okładka

Tom 33 Nr 1 (2019)

ISSN:
1427-7476

Dział: Varia

Rozmowy z „Panem Cogito”. Zbigniew Herbert na celowniku peerelowskiego wywiadu

Grzegorz Majchrzak

Biuro Badań Historycznych Insytutu Pamięci Narodowej

Pamięć i Sprawiedliwość, Tom 33 Nr 1 (2019), strony: 478-493

Data publikacji: 2019-06-30

Abstrakt

S łużba Bezpieczeństwa osobą Zbigniewa Herberta interesowała się przez blisko 30 lat. Początkowo próbowano zwerbować go do współpracy, a później (w związku z jego zaangażowaniem opozycyjnym) poddano rozpracowaniu. W latach sześćdzie- siątych i siedemdziesiątych działania w stosunku do niego prowadził m.in. wywiad. Jego funkcjonariusze planowali pozyskać go jako swojego agenta. Miały temu służyć prowadzone z nim rozmowy. Herbert tych rozmów – prowadzonych zresztą począt- kowo pod szyldem urzędników MSZ – nie odmawiał, nie był jednak skłonny do współpracy. Nie ukrywał też przed rodziną i znajomymi ani faktu zainteresowania jego osobą ze strony Służby Bezpieczeństwa, ani prowadzenia z jej funkcjonariusza- mi rozmów. W efekcie SB zrezygnowała z jego werbunku. Zbigniew Herbert wyszedł więc z tego swoistego pojedynku zwycięsko, choć nie bez szwanku – można się zasta- nawiać, czy w trakcie prowadzonych z nim rozmów nie powiedział funkcjonariuszom SB zbyt dużo.

Franaszek A., Herbert. Biografia, t. 2: Pan Cogito, Krakow 2018.

Herbert Z., „Kochane Zwierzątka…”. Listy Zbigniewa Herberta do przyjaciół – Magdaleny i Zbigniewa Czajkowskich, Warszawa 2000.

Karpiński W., Głosy z Beinecke, „Zeszyty Literackie” 1999, nr 66.

List Petera Rainy z 3 listopada 2005 r., „Zeszyty Historyczne” 2005, nr 54.

Majchrzak G., Kryptonim „Herb”, „Biuletyn IPN” 2008, nr 8–9.

Majchrzak G., Operacja „Bem”, „Gazeta Polska” 2006, nr 43.

Majchrzak G., Ptasińska-Wojcik M., Kryptonim „Bem”. Sprawa operacyjnego rozpracowania Zbigniewa Herberta 1967–1970, „Zeszyty Historyczne” 2005, nr 153.

Rozmowa Cezarego Michalskiego z Małgorzatą Ptasińską-Wojcik, „Dziennik”, 17 VIII 2006.

Siedlecka J., Pan od poezji. O Zbigniewie Herbercie, Warszawa 2018.

Siedlecka J., Przyzwoitość Pana Cogito, „Dziennik”, 17 VIII 2006.

„Taki jestem”, Joanna Szczęsna i Anna Bikont rozmawiają z Gustawem Herlingiem-Grudzińskim, „Gazeta Wyborcza”, 23 IV 2000.

Urbański J., Donos Pana Cogito, „Wprost” 2006, nr 33–34.

Inne teksty tego samego autora

okładka

Tom 33 Nr 1 (2019)

ISSN:
1427-7476

Data publikacji:
2019-12-08

Dział: Varia