Polacy na Łotwie w okresie okupacji sowieckiej w latach 1940–1941: represje

Ēriks Jēkabsons

doi:10.48261/pis203515

Vol. 35 No. 1 (2020)

ISSN:

1427-7476

Section: Varia

Poles of Latvia during the Soviet Occupation, 1940–1941: Repression

Ēriks Jēkabsons

https://orcid.org/0000-0002-4961-106X

Remembrance and Justice, Vol. 35 No. 1 (2020), pages: 346-367

Publication date: 2020-06-30

https://doi.org/10.48261/pis203515

PDF (Język Polski)

Abstract

The paper discusses the situation of the Polish minority in Latvia under Soviet occupation from June 1940 to June 1941. The overall situation of Poles and of the repressions taken against them are outlined, including the nature and consequences thereof. Particular attention is paid to the repressions encountered by two Poles who were officers in the Latvian Army: Piotr Gaidamowicz and Jan Olszański. To the losses suffered by the Polish nation due to Soviet repressions, we should add 220–226 Latvian Poles who were arrested – mainly for patriotic activities in Polish organisations and in the service of the Latvian state, which was friendly towards Poland – and either shot or deported to remote parts of the USSR from where for various reasons they were never able to return to their homeland. Poles were the only national minority in Latvia whose members created their own resistance groups against the Soviet occupation, and in the indictments prepared against them by the Soviet apparatus of repression, this Polish national factor played a prominent role.

Keywords

Łotwa • mniejszość polska • okupacja sowiecka w latach 1940–1941 • sprzeciw • represje sowieckie Latvia • Polish minority • Soviet occupation 1940–1941 • resistance • Soviet repressions

References

Aizvestie. 1941.gada 14. jūnijs, red. E. Pelkaus, Rīga 2001.

Datubāze par 1940. gadā padomju represīvo orgānu arestētajiem Latvijas iedzīvotājie, https://www.lvi.lu.lv/lv/okupnoddatubazes.htm#junokt1940

Kriminālnoziedznieki uzrauga politiskos. Kādi apstākļi valdīja čekas pagrabos un centrālcietumā, „Tēvija”, 19 VIII 1941.

Latvijas pilsoņu martiroloģijs Vjatlagā 1938–1956 (2567 Vjatlaga mocekļu īsbiogrāfijas), red. H. Strods, V. Veremejevs, Rīga 2006.

Latvijas statistiskā gada grāmata. 1933, Rīga 1934.

No NKVD līdz KGB. Politiskās prāvas Latvijā 1940–1986. Noziegumos pret padomju valsti apsūdzēto Latvijas iedzīvotāju rādītājs, Rīga 1999.

These names accuse, Stockholm 1982.

Byczkowski J., Polacy na Łotwie w latach 1939–1990 [w:] Polacy na Łotwie, red. E. Walewander, Lublin 1993.

Chlebowski C., Cztery z tysiąca, Warszawa 1981.

Głowacki A., Przejęcie przez NKWD polskich internowanych na Łotwie, „Dzieje Najnowsze” 1992, nr 4.

Ihnatowicz Z., Przyczynek do dziejów oświaty polskiej na ziemi łotewskiej, „Polak na Łotwie” 1991, nr 2.

Izpostītā zeme. PSRS okupācijas armijas nodarītie zaudējumi Latvijas kultūrvidei, red. J. Riekstiņš, Rīga 1995.

Jēkabsons Ē., Internowanie żołnierzy polskich na Łotwie 1939–1940 [w:] Internowanie żołnierzy polskich w latach II wojny światowej, red. T. Dubicki, T. Panecki, Tarnowskie Góry 2004.

Jēkabsons Ē., Poļi Latvijā, Rīga 1996.

Jēkabsons Ē., Skład narodowościowy mieszkańców 6 gmin powiatu iłłuksztańskiego w XIX–XX w. jako główny powód sporu terytorialnego między Łotwą a Polską w okresie międzywojennym [w:] Granice i pogranicza. Historia codzienności i doświadczeń, red. M. Liedke, J. Sadowska, J. Trynkowski, t. 1, Białystok 1999.

Jēkabsons Ē., Uchodźcy wojskowi i cywilni z Polski na Łotwie 1939–1940, „Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej” 1995, t. 30.

Krāslavas Sv. Ludvika baznīcas 250 gadu vēstures notikumos ieskatoties, „Krāslavas Vēstis”, 26 VI 2017, http://www.kraslavasvestis.lv/zinas/article/3/kraslavas-svludvika-baznicas-250-gadu-vestures-notikumos-ieskatoties.html

Kronlīns J., 379 dienas mūsu jaunatnes un skolu likteņos boļševiku varas gadā, Rīga 1944.

Kronlins J., Boļševiku valdīšanas gada skolu dzīve skaitļos, „Izglītības Mēnešraksts” 1942, nr 1.

Liberys N., Polacy na Łotwie w okresie drugiej wojny światowej, „Niepodległość” (Nowy Jork–Londyn) 1985, t. 18.

Łossowski P., Łotwa nasz sąsiad, Warszawa 1991.

Pētersons R., Ardievu, Padomju Armija! Padomju armijas ienākšanu Latvijā laikabiedri vērtē atšķirīgi. Dažas atmiņa, „Diena”, 27 VIII 1994.

Polacy na Łotwie, red. E. Walewander, Lublin 1993.

Zālīte I., Dimante S., Četrdesmito gadu deportācijas. Struktūranalīze, „Latvijas Vēsture” 1998, nr 2.

License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.

https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0

Citation rules

Jēkabsons, Ēriks. (2020). Poles of Latvia during the Soviet Occupation, 1940–1941: Repression. Remembrance and Justice, 35(1), 346–367. https://doi.org/10.48261/pis203515

Statistics

Downloads

Download data is not yet available.

Share it