„Wieszano głową w dół, po zakneblowaniu ust zalewano nos wodą lub octem”. Sprawy byłych funkcjonariuszy PUBP w Wieluniu, oskarżonych i skazanych za zbrodnie komunistyczne popełnione w latach 1945–1953
Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989, Nr 1(16) (2018), strony: 101-152
Data publikacji: 2023-03-28
Abstrakt
Opracowanie dotyczy nieznanych aspektów działalności aparatu represji w powiecie wieluńskim w latach czterdziestych XX w. Głównymi ofiarami funkcjonariuszy stali się żołnierze podziemia niepodległościowego. Pokrzywdzeni byli aresztowani i więzieni w gmachu PUBP w Wieluniu przy ul. Kilińskiego, pod zarzutem przynależności do Konspiracyjnego Wojska Polskiego lub udzielenia tej antykomunistycznej organizacji pomocy. W czasie przesłuchań byli bici pięściami, gumowymi i drewnianymi pałkami. Do stosowanych tortur należało m.in. wiązanie przesłuchiwanych i wieszanie głową w dół, po zakneblowaniu ust zalewanie nosa wodą lub octem, co powodowało duszenie, utratę przytomności lub śmierć. Niektórzy z nich zostali w śledztwie zamordowani i skrycie pochowani w nieznanym miejscu. W prezentowanej syntezie uwzględniono wszystkie śledztwa po 1990 r. przeciwko funkcjonariuszom, którzy znęcali się nad przesłuchiwanymi w tym urzędzie. Mimo, że byli funkcjonariusze UB nie przyznawali się do zarzuconych czynów prokuratura przedstawiła im zarzuty i po przeprowadzonym postępowaniu sądowym zostali skazani prawomocnymi wyrokami. Artykuł bazuje na wynikach dotychczasowych badań, przede wszystkim w polskich archiwach, w tym w Sądzie Rejonowym w Wieluniu, IV Wydziale Karnym, dokumentacji wytworzonej przez Korpus Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Wojewódzki Urząd Bezpieczeństwa Publicznego w Łodzi oraz Okręgową Komisję Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Łodzi – Instytutu Pamięci Narodowej. Analizowana tematyka nie była poruszana w literaturze przedmiotu.
Słowa kluczowe
repression apparatus • Security Office • Citizens’ Militia • communistic party • anticommunistic underground movement • independence underground movement • Polish Underground Army • Military District Court • District Commission for the Prosecution of Crimes against the Polish Nation • communistic repressions aparat represji • Urząd Bezpieczeństwa • Milicja Obywatelska • partia komunistyczna • podziemie antykomunistyczne • podziemie niepodległościowe • Konspiracyjne Wojsko Polskie • Wojskowy Sąd Rejonowy • Okręgowa Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu • represje komunistyczne
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0
Inne teksty tego samego autora
- Ksawery Jasiak, Powiatowy Urząd Bezpieczeństwa Publicznego w Opolu w latach 1945–1947. Struktura i działalność , Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944-1989: Nr 1(8-9) (2011)