okladka

V. 37 N. 1 (2021)

ISSN:
1427-7476

Section: Studia

Kwestia autokefalii Polskiej Cerkwi Prawosławnej w kontekście zimnej wojny

Anna Wyszywaniuk

https://orcid.org/0000-0002-6763-293X

Instytut Historii Rosyjskiej Akademii Nauk

Pamięć i Sprawiedliwość, V. 37 N. 1 (2021), pages: 126-138

Publication date: 2021-06-30

https://doi.org/10.48261/pis213706

Abstract

Po II wojnie światowej o przyszłości polskiego prawosławia decydowali wysoko sytuowani urzędnicy sowieccy we współpracy z kierownictwem komunistycznej Polski. W latach 1945–1946 w rezultacie dyskusji prowadzonej między władzami polskimi i sowieckimi ustalono, że Patriarchat Moskiewski nada Polskiej Cerkwi Prawosławnej status autokefalii. Następnie strony porozumienia ustalały warunki i okoliczności, w których winno się to dokonać. W przededniu powszechnego zjazdu przywódców cerkwi autokefalicznych, który miał się odbyć w Moskwie w lipcu 1948 r., sowieckie kierownictwo uznało, że oddzielny głos polskiej autokefalii wzmocni pozycję Rosyjskiej Cerkwi Prawosławnej podczas głosowania. Na mniej niż trzy tygodnie przed planowanym zjazdem synod RCP jednym aktem odebrał od delegatów Polskiej Cerkwi Prawosławnej zrzeczenie się autokefalii przyznanej w 1924 r. przez patriarchę Konstantynopola i nadał Cerkwi w Polsce status autokefalii, który odtąd traktowano jako kanoniczny. Przez kolejne lata Patriarchat Moskiewski pod naciskiem sowieckich urzędników walczył o uznanie nowego statusu Polskiej Cerkwi Prawosławnej przez patriarchów wschodnich.


Gosudarstvennyj Arhiv Rossijskoj Federacii

Evseeva E.N., SSSR i Holodnaâ vojna (1945–1953 gg.), „Novyj istoričeskij vestnik” 2004, nr 10.

Mironowicz A., Kościół prawosławny w Polsce, Białystok 2006.

Petrov N.V., Rol’ MGB SSSR v sovetizacii Pol’ši. Provedenie referenduma i vyborov v Sejm v 1946–1947 gg., http://katynfiles.com/content/petrov-sovietization-of-poland.html#_ftnref8, dostęp 12 XI 2016 r.

Svitič A., Pravoslavnaâ Cerkov’ na Ukraine i v Pol’še v XX stoletii (1917–1950): Sb., Moskva 1997.

Troickij S.V., Budem v meste borot’sâ s opasnost’û, „Žurnál Moskóvskoj Patriarhíi” 1950, nr 2.

Troickij S.V., Po povodu neudačnoj zaŝity ložnoj teorii, „Žurnál Moskóvskoj Patriarhíi” 1949, nr 12.

Vedernikov A., Vnutrenneê delo Pol’skoj pravoslavnoj cerkvi, „Žurnál Moskóvskoj Patriarhíi” 1950, nr 8.

Volokitina T.V., Muraško G.P., Noskova A.F., Vlast’ i cerkov’ v Vostočnoj Evrope. 1944–1953 gg. Dokumenty rossijskih arhivov: v 2 t, t. 1: Vlast’ i cerkov’ v Vostočnoj Evrope. 1944–1948 gg., 2009, s. 887.

Licenza

Copyright (c) 2024 Pamięć i Sprawiedliwość

Creative Commons License

Questo lavoro è fornito con la licenza Creative Commons Attribuzione - Non commerciale - Non opere derivate 4.0 Internazionale.

https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0

okladka

V. 37 N. 1 (2021)

ISSN:
1427-7476

Data publikacji:
2024-08-29

Dział: Studia