Język Polski
English
The Last Such Task. The Activities of the Armed Forces of the Polish People’s Republic in Stalowa Wola Steelworks in August and September 1988 in the Military Records.
Przegląd Archiwalny Instytutu Pamięci Narodowej, No. 15 (2022), pages: 353–380
Publication date: 2023-07-03
https://doi.org/10.48261/PAIPN221515
PDF (Język Polski)
Abstract
In August 1988, a wave of strikes began in Poland due to the political and economic situation in the country at the time. Protests also erupted at the Stalowa Wola Steelworks (Huta Stalowa Wola), a plant producing military armaments. Due to the prolongation of this strike, the authorities decided to engage selected military units to support the forces of the Citizens’ Militia. To this end, the Operational Group of the Warsaw Military District was formed, and soldiers conducted demonstration activities around the Huta site and in the city of Stalowa Wola. The article takes a closer look at the contents of the group commander’s order as well as its combat operations log, listing in detail the actions undertaken by the military sub-units. It also discusses the political context of the events depicted and selected issues related to the use of the PRL Armed Forces to ensure public security.
Keywords
Huta Stalowa Wola • rok 1988 • strajk • Siły Zbrojne • dokumenty Huta Stalowa Wola (Stalowa Wola Steelworks) • 1988 • strike • Armed Forces • documents
References
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie, 0037/21; 3426/4703.
Centralne Archiwum Wojskowe Wojskowego Biura Historycznego, 1873/01/34; 1873/01/60; 1873/01/59.
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 XI 1981 r. w sprawie zakresu stosowania ustaw o przedsiębiorstwach państwowych oraz o samorządzie załogi przedsiębiorstwa państwowego do przedsiębiorstw państwowych wykonujących w całości lub w przeważającej części zadania dla potrzeb obronności i bezpieczeństwa państwa, a także do wykonujących te zadania jednostek organizacyjnych innych przedsiębiorstw (DzU 1982, nr 1, poz. 3 z późn. zm.).
Ustawa z dnia 8 X 1982 r. o związkach zawodowych (DzU 1982, nr 32, poz. 216 z późn. zm.).
Bukała M., Marsz ku wolności. Strajk w Hucie Stalowa Wola 22 VIII – 1 IX 1988 r., „Nasz Dziennik”, 30–31 VIII 2008.
Bukała M., Strajk w Hucie Stalowa Wola w sierpniu 1988 r. [w:] Zarejestrujcie nam „Solidarność”! Strajk sierpniowy 1988 r. w Szczecinie. Materiały pokonferencyjne, red. A. Kubaj, M. Maciejowski, Szczecin 2009.
Bukała M., Robotnicy, duchowni i aparat administracyjno-partyjny. Strajki w Hucie Stalowa Wola w 1988 roku, „Roczniki Teologiczne” 2015, nr 4.
Codogni P., Okrągły Stół, czyli polski Rubikon, Warszawa 2009.
Dudek A., Reglamentowana rewolucja. Rozkład dyktatury komunistycznej w Polsce 1988–1990, Kraków 2014.
Garbacz D., Strajk w Stalowej Woli 22 sierpnia – 1 września, Stalowa Wola 1998.
Garlicki A., Karuzela. Rzecz o Okrągłym Stole, Warszawa 2003.
Hac P., Ostatnia deska ratunku? Przygotowania do wprowadzenia w Polsce stanu wyjątkowego w latach 1988–1989 w świetle dokumentów resortu spraw wewnętrznych [w:] Kryzys w partii – partia w kryzysie. Ostatnia dekada PZPR, red. T. Kozłowski, M. Siedziako, Warszawa 2022.
Idą pancry na Wujek, oprac. zbior., Warszawa 2011.
Iwaneczko D., Opór społeczny a władza w Polsce południowo-wschodniej 1980–1989, Warszawa 2005.
Kowal P., Koniec systemu władzy. Polityka ekipy gen. Wojciecha Jaruzelskiego w latach 1986–1989, Warszawa 2012.
Kubaj A., Przebieg i konsekwencje strajku sierpniowego w porcie i zakładach komunikacji miejskiej Szczecina [w:] Zarejestrujcie nam „Solidarność”! Strajk sierpniowy 1988 r. w Szczecinie. Materiały pokonferencyjne, red. A. Kubaj, M. Maciejowski, Szczecin 2009.
Marszałkowski T., Protesty i starcia uliczne w Krakowie 1981–1989, Kraków 2016.
Paczkowski A., Wojna polsko-jaruzelska. Stan wojenny w Polsce 13.12.1981–22.07.1983, Warszawa 2006.
Skórzyński J., Rewolucja Okrągłego Stołu, Kraków 2009.
Szcześniak M., Idź i zabij! Pacyfikacja strajku w kopalni Wujek. Zbrodnia nieukarana, Warszawa 1999.
Tracz B., Cios sierp(ni)owy. Strajki na Górnym Śląsku w 1988 roku, „Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej” 2019, nr 4.
W przededniu wielkiej zmiany. Polska w 1988 roku, oprac. zbior., Gdańsk 2009.
Zarejestrujcie nam „Solidarność”! Strajk sierpniowy 1988 r. w Szczecinie. Materiały pokonferencyjne, red. A. Kubaj, M. Maciejowski, Szczecin 2009.
Zmierzch dyktatury. Polska lat 1986–1989 w świetle dokumentów, t. I: lipiec 1986 – maj 1989, wstęp, wybór i oprac. A. Dudek, Warszawa 2009.
Most read articles by the same author(s)
- Piotr Hac, Czego obawiała się władza? Studium naukowe Akademii Spraw Wewnętrznych z końca 1980 r. na temat ówczesnej sytuacji politycznej w Polsce , Przegląd Archiwalny Instytutu Pamięci Narodowej: No. 13 (2020)
