplomowe.
Dz.U. 1972, nr 53, poz. 343, Ustawa z dnia 16 grudnia 1972 r. zmieniająca ustawę o stosunku służbowym funkcjonariuszów Milicji Obywatelskiej.
Dz.U. 1990, nr 64, poz. 373, Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie utworzenia Wyższej Szkoły Policji oraz zniesienia Akademii Spraw Wewnętrznych, 10 września 1990 r.
Lipka M., Wspomnienia rektora Akademii Spraw Wewnętrznych 1972–1990. Aneks, Warszawa 2002.
Lipka M., Zwierzenia niezwykłego policjanta, Warszawa 1999.
Pomianowski J., W kręgu prowokacji, Warszawa 1998.
Bereszyński Z., Rekrutacja, szkolenie i kariery funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa (na przykładzie województwa opolskiego), „Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989” 2017, nr 1 (15).
Historyczno-prawna analiza struktur organów bezpieczeństwa państwa w Polsce Ludowej (1944–1990). Zbiór studiów, red. A. Jusupović, R. Leśkiewicz, Warszawa 2013.
Jusupović A., „Nie matura, lecz chęć szczera zrobi z ciebie oficera”, czyli rola przyzakładowego szkolnictwa w kształceniu kadr RBP/MBP/MSW (1944–1990), „Dzieje Najnowsze” 2015, nr 4.
Jusupović A., Służba Bezpieczeństwa na cywilnych uczelniach. Przyczynek do pozaresortowego szkolenia funkcjonariuszy MSW, „Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989” 2017, nr 1 (15).
Kaczorowski A.W., Edukacja i wyszkolenie funkcjonariuszy Wydziału II/V Departamentu IV MSW, „Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989” 2017, nr 1 (15).
Lewandowski H., Cele i zadania WSO MSW im. F. Dzierżyńskiego w procesie kształcenia kadr Służby Bezpieczeństwa, „Problemy Teorii i Praktyki Operacyjnej Służby Bezpieczeństwa” 1987, nr 1 (37).
Musiał F., Podręcznik bezpieki. Teoria pracy operacyjnej Służby Bezpieczeństwa w świetle wydawnictw resortowych Ministerstwa Spraw Wewnętrznych PRL (1970–1989), Kraków 2015.
Reszke A.M., System szkoleniowy służb bezpieczeństwa w PRL na przykładzie Departamentu IV Ministerstwa Spraw Wewnętrznych (zarys problemu), „Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989” 2020, nr 18.
Rybarczyk P., Szkolenie funkcjonariuszy aparatu bezpieczeństwa i porządku publicznego w PRL w latach 1956–1989 (na przykładzie województwa bydgoskiego), „Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989” 2017, nr 1 (15).
Wołk G., Prace dyplomowe absolwentów Wyższej Szkoły Oficerskiej MSW im. Feliksa Dzierżyńskiego w Legionowie – przyczynek do bibliografii [w:] Letnia Szkoła Historii Najnowszej 2010. Referaty, red. N. Jarska, T. Kozłowski, Warszawa 2011.
Współpraca SB MSW PRL z KGB ZSRR w latach 1970–1990. Próba bilansu, red. Z. Nawrocki, Warszawa 2013.
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Pamięć i Sprawiedliwość
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/legalcode.pl
Inne teksty tego samego autora
- Grzegorz Wołk, Opozycja polityczna w świetle danych Biura Studiów Służby Bezpieczeństwa MSW z 1988 roku , Pamięć i Sprawiedliwość: Tom 33 Nr 1 (2019)
- Jan Olaszek, Grzegorz Wołk, Drugi obieg wydawniczy w oczach Służby Bezpieczeństwa , Pamięć i Sprawiedliwość: Tom 21 Nr 1 (2013)
