View Vol. 40 No. 2 (2022)

Vol. 40 No. 2 (2022)

ISSN:
1427-7476

Section: Varia

Participation of the Priests of Częstochowa Diocese in the So-called “Patriotic Priests” Movement (1949–1955).

Paweł Kostrzewski

https://orcid.org/0000-0002-3402-6490

Wyższy Instytut Teologiczny w Częstochowie

Remembrance and Justice, Vol. 40 No. 2 (2022), pages: 388-408

Publication date: 2022-12-31

https://doi.org/10.48261/pis224019

Abstract

The article presents the participation of the Częstochowa clergy in the so-called “Patriotic Priests” movement. It gives the number of priests belonging to the District Priests’ Commission in Katowice and the District Priests’ Commission in Łódź. It also brings closer the motives for their involvement, the functions they performed in central and regional structures, as well as characterises the forms of political and social activity. It raises the question of the attitude of the bishops of Częstochowa – Teodor Kubina and his successor Bishop Zdzisław Goliński – and the other confreres to the “patriot priests”.


Archiwum Archidiecezji Częstochowskiej, Akta personalne.

Archiwum Akt Nowych w Warszawie, Główna Komisja Księży przy ZBoWiD 1950–1956; Okręgowa Komisja Księży przy ZBoWiD w Katowicach 1950–1955; Okręgowa Komisja Księży przy ZBoWiD w Łodzi 1950–1955; Urząd do spraw Wyznań.

Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych.

Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Katowicach, Wojewódzki Urząd Bezpieczeństwa Publicznego w Katowicach.

Archiwum Kurii Metropolitalnej w Częstochowie, Akta personalne.

Archiwum Państwowe w Łodzi, Komitet Wojewódzki Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej w Łodzi.

„Okólniki Kurii Diecezjalnej w Częstochowie 1950–1955”.

Owczarek S., Być zaangażowanym, być księdzem, Warszawa 1982.

„Kuźnica Kapłańska” 1954.

„Ksiądz Obywatel” 1951.

Bankowicz B., Komisja Księży przy ZBoWiD (1949–1955), „Chrześcijanin w Świecie” 1994, nr 1.

Bankowicz B., Ruch „księży patriotów” 1949–1955, czyli koń trojański w polskim Kościele katolickim [w:] B. Bankowicz, A. Dudek, Ze studiów nad dziejami Kościoła i katolicyzmu w PRL, Kraków 1996.

Dziurok A., Kruchtoizacja. Polityka władz partyjno-państwowych wobec Kościoła katolickiego w latach 1945–1956 w województwie śląskim/katowickim, Katowice 2012.

Kapuściński J., Wspomnienia ks. Jana Brodzińskiego (1904–1975) z pobytu w obozach koncentracyjnych w Sosnowcu, Gusen i Dachau [w:] Wspomnienia wojenne 1939–1945 księży diecezji częstochowskiej, oprac. ks. J. Kapuściński, ks. J. Związek, Częstochowa 2012.

Kobus A., Miasto Krzepice w dokumentach bezpieki. Historie tajne, kontrowersyjne i ciekawe, Piotrków Trybunalski 2015.

Kostrzewski P., Aktywność polityczno-społeczna „księży patriotów” diecezji częstochowskiej (1949–1955), „Zeszyty Historyczne. Prace Naukowe Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego im. Jana Długosza w Częstochowie” 2021, t. 19.

Kostrzewski P., Ingerencje władzy komunistycznej w politykę personalną diecezji częstochowskiejw latach 1945–1989, „Częstochowskie Studia Teologiczne” 2021, t. 48.

Markiewicz T., „Księża patrioci” w latach 1949–1955 [w:] Stosunki między państwem a Kościołem rzymskokatolickim w czasach PRL, red. A. Chojnowski, M. Kula, Warszawa 1998.

Mikołajczyk M., Problemy religijno-moralno-społeczne diecezji częstochowskiej w latach 1945–1989 wynikające z ówczesnej sytuacji politycznej, Częstochowa 2002.

Mikołajczyk M., Władza ludowa a diecezja częstochowska, Częstochowa 2000.

Myszor J., Mirek A., Leksykon duchowieństwa represjonowanego w PRL. Suplement, „Śląskie Studia Historyczno-Teologiczne” 2008, t. 41, z. 1.

Poniński A., Początki ruchu „księży patriotów” w południowej części diecezji włocławskiej [w:] Władze komunistyczne wobec Kościoła katolickiego w Łódzkiem 1945–1967, red. J. Wróbel, L. Próchniak, Warszawa 2005.

Stachewicz K., Dzieje ruchu „księży patriotów” w Polsce Ludowej, „Ethos” 1997, nr 1.

Stanaszek B., Diecezja sandomierska w powojennej rzeczywistości politycznej 1945–1967, Sandomierz 2006.

Thiriet D., Marks czy Maryja? Komuniści i Jasna Góra w apogeum stalinizmu (1950–1956), tłum. J. Pysiak, Warszawa 2002.

Wlaźlak W., Dzieje diecezji częstochowskiej w okresie działalności biskupa Zdzisława Golińskiego (1951–1963), Kraków 2000.

Związek J., Diecezja częstochowska [w:] Encyklopedia katolicka, Lublin 1979, kol. 851–852.

Związek J., Martyrologium kapłanów diecezji częstochowskiej w czasie II wojny światowej, „Częstochowskie Studia Teologiczne” 1976, t. 4.

Żaryn J., Kościół a władza w Polsce (1945–1950), Warszawa 1997.

Żurek J., Ruch „księży patriotów” w województwie katowickim w latach 1949–1956, Warszawa–

Katowice 2009.

License

Copyright (c) 2023 Pamięć i Sprawiedliwość

Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0

Kostrzewski, P. (2022). Participation of the Priests of Częstochowa Diocese in the So-called “Patriotic Priests” Movement (1949–1955). Remembrance and Justice, 40(2), 388–408. https://doi.org/10.48261/pis224019

Statistics

Downloads

Download data is not yet available.

Share it

Share |
                            View Vol. 40 No. 2 (2022)

Vol. 40 No. 2 (2022)

ISSN:
1427-7476

Data publikacji:
2022-12-31

Dział: Varia