okładka

Vol. 35 No. 1 (2020)

ISSN:
1427-7476

Section: Varia

The Process of Ukrainianisation of the Greek Catholic Church in Eastern Galicia in the First Stage of the Pastoral Ministry of Archbishop Andrzej Szeptycki (1899–1919). At the Source of the Religious and National Conflict in the South-Eastern Borderlands

Mieczysław Ryba

https://orcid.org/0000-0002-6532-5987

Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II

Remembrance and Justice, Vol. 35 No. 1 (2020), pages: 275-290

Publication date: 2020-06-30

https://doi.org/10.48261/pis203512

Abstract

This article concerns the evolution of the Greek Catholic Church in terms of its approach to issues of nationality in Eastern Galicia. The author shows the enormous role played by the Uniate clergy, led by the Metropolitan of Lviv, Andrzej Szeptycki, in the Ukrainification of the Church. Szeptycki subordinated his political sympathies to the primary goal of bring Russian Orthodoxy and the Catholic Church together (building a new union). By helping the Ukrainian movement, he gained sympathy among the Greek Catholic clergy, who were important in conducting missions in the East. As to his foreign contacts, at the beginning of the First World War he cooperated with the Austrians, and later attempted to establish contact with the Tsar in order to support the process of building a great Ukraine at the end of the war. At no stage of his activities did he see any need to cooperate with Polish politicians; on the contrary, he was against Polish aspirations in the former borderlands of the Polish-Lithuanian Commonwealth. In this way, the Greek Catholic Church, and Szeptycki himself, came into a lasting conflict with the renewed Polish state.


Kartki z pamiętnika. Świadectwa – dowody – dokumenty. Pogrom żydowski we Lwowie w świetle prawdy, Kraków 1919.

Kościół Rzymskokatolicki i Polacy w Małopolsce Wschodniej podczas wojny polsko-ukraińskiej 1918–1919. Źródła, red. J. Wołczański, t. 1, Lwów–Kraków 2012.

Krysiak F.S., Z dni grozy we Lwowie (od 1–22 listopada 1918 r.). List pasterski Andrzeja Szeptyckiego Metropolity Halickiego, Arcybiskupa Lwowskiego, Biskupa Kamieńca Podolskiego do Polaków obrządku greckokatolickiego, Żółkiew 1904.

Меморандум митрополита Андрея Шептицкого до урядів центральних держав з 15 серпня 1914, Рим 1968.

Митрополит Андрей Шептицкий і греко-католики Росії, кн. 1: Документи і матеріяли, 1899–1917, упоряд. Ю. Аввакумов, О. Гайова, Львів 2004.

Митрополит Андрей Шептицький: життя і діяльність. Документи і матеріали 1899–1944, т. 2–4, Львів 1998–2013.

Nieznana korespondencja arcybiskupów metropolitów lwowskich Józefa Bilczewskiego z Andrzejem Szeptyckim w czasie wojny polsko-ukraińskiej 1918–1919, oprac. J. Wołczański, Lwów–Kraków 1997.

Послання пастирське Андрея Шептицкого (Митрополита Галицкого, Архієпископа Львівского, Єпископа Каменця Подільского), Григорія Хомишина (Єпископа Станіславівского, Йосафата Коциловского (Єпископа Перемиского, Самбірского і Сяніцкого) до Всечесного духовенства і вірних, 26 серпня, Перемишль 1919.

Послання пастирське Андрея Шептицкого, Григорія Хомишина, Йосафата Коциловского до Всечесного духовенства і вірних, 21 лютого 1918, Львів 1918.

Tiszler S., W obronie prawdy. List otwarty w odpowiedzi na denuncjację J.E. Arcybiskupa greckokatolickiego Andrzeja hr. Szeptyckiego, Zamość, b.d.w.

Wołczański J., Listy arcybiskupa Józefa Teodorowicza do arcybiskupa Józefa Bilczewskiego z lat 1903–1923, cz. 3: Listy z lat 1914–1923, „Przegląd Wschodni” 2006, t. 9, z. 4.

Chomyszyn G., Dwa Królestwa, tłum. M. Siudak, red. I. Pełechatyj, W. Osadczy, Kraków 2017.

Баран С., Митрополит Андрей Шептицький: життя і діяльність, München 1947.

Budorowycz B., Sheptyts’kyi and the Ukrainian National Movement after 1914 [w:] Morality and Reality. The Life and Times of Andrei Sheptyts’kyi, red. P.R. Magocsi, Edmonton 1989.

Гентош Л., Митрополит Шептицький: 1923–1939. Випробування ідеалів, Львів 2015.

Grzesiak K., Diecezja lubelska wobec prawosławia w latach 1918–1939, Lublin 2010.

Jagmin T., Polacy grekokatolicy na Ziemi Czerwieńskiej, Lwów 1939.

Kołbuk W., Cerkiew prawosławna w Polsce międzywojennej, Lublin 2013.

Королевский К., Митрополит Андрей Шептицький (1865–1944), Львів 2015.

Krochmal A., Stosunki międzywyznaniowe i międzyobrządkowe w parafiach grekokatolickiej diecezji przemyskiej w latach 1918–1939 [w:] Polska–Ukraina 1000 lat sąsiedztwa, t. 3, red. S. Stępień, Przemyśl 1996.

Mróz M., Katolicyzm na pograniczu. Kościół katolicki wobec kwestii ukraińskiej i białoruskiej w Polsce w latach 1918–1925, Toruń 2003.

Mróz M., W kręgu dyplomacji watykańskiej. Rosja, Polska, Ukraina w dyplomacji watykańskiej w latach 1917–1926, Toruń 2004.

Nabywaniec S., Biskup Jozafat Kocyłowski (1876–1947), „Studia Rzeszowskie” 1998, t. 5.

Nabywaniec S., Relacje między obrządkami łacińskim i greckokatolickim oraz problem rutenizacji rutenizacji i uniatyzacji w kontekście tak zwanej „kradzieży dusz” [w:] Polska–Ukraina 1000 lat sąsiedztwa, t. 4, red. S. Stępień, Przemyśl 1998.

Osadczy W., Święta Ruś. Rozwój i oddziaływanie idei prawosławia w Galicji, Lublin 2007.

Papierzyńska-Turek M., Między tradycją a rzeczywistością. Państwo wobec prawosławia 1918–1939, Warszawa 1989.

Partacz Cz., Metropolita Andrzej Szeptycki wobec skrajnych postaw religijno-politycznych społeczeństwa Galicji Wschodniej [w:] Metropolita Andrzej Szeptycki, red. T. Stegner, Gdańsk 1995.

Partacz Cz., Od Badeniego do Potockiego. Stosunki polsko-ukraińskie w Galicji w latach 1888–1908, Toruń 1996.

Pelczar J.S., Pius IX i jego pontyfikat na tle dziejów Kościoła XIX wieku, t. 3, Przemyśl 1908.

Prus E., Patriarcha galicyjski. Rzecz o arcybiskupie Andrzeju Szeptyckim metropolicie grekokatolickim (1865–1944), Wrocław 1999.

Річиньский А., Сучасний стан церковно-релігійного життя української людности в Польщі. Доклад виголошений на українському православно-церковному з’їзді в Луцьку червня 1927, Луцьк 1927.

Rzemieniuk F., Walki polityczne greckokatolickiego duchowieństwa o niepodległość Ukrainy w okresie II Rzeczpospolitej (1918–1939), Siedlce 2003.

Сергійчук В., Неусвідомлення України. Ставлення світу до Української державності. Погляд у 1917–1921 роки з аналізом сьогодення, Львів 2002.

Strutyński M., Myśl społeczno-polityczna Kościoła greckokatolickiego w II RP (1918–1939), Kraków 2019.

Suchenek-Suchecki H., Państwo a Cerkiew prawosławna w Polsce i w państwach ościennych, Warszawa 1929.

Wawrzonek M., Екуменічна діяльність митрополита Андрія Шептицького в Україні та Росії, Рим 2006.

Winter E., Rußland und das Papstum, t. 2: Von der Aufklärung bis zur großen sozialistischen Oktoberrevolution, Berlin 1961.

Ryba, M. (2020). The Process of Ukrainianisation of the Greek Catholic Church in Eastern Galicia in the First Stage of the Pastoral Ministry of Archbishop Andrzej Szeptycki (1899–1919). At the Source of the Religious and National Conflict in the South-Eastern Borderlands . Remembrance and Justice, 35(1), 275–290. https://doi.org/10.48261/pis203512

Statistics

Downloads

Download data is not yet available.

Share it

Share |
okładka

Vol. 35 No. 1 (2020)

ISSN:
1427-7476

Data publikacji:
2020-06-30

Dział: Varia