Udział duchowieństwa diecezji częstochowskiej w tzw. ruchu „księży patriotów” (1949–1955)
Pamięć i Sprawiedliwość, V. 40 N. 2 (2022), pages: 388-408
Publication date: 2023-06-22
Abstract
Artykuł przedstawia udział duchowieństwa częstochowskiego w tzw. ruchu „księży patriotów”. Podaję liczbę kapłanów należących do OKK w Katowicach, OKK w Łodzi, przybliża motywy ich zaangażowania, funkcje pełnione w strukturach centralnych i regionalnych, charakteryzuje formy aktywności polityczno-społecznej. Porusza kwestię stosunku biskupów częstochowskich – Teodora Kubiny i jego następcy Zdzisława Golińskiego – oraz pozostałych konfratrów do „kapłanów patriotów”.
Riferimenti bibliografici
Archiwum Archidiecezji Częstochowskiej, Akta personalne.
Archiwum Akt Nowych w Warszawie, Główna Komisja Księży przy ZBoWiD 1950–1956; Okręgowa Komisja Księży przy ZBoWiD w Katowicach 1950–1955; Okręgowa Komisja Księży przy ZBoWiD w Łodzi 1950–1955; Urząd do spraw Wyznań.
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych.
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Katowicach, Wojewódzki Urząd Bezpieczeństwa Publicznego w Katowicach.
Archiwum Kurii Metropolitalnej w Częstochowie, Akta personalne.
Archiwum Państwowe w Łodzi, Komitet Wojewódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w Łodzi.
„Okólniki Kurii Diecezjalnej w Częstochowie 1950–1955”.
Owczarek S., Być zaangażowanym, być księdzem, Warszawa 1982.
„Kuźnica Kapłańska” 1954.
„Ksiądz Obywatel” 1951.
Bankowicz B., Komisja Księży przy ZBoWiD (1949–1955), „Chrześcijanin w Świecie” 1994, nr 1.
Bankowicz B., Ruch „księży patriotów” 1949–1955, czyli koń trojański w polskim Kościele katolickim [w:] B. Bankowicz, A. Dudek, Ze studiów nad dziejami Kościoła i katolicyzmu w PRL, Kraków 1996.
Dziurok A., Kruchtoizacja. Polityka władz partyjno-państwowych wobec Kościoła katolickiego w latach 1945–1956 w województwie śląskim/katowickim, Katowice 2012.
Kapuściński J., Wspomnienia ks. Jana Brodzińskiego (1904–1975) z pobytu w obozach koncentracyjnych w Sosnowcu, Gusen i Dachau [w:] Wspomnienia wojenne 1939–1945 księży diecezji częstochowskiej, oprac. ks. J. Kapuściński, ks. J. Związek, Częstochowa 2012.
Kobus A., Miasto Krzepice w dokumentach bezpieki. Historie tajne, kontrowersyjne i ciekawe, Piotrków Trybunalski 2015.
Kostrzewski P., Aktywność polityczno-społeczna „księży patriotów” diecezji częstochowskiej (1949–1955), „Zeszyty Historyczne. Prace Naukowe Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego im. Jana Długosza w Częstochowie” 2021, t. 19.
Kostrzewski P., Ingerencje władzy komunistycznej w politykę personalną diecezji częstochowskiejw latach 1945–1989, „Częstochowskie Studia Teologiczne” 2021, t. 48.
Markiewicz T., „Księża patrioci” w latach 1949–1955 [w:] Stosunki między państwem a Kościołem rzymskokatolickim w czasach PRL, red. A. Chojnowski, M. Kula, Warszawa 1998.
Mikołajczyk M., Problemy religijno-moralno-społeczne diecezji częstochowskiej w latach 1945–1989 wynikające z ówczesnej sytuacji politycznej, Częstochowa 2002.
Mikołajczyk M., Władza ludowa a diecezja częstochowska, Częstochowa 2000.
Myszor J., Mirek A., Leksykon duchowieństwa represjonowanego w PRL. Suplement, „Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne” 2008, t. 41, z. 1.
Poniński A., Początki ruchu „księży patriotów” w południowej części diecezji włocławskiej [w:] Władze komunistyczne wobec Kościoła katolickiego w Łódzkiem 1945–1967, red. J. Wróbel, L. Próchniak, Warszawa 2005.
Stachewicz K., Dzieje ruchu „księży patriotów” w Polsce Ludowej, „Ethos” 1997, nr 1.
Stanaszek B., Diecezja sandomierska w powojennej rzeczywistości politycznej 1945–1967, Sandomierz 2006.
Thiriet D., Marks czy Maryja? Komuniści i Jasna Góra w apogeum stalinizmu (1950–1956), tłum. J. Pysiak, Warszawa 2002.
Wlaźlak W., Dzieje diecezji częstochowskiej w okresie działalności biskupa Zdzisława Golińskiego (1951–1963), Kraków 2000.
Związek J., Diecezja częstochowska [w:] Encyklopedia katolicka, Lublin 1979, kol. 851–852.
Związek J., Martyrologium kapłanów diecezji częstochowskiej w czasie II wojny światowej, „Częstochowskie Studia Teologiczne” 1976, t. 4.
Żaryn J., Kościół a władza w Polsce (1945–1950), Warszawa 1997.
Żurek J., Ruch „księży patriotów” w województwie katowickim w latach 1949–1956, Warszawa–
Katowice 2009.
Licenza
Copyright (c) 2023 Pamięć i Sprawiedliwość
Questo lavoro è fornito con la licenza Creative Commons Attribuzione - Non commerciale - Non opere derivate 4.0 Internazionale.