Język Polski
English
Marian Janicki (1927–2020) – funkcjonariusz MO i dyplomata
Hanna Budzyńska
https://orcid.org/0000-0002-4960-5807
Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Poznaniu
Biogramabsolwentka Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, kierunek Historia ze specjalnością Archiwistyka (2005–2010), absolwentka Wyższej Szkoły Umiejętności Społecznych w Poznaniu, kierunek
Dziennikarstwo i Komunikacja Społeczna (2011–2013). Od 2010 r. pracownik Wydziału Organizacyjnego Urzędu Miasta Poznania, od 2011 r. pracownik Wydziału Architektury i Urbanistyki Urzędu Miasta Poznania, od 2012 r. pracownik Oddziałowego Archiwum IPN w Poznaniu
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989, Nr 18 (2020), strony: 637-646
Data publikacji: 2023-03-29
https://doi.org/10.48261/ARPRL201821
PDF
Abstrakt
Zaprezentowany artykuł jest próbą podsumowania pracy oraz działalności Mariana Janickiego w strukturach SB i MO, a także pełnienia przez niego funkcji dyplomatycznej. Cezura czasowa obejmuje okres od urodzenia w 1927 r. (z uwzględnieniem rysu rodzinnego) do 1985 r., czyli daty zakończenia służby. Praca prezentuje całokształt kariery zawodowej Mariana Janickiego, począwszy od stanowiska milicjanta w KW MO we Wrocławiu, kończąc na pracy w roli ambasadora PRL w Tunezji. Artykuł uwzględnia udział i wpływ Mariana Janickiego na ważniejsze wydarzenia okresu PRL takie jak: wybuch strajków w czerwcu 1976 r., czy wprowadzenie stanu wojennego 13 grudnia 1981 r. Marian Janicki jako jeden z Komendantów Głównych MO oraz wiceminister spraw wewnętrznych przez szereg lat zajmował się istotnymi sprawami w zakresie zabezpieczenia interesów komunistycznej dyktatury sprawującej władzę w Polsce. Przebieg jego kariery zawodowej obrazuje, a także jest przykładem dużego zaangażowania funkcjonariuszy w pracę dla aparatu bezpieczeństwa, a także lojalność wobec polityki partyjnej podczas wykonywania obowiązków służbowych.
Słowa kluczowe
Milicja Obywatelska • Komenda Główna Milicji Obywatelskiej • Służba Bezpieczeństwa • Ministerstwo Spraw Wewnętrznych • Czerwiec ’76 • Sierpień ’80 • Tunezja • dyplomacja Citizens’ Militia • Chief Headquarters of the Citizens’ Militia • Security Service • Ministry of Internal Affairs • June ’76 • August ’80 • Tunisia • diplomacy
Bibliografia
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie (AIPN)
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej Oddział we Wrocławiu (AIPN Wr)
Archiwum Ministerstwa Spraw Zagranicznych (AMSZ)
Księga bezprawia. Akta normatywne kierownictwa resortu bezpieczeństwa publicznego (1944–1956), dodatek DVD, oprac. B. Kopka, Warszawa 2011
Czerwiec 1976 w materiałach archiwalnych, oprac. J. Eisler, Warszawa 2001
Aparat Bezpieczeństwa w Polsce. Kadra kierownicza, t. 2: 1956–1974, red. P. Piotrowski, Warszawa 2006; t. 3: 1975–1990, red. P. Piotrowski, Warszawa 2008
Cohn-Shebrok D., El-Alami D., Konflikt palestyńsko-izraelski, tłum. J. Danecki, M. Tomal, Warszawa 2002
Eisler J., „Polskie miesiące”, czyli kryzys(y) w PRL, Warszawa 2008
Eisler J., Polski rok 1968, Warszawa 2006
Juchniewicz M.Juchniewicz, Polacy w europejskim ruchu oporu 1939–1945, Warszawa 1972
Kutkowski A., …jak my ich nienawidzimy. Represje sądowe po radomskim Czerwcu 1976 r., Lublin 2016
Lipska-Toumi M., Wprowadzenie do ustroju państw arabskich, Lublin 2015
Majer P., Milicja Obywatelska w systemie organów władzy PRL (zarys problematyki i źródła), Toruń 2003
NSZZ „Solidarność” 1980–1981, t. 4: Polska zachodnia, red. Ł. Kamiński, G.Waligóra, Warszawa 2010
Palczyński M., Związek Walki Młodych i jego członkowie na Dolnym Śląsku w latach 1945–1948. Zarys problemu, „Pamięć i Sprawiedliwość” 2014, nr 1(23)
Sasanka P., Czerwiec 1976. Geneza – przebieg – konsekwencje, Warszawa 2006
Twarze wrocławskiej bezpieki. Obsada stanowisk kierowniczych Urzędu Bezpieczeństwa i Służby Bezpieczeństwa we Wrocławiu. Informator personalny, red. T. Balbus, P. Piotrowski, K. Szwagrzyk, Wrocław 2006
https://inwentarz.ipn.gov.pl/archivalCollection?id_a=4043&id_pz=9762, dostęp 20 XI 2020 r.
https://katalog.bip.ipn.gov.pl/informacje/60462, dostęp 10 X 2020 r.
Piątek E., Historia kopalni węgla kamiennego „Julia” (Fusch, Biały Kamień, Thorez), http://www.boehm-chronik.com/bergbau/julia.pdf, dostęp 26 IX 2020 r.
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
