Język Polski
English
Śmierć na filmowej kliszy. Kadry z egzekucji wysokich funkcjonariuszy III Rzeszy w zbiorach Instytutu Pamięci Narodowej
Przegląd Archiwalny Instytutu Pamięci Narodowej, Nr 13 (2020), strony: 133–146
Data publikacji: 2020-12-30
https://doi.org/10.48261/PAIPN201306
PDF
Abstrakt
Gromadzone od dwudziestu lat zbiory archiwalne Instytutu Pamięci Narodowej stanowią bezcenne źródło wiedzy do badań nad najnowszymi dziejami Polski, w tym szczególnie nad okresem Polski Ludowej/PRL i latami II wojny światowej. Liczący ponad 90 tys. mb. zasób archiwalny IPN identyfikowany jest najczęściej z dokumentacją papierową wytworzoną przez komunistyczny aparat bezpieczeństwa. W powszechnej świadomości nie funkcjonuje przeświadczenie, że jest on dysponentem wielu innych, unikatowych niekiedy źródeł historycznych, w tym fonograficznych, fotograficznych i filmowych. Wśród tych ostatnich wybitną wartość ma kilkuminutowy film dokumentujący przebieg egzekucji wykonanej 8 marca 1947 r. w więzieniu przy ul. Rakowieckiej w Warszawie na trzech wysokich funkcjonariuszach III Rzeszy: Maksie Daume, Ludwigu Fischerze i Josefie Meissingerze, odpowiedzialnych za organizację i dokonywanie masowych mordów na obywatelach Rzeczypospolitej w latach 1939–1944. Wszyscy trzej za swoje czyny zostali skazani na karę śmierci wyrokiem Najwyższego Trybunału Narodowego. Film z ww. egzekucji zbrodniarzy niemieckich nigdy jednak nie został skierowany do rozpowszechniania. Wbrew bowiem woli inicjatorów jego powstania zamiast majestatu prawa i siły państwa utrwalone na kliszy kadry ukazywały ich karykaturalne odbicie.
Słowa kluczowe
II Rzesza, • egzekucje • komunizm • procesy sądowe • propaganda • zbrodnie
Bibliografia
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie: 0246/461; 0423/2262; 0864/215; 01581/7; 763/89306; 1300/17; 2188/517; 2593/1406; GK, 196/48–81; GK, 919/579; GK, 919/600; GK, 919/2624; GK, 919/2626
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej Oddział we Wrocławiu: 434/1056.
Archiwum Konsystorza Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP: Teczka osobowa Mieczysława Rügera (bez sygnatury).
Centralne Archiwum Wojskowe: 742/61/2126.
Greiser i Fischer w więzieniu mokotowskim w Warszawie, Repozytorium Cyfrowe Filmoteki Narodowej, http://repozytorium.fn.org.pl/?q=pl/node/4314 (dostęp 31 V 2020 r.).
Okręgowa Izba lekarska w Warszawie: Akta osobowe Marii Afek-Kamińskiej (bez sygnatury).
Okręgowa Rada Adwokacka w Warszawie: Teczka osobowa adwokata Zdzisława Węglińskiego (bez sygnatury).
Warszawa oskarża. Proces Fischera, Repozytorium Cyfrowe Filmoteki Narodowej, http://repozytorium.fn.org.pl/?q=pl/node/4687 (dostęp 31 V 2020 r.).
