okładka

Nr 18 (2020)

ISSN:
1733-6996

Dział: Materiały i dokumenty

Sprawozdanie z tajnej narady szefów bezpieki państw socjalistycznych 7–12 marca 1955 roku

Imre Okváth

dr, ukończył studia historyczne w 1981 r. na Uniwersytecie w Debreczynie. Następnie podjął pracę jako historyk wojskowości w Instytucie Historii Wojskowości Ludowego Wojska Węgierskiego, gdzie jego zainteresowania badawcze dotyczyły węgierskiej polityki wojskowej w latach 1945–1956. Na podstawie pracy na ten temat uzyskał w 1989 r. doktorat. W 1997 r. został kierownikiem wydziału analiz Biura Historycznego, a od 2003 – szefem działu naukowego Archiwów Historycznych Służb Bezpieczeństwa. W 1999 r. otrzymał stopień kandydata nauk. Jego badania dotyczą działań wywiadu i kontrwywiadu wojskowego w latach 1945–1990, którym poświęcił szereg prac naukowych. Wykładał gościnnie w Instytucie Nauk Historycznych Katolickiego Uniwersytetu Pétera Pázmánya oraz na Uniwersytecie im. Gáspára Károliego Węgierskiego Kościoła Reformowanego. Od 1 października 2020 roku sprawuje funkcję doradcy naukowego Archiwów Historycznych Węgierskiego Bezpieczeństwa Państwowego

Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989, Nr 18 (2020), strony: 687-713

Data publikacji: 2023-03-29

https://doi.org/10.48261/ARPRL201823

Abstrakt

Równolegle do przygotowań utworzenia Paktu Warszawskiego KGB podjęła starania zmierzające do nawiązania ściślejszej współpracy pomiędzy aparatami bezpieczeństwa poszczególnych państw. Strona sowiecka zabiegała o jak najszybsze zorganizowanie wspólnego spotkania szefów wywiadu z siedmiu krajów socjalistycznych dla omówienia poprawy zarządzania i działań organizacyjnych w kwestiach wywiadu, operacji szpiegowskich, rozpoznania radiowego i technologicznych aspektów operacyjnych zamiast opierać się tylko na luźniejszych kontaktach z wszechobecnymi doradcami sowieckimi. Wnioski przyjęte na spotkaniu zaowocowały zacieśnieniem współpracy wywiadów z krajów socjalistycznych przeciw najważniejszym państwom zachodnim. W ramach zwalczania szpiegostwa na pierwszy plan wysunął się wywiad ofensywny. Dla służb wywiadu każdego z krajów wyznaczono osobne zadania, np. rozpoznanie amerykańskich sił wojskowych poza granicami USA stało się wspólnym priorytetem wywiadów węgierskiego i polskiego. Na skutek decyzji zapadłych na konferencji moskiewskiej agencje bezpieczeństwa państwowego uczestniczących w niej krajów wzmocniły własną pozycję w ramach aparatu represji, co miało istotne konsekwencje w kontekście walk politycznych, które wkrótce stały się kluczowe w niektórych krajach sojuszu.

Niniejszy tekst jest przedrukiem artykułu, który ukazał się pod tytułem Jelentés a szo-cialista országok állambiztonsági vezetőinek titkos moszkvai tárgyalásairól, 1955. március 7–12 w periodyku „Hadtörténelmi közlemények”, nr 114 (2001).

Magyar Nemzeti Levéltár (Węgierskie Archiwum Narodowe)

Urząd Historyczny, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych, Wydział Stosunków Międzynarodowych 1958–1962

Malenkow G.M., Przemówienie na V Sesji Rady Najwyższej ZSRR. 8 sierpnia 1953, Warszawa 1953

„Proponuję wybrać Selepina na szefa KGB”. Z Aleksandrem Selepinem rozmawiał Miklós Kun, „Beszélő”,sierpień–wrzesień 1997

Békés C., Az 1956-os magyar forradalom a világpolitikában, Budapest 1996

Borbándi G., A magyar emigráció életrajza 1945–1968, Budapest 1989

Borhi L., A vasfüggöny mögött, Magyarország nagyhatalmi erőtérben 1945–1968, Budapest 2000

Iratok az igazságszolgáltatás történetéhez, t. 5, Budapest 1996

Kajári E., A magyar Belügyminisztérium szovjet tanácsadói, „Múltunk” 1999, nr 3

Murphy D.E., Kondrasow S.A., Bailey G., A láthatatlan front. A CIA és a KGB háborúja a megosztott Berlinben, Budapest 1998

Okváth I., Bástya a béke frontján. Magyar haderő és katonapolitika 1945–1956, Budapest 1998

Pataki I., „Egyezmények” a szovjet csapatok magyarországi tartózkodásáról, „Múltunk” 1995, nr 3

Rákosi M., Visszaemlékezések 1940–1956, t. 2, Budapest 1997

Urbán K., Magyarország és a Varsói Szerződés létrejötte, „Társadalmi Szemle” 1995, nr 1

okładka

Nr 18 (2020)

ISSN:
1733-6996

Data publikacji:
2020-12-29

Dział: Materiały i dokumenty