Показать Том 45 № 1 (2025)

Том 45 № 1 (2025)

ISSN:
1427-7476

eISSN:
2957-1723
Section: Varia

Działalność Komitetu Pomocy Polakom we Francji w świetle materiałów z Archiwum Polskiej Misji Katolickiej w Paryżu

Michał Kłakus

https://orcid.org/0000-0002-0012-7525

Institut diocésain de formation pastorale, Toulon

Pamięć i Sprawiedliwość, Том 45 № 1 (2025), pages: 421-439

Publication date: 2025-10-15

https://doi.org/10.48261/PIS254516

Аннотация

Wprowadzenie stanu wojennego 13 grudnia 1981 r. zaskoczyło kilka tysięcy Polaków we Francji. Nie wiedzieli, co mogło ich czekać po powrocie do kraju, dlatego część z nich zdecydowała się pozostać nad Sekwaną na stałe lub do momentu rozeznania sytuacji w Polsce. Ludzie ci wymagali wsparcia, gdyż nie mieli mieszkań, stałej pracy, w większości też nie mówili po francusku. 15 grudnia 1981 r. utworzono Komitet Pomocy Polakom we Francji. Jego prezydentem honorowym został Maurice Schumann, a pierwszym przewodniczącym Georges Mond. Stowarzyszenie to miało charakter apolityczny. Jako jedyne poświęciło się wyłącznie Polakom we Francji, udzielając im pomocy materialnej, moralnej i informacyjnej (m.in. w kontaktach z administracją francuską). Działało nieprzerwanie do 1991 r., udzielając wsparcia wielu tysiącom osób. Dzieje Komitetu oraz odegraną przezeń rolę pozwalają prześledzić akta zgromadzone w Archiwum Polskiej Misji Katolickiej w Paryżu.


Archiwum Archidiecezjalne w Katowicach, Komisja Charytatywna Episkopatu Polski, Pomoc – Francja (w opracowaniu).

Archiwum Polskiej Misji Katolickiej we Francji, Zespół 29: Komitet Pomocy Polakom we Francji.

Centre des Archives diplomatiques de Nantes, Ambassade de France en Pologne, sygn. 721PO/1/323.

Journal officiel de la République française, 10 II 1982 r.

Komunikat Komitetu Pomocy Polakom we Francji, „Kultura” 1985, nr 1–2.

Aghamalian-Konieczna F., Wkład Polonii francuskiej w pomoc dla narodu polskiego w latach 1981–1989 [w:] Rola Polonii w uzyskaniu pomocy przez naród polski od społeczności międzynarodowej w latach 1981–1989, red. M.S. Wolański, Zielona Góra 2010.

Chwalba A., Czasy „Solidarności”. Francuscy związkowcy i NSZZ „Solidarność” 1980–1990, Kraków 1997.

Frybes M., Dziękujemy za solidarność, Merci pour votre solidarité, Warszawa 2005.

Frybes M., Społeczna reakcja Zachodu na fenomen „Solidarności” i rola emigracyjnych struktur związku 1980–1989 [w:] NSZZ „Solidarność” 1980–1989, t. 2: Ruch społeczny, red. Ł. Kamiński, G. Waligóra, Warszawa 2010.

Gebert K., Inicjatywy solidarnościowe Polonii i emigracji w latach 1980–1989. Francja [w:] Za naszą i waszą „Solidarność”. Inicjatywy solidarnościowe z udziałem Polonii podejmowane na świecie (1980–1989), t. 2: Państwa europejskie, red. P. Pleskot, Warszawa 2018.

Gebert K., Magia słów: polityka francuska wobec Polski po 13 grudnia 1981, Londyn 1991.

Gebert K., Reakcja Francji na wprowadzenie stanu wojennego w Polsce: grudzień 1981 – styczeń 1982, Warszawa 2012.

Gebert K., „Solidarność” nad Sekwaną. Działalność Komitetu Koordynacyjnego NSZZ „Solidarność” w Paryżu 1981–1991, Gdańsk 2016.

Heruday-Kiełczewska M., Association Solidarité France–Pologne dla emigracji solidarnościowej [w:] Emigracyjne Miscellanea. Studia z dziejów polskiej emigracji politycznej 1939–1990, red. S. Łukasiewicz, Warszawa 2017.

Heruday-Kiełczewska M., Inicjatywy solidarnościowe Polonii i emigracji w latach 1980–1989. Francja [w:] Za naszą i waszą „Solidarność”. Inicjatywy solidarnościowe z udziałem Polonii podejmowane na świecie (1980–1989), t. 2: Państwa europejskie, red. P. Pleskot, Warszawa 2018.

Heruday-Kiełczewska M., Reakcja Francji na wprowadzenie stanu wojennego w Polsce: grudzień 1981 – styczeń 1982, Warszawa 2012.

Heruday-Kiełczewska M., „Solidarność” nad Sekwaną. Działalność Komitetu Koordynacyjnego NSZZ „Solidarność” w Paryżu 1981–1991, Gdańsk 2016.

Kula M., Niespodziewani przyjaciele, czyli rzecz o zwykłej ludzkiej solidarności, Warszawa 1995.

Kunicki-Goldfinger M., Stowarzyszenie Solidarité France–Pologne i jego pomoc dla Polski w latach osiemdziesiątych XX wieku [w:] Świat wobec Solidarności, red. P. Jaworski, Ł. Kamiński, Warszawa 2013.

Plater-Zyberk E., Francuska pomoc charytatywna dla Polski w latach 1981–1990 [w:] Rola Polonii w uzyskaniu pomocy przez naród polski od społeczności międzynarodowej w latach 1981–1989, red. M.S. Wolański, Zielona Góra 2010.

Pleskot P., Determinacja, appeasement czy realpolitik? Polityczne reakcje państw zachodnich wobec fenomenu „Solidarności” [w:] NSZZ „Solidarność” 1980–1989, t. 7: Wokół „Solidarności”, red. Ł. Kamiński, G. Waligóra, Warszawa 2010.

Pleskot P., Kłopotliwa panna „S”. Postawy polityczne Zachodu wobec „Solidarności” na tle stosunków z PRL (1980–1989), Warszawa 2013.

Russenholz A., Treiner S., La Saga Servan-Schreiber, Paris 1993.

Stola D., Kraj bez wyjścia? Migracje z Polski 1949–1989, Warszawa 2010.

Wróbel J., Geografia emigracji solidarnościowej. Zarys problemu [w:] Za naszą i waszą „Solidarność”. Inicjatywy solidarnościowe z udziałem Polonii podejmowane na świecie (1980–1989), t. 1: Państwa pozaeuropejskie, red. P. Pleskot, Warszawa 2018.

Citation rules

Kłakus, M. (2025). Działalność Komitetu Pomocy Polakom we Francji w świetle materiałów z Archiwum Polskiej Misji Katolickiej w Paryżu. Pamięć I Sprawiedliwość, 45(1), 421–439. https://doi.org/10.48261/PIS254516

Statistics

Скачивания

Данные скачивания пока недоступны.

Share it

Share |
                            Показать Том 45 № 1 (2025)

Том 45 № 1 (2025)

ISSN:
1427-7476
eISSN:
2957-1723

Data publikacji:
2025-10-15

Dział: Varia