Język Polski
English
Deutsch
Français (France)
Italiano
Русский
The dispute over Stanislaus of Szczepanów. Discussions on the Novel Imiennik [The Namesake] by Karol Bunsch
Przemysław Benken
https://orcid.org/0000-0002-1385-3016
Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Szczecinie
Remembrance and Justice, Vol. 40 No. 2 (2022), pages: 151-172
Publication date: 2022-12-31
https://doi.org/10.48261/pis224008
PDF (Język Polski)
Abstract
The article addresses the discussion on the two-volume novel Imiennik (vol. 1: Śladami pradziada [In the Footsteps of the Great-Grandfather], vol. 2: Miecz i pastorał [Sword and Crosier]) by the Cracow lawyer and writer Karol Bunsch, published in 1949. It describes the reign of Bolesław the Bold and the ruler’s conflict with the Bishop of Cracow, Stanislaus of Szczepanów, which ended with the latter’s tragic death in 1079. In the novel, the author combined historical facts, his own interpretations of contentious issues and extant source material, as well as fictional events; in doing so, he strongly outlined the scientifically unverifiable inner motivations of historical figures. The novel sparked a polemic between the author and his critics that took place, among others, in Tygodnik Powszechny [Common Weekly]. It mainly concerned Bunsch’s portrayal of Bishop Stanislaus, which was considered unreliable and hurtful. Critics of the book rejected the historians’ concepts on which Bunsch relied, as well as some of the information given by Gallus Anonymus, or proposed a different interpretation. At the same time, they gave preference to later sources that portrayed Bishop Stanislaus in a positive light. Bunsch defended the hypotheses of older scholars he presented in the novel, as well as many of his own thoughts, accusing his opponents of ignorance of the sources, misinterpretation and even manipulation. The dispute dragged on for many years and had an additional political dimension, becoming part of the complicated relationship between the Catholic Church and the communist government.
References
Wojtyła K., Kazania 1962–1978, Kraków 1979.
Bunsch K., W sprawie biskupa szczepanowskiego, „Życie Literackie” 1963, nr 9 (579).
Ehrlich L., Prof. Ehrlich o sprawie św. Stanisława, „Tygodnik Powszechny” 1963, nr 2 (729).
o. Malachiasz, Poczta ojca Malachiasza, „Tygodnik Powszechny” 1962, nr 49 (724).
Plezia M., Czy doprawdy tekst autentyczny, „Tygodnik Powszechny” 1951, nr 5 (307).
Plezia M., Nowa praca o św. Stanisławie, „Tygodnik Powszechny” 1951, nr 35 (340).
Spór o sprawę św. Stanisława. List Karola Bunscha, „Tygodnik Powszechny” 1951, nr 11 (313).
Spór o sprawę św. Stanisława. Odpowiedź Mariana Plezi, „Tygodnik Powszechny” 1951, nr 11 (313).
Starowieyska-Morstinowa Z., Król i Biskup, „Tygodnik Powszechny” 1949, nr 44 (242)
[Święcicki J.M.], J.M.S., Czy św. Stanisław był „traditorem”?, „Tygodnik Powszechny” 1951, nr 4 (306).
Baszkiewicz J., Czarna i biała legenda Bolesława Śmiałego, „Kwartalnik Historyczny” 1981, R. 88, nr 2.
Bunsch K., Posłowie [w:] K. Bunsch, Przekleństwo, Kraków 2003.
Domański J., Profesor Marian Plezia (26 II 1917 – 3 XI 1996), filolog klasyczny – mediewista – historyk filologii, „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki” 1997, t. 42, nr 3–4.
Dziedzic Z., Miejsce męczeństwa św. Stanisława w kulturze i w świadomości narodowej Polaków, „Peregrinus Cracoviensis” 2000, z. 8.
Gieysztor A., Wstęp [w:] T. Wojciechowski, Szkice historyczne jedenastego wieku, oprac. A. Gieysztor, Warszawa 1970.
Gołubiew O., Unoszeni historią, Kraków 1979.
Grudziński T., Konflikt króla Bolesława Szczodrego z biskupem Stanisławem w polskiej świadomości zbiorowej (zarys problematyki), „Acta Universitatis Nicolai Copernici. Historia” 1981, t. 17.
Grudziński T., Bolesław Śmiały – Szczodry i biskup Stanisław, Warszawa 1982.
Grzegorski Z., Święty – Śmiały. Wątek św. Stanisława w literaturze polskiej, „Poznańskie Studia Teologiczne” 2005, t. 18.
Janicki J.J., Logos i etos świętości w świetle tekstów liturgicznych o św. Stanisławie biskupie i męczenniku, „Folia Historica Cracoviensia” 2003.
Kornalczyk F., Wprowadzenie do sztuki Marii Dąbrowskiej [w:] M. Dąbrowska, Stanisław i Bogumił, Gniezno 1966.
Kosonowski S., Stanisław Wyspiański zapomnianym autorem hipotezy o aktywnej roli Władysława Hermana w procesie obalenia władzy królewskiej Bolesława Szczodrego, „Pamiętnik Literacki” 2017, nr 2.
Kristanova E., „Tygodnik Powszechny” (1945–1953). W kręgu zagadnień prozy literackiej, „Rocznik Historii Prasy Polskiej” 2013, t. 16, z. 2 (32).
Labuda G., List papieża Paschalisa II do niewiadomego arcybiskupa polskiego z początku XII wieku, „Sobótka” 1971, nr 4.
Labuda G., Św. Stanisław. Biskup krakowski, patron Polski. Śladami zabójstwa – męczeństwa – kanonizacji, Poznań 2000.
Labuda G., Mieszko II. Król Polski (1025–1034), Poznań 2009.
Łysiak W., Wyspy bezludne, Warszawa 1994.
Plezia M., Kronika Galla na tle historiografii XII wieku, Kraków 1947.
Plezia M., Problem św. Stanisława biskupa, „Homo Dei” 1950, nr 19.
Przybyszewski B., Monolog króla Bolesława Śmiałego. Z problematyki badań nad sprawą św. Stanisława, „Analecta Cracoviensia” 1979, t. 9.
Żerek D., Biskup krakowski kontra król, Łódź 2011.
Żurek A., Stanisław ze Szczepanowa, Kraków 2007.
License
Copyright (c) 2023 Pamięć i Sprawiedliwość
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0
Most read articles by the same author(s)
- Przemysław Benken, Łukasz Mamert Nadolski, Walki powietrzne nad Wietnamem Północnym w latach 1965–1968 na tle operacji Rolling Thunder, vol. 1: Lata 1965–1967, Toruń, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2016, 430 p. (Przemysław Benken , Remembrance and Justice: Vol. 30 No. 2 (2017)
- Przemysław Benken, The Bumpy Road to Independence – Vietnam in 1940–1945 , Remembrance and Justice: Vol. 25 No. 1 (2015)
- Przemysław Benken, Wojciech Jaruzelski “Opens” China. The First Visit of the First Secretary of the Central Committee of the Polish United Workers’ Party to the Middle Kingdom in 1986 , Remembrance and Justice: Vol. 33 No. 1 (2019)
- Przemysław Benken, In the shade of Budapest and Suez - the peasants' revolt in Northern Vietnam in 1956 , Remembrance and Justice: Vol. 28 No. 2 (2016)
- Mariusz Olczak, Przemysław Benken, Mariusz Olczak, Jan Rodowicz ANODA. Życie i śmierć bohatera „Kamieni na szaniec”, Warszawa 2015, 550 pp. , Remembrance and Justice: Vol. 25 No. 1 (2015)
- Przemysław Benken, Problematyka stosunków między Misją Polską do Komisji Nadzorczej Państw Neutralnych a Sztabem Wojskowej Komisji Rozejmowej strony Koreańskiej Armii Ludowej/Chińskich Ochotników Ludowych w Kaesongu oraz wytyczne w tej sprawie , Remembrance and Justice: Vol. 23 No. 1 (2014)
- Przemysław Benken, About Religion in the People’s Republic of China. Note from a Conversation Held by the Counsellor of the Polish Embassy in Beijing with the Deputy Head of the Research Unit at the Office for Religious Affairs at the State Council of the People’s Republic of China on 20 August 1987 , Remembrance and Justice: Vol. 32 No. 2 (2018)
